انواع صندوق های سرمایه گذاری | آشنایی کامل با این صندوقها و نحوه عملکرد آنها
در مقاله قبلی (صندوق معاملاتی چیست؟) گفتیم از آنجا که بسیاری از افراد زمان و دانش کافی برای دنبال کردن یادگیری را ندارند، به دنبال راهی مطمئن برای سرمایه‌گذاری در بورس هستند.صندوق‌های قابل معامله دقیقا برای همین هدف ساخته شده‌اند و مدیریت اموال و دارایی‌های شما در بورس را انجام خواهند داد. در واقع این صندوقها سرمایه شما را جذب می‌کنند و با توجه به تخصص و مهارت ویژه‌ای که دارند، سرمایه شما را در بخش‌های مختلف بازار بورس به کار می‌گیرند. با این مقدمه کوتاه، امروز می خواهیم به سراغ انواع این صندوق های سرمایه گذاری در بورس برویم و با ویژگی های آن ها آشنا شویم. با ما همراه باشید.
صندوق های سرمایه گذاری، فرصتی ناب برای کسب سود در بورس ایران
یکی از ارکان مهم اقتصادی در هر کشور بورس آن است که تمامی شرکت‌های بزرگ و کوچک در این بازار به عرضه سهام خود اقدام می‌کنند. قیمت سهام شرکت‌های مختلف به صورت روزانه در حال تغییر است و همین مورد سبب سود یا زیان سرمایه‌گذاران سهام خواهد شد. درحال حاضر انواع صندوق های سرمایه گذاری در بورس ایران وجود دارند که امکان سرمایه گذاری را برای عموم مردم راحت‌تر کرده‌اند. در این مطلب قصد داریم تا به صورت ویژه این صندوقها را بررسی کرده مقایسه انجام بدهیم و بهترین صندوق های سرمایه گذاری را بررسی کنیم و با نحوه کار آنها آشنایی پیدا کنیم. مسلما افزایش آگاهی شما در این زمینه می‌تواند زمینه‌ساز سودهای زیادی برای آینده شما باشد.
اصول و ویژگیهای انواع صندوق های سرمایه گذاری
برای اینکه بتوانید سرمایه‌گذاری در بورس را به شکل حرفه‌ای انجام دهید، باید با اصول این کار آشنایی داشته باشید. روش های مختلفی برای این مهم وجود دارد که ما به تفصیل و با جزئیات آن ها در دوره مقدماتی بورس و دوره رایگان فرصت های سرمایه گذاری شرح و بسط داده ایم. با این حال، در اینجا نیز می خواهیم به صورت مختصر به این اشاره کنیم که یکی از روش‌های آسان برای انجام سرمایه‌گذاری در بورس، استفاده از انواع صندوق‌های قابل معامله است.
همانطور که قبل تر گفته ایم، تمامی کارشناسان این صندوقها جزو حرفه‌ای‌ترین تحلیلگران بازار هستند و تجربه بسیار زیادی در این کار دارند. همانطور که می دانید برای موفقیت در بازار پرتلاطم بورس ایران باید به اصول بازار تسلط داشته باشید. از آنجا که انجام این کار برای شما سخت است، می‌توانید آن را به انواع صندوق های سرمایه گذاری بسپارید تا در کمترین زمان ممکن آن را برای شما انجام دهند. در ادامه با برخی از مهم‌ترین مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری آشنا خواهیم شد.
مدیریت حرفه‌ای سرمایه شما
از آنجا که تمامی معاملات در این روش به صورت حرفه‌ای انجام می‌شود، احتمال زیان شما بسیار پایین می‌آید. در واقع تمامی تحلیل‌ها توسط تیم حرفه‌ای صندوقها به صورت دقیق انجام می‌شود و سپس سرمایه‌گذاری انجام خواهد شد. خوشبختانه در این روش مدیریت سرمایه شما در بورس به صورت حرفه‌ای انجام می‌شود و کسب سود برای شما آسان‌تر خواهد بود. با توجه به این مزیت، سپردن سرمایه به این صندوقها کار عاقلانه‌ای به نظر می‌رسد. تمامی مباحث مربوط به تحلیل تکنیکال و فاندامنتال به صورت ویژه توسط تحلیلگران صندوق انجام می‌شود تا مدیریت سرمایه به نحو احسن انجام شود.
قدرت نقدشوندگی مناسب
برای اینکه شما بتوانید سهام خود را در بازار بورس ایران به فروش برسانید، باید حتما برای آن خریدار وجود داشته باشد. اگر شما قصد فروش سهمی را دارید ولی فعلا خریداری برای آن وجود ندارد، باید صبر کنید تا خریدار جدید سهم را از شما بگیرد. در این حالت است که اصطلاحاتی همچون صف فروش و صف خرید به وجود می‌آید. در واقع اگر میزان فروش یک سهام در بازار بیشتر از حجم خرید آن باشد، صف فروش شکل می‌گیرد و شما باید در این صف بمانید تا سهام شما فروخته شده و نقد شود.
این در حالی است که سهام انواع صندوق های سرمایه گذاری شامل این مورد نیست و قدرت نقدشوندگی بسیار بالایی دارند. شما می توانید در این حالت در کمترین زمان ممکن سهام خود را بفروشید و سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کنید. با توجه به این مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری می‌توانید تصمیم نهایی خود درباره استفاده یا عدم استفاده از آنها را بگیرید.
امکان سرمایه گذاری با پول کم
معمولا اکثر افراد برای خرید سهام شرکت‌های مختلف، پول زیادی را وارد بازار بورس ایران می‌کنند تا به سودآوری برسند. با این حال بسیاری از افراد علاقه‌مند به این بازار، پول زیادی برای سرمایه‌گذاری ندارند. در چنین مواردی استفاده از انواع صندوق های سرمایه گذاری در بورس می‌تواند گزینه جذابی برای آنها باشد. نکته جالب این است که شما می توانید با چند ده هزار تومان سرمایه‌گذاری خود را شروع کنید و به مرور زمان آن را بیشتر کنید. با توجه به اهمیت بالای انواع صندوق های سرمایه گذاری در ایران، بهتر است که فعالیت خود را با همین سرمایه‌های کم شروع کنید و آن را در مرور زمان افزایش دهید.
تشکیل سبد دارایی متنوع و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری
کنترل ریسک در بازار سرمایه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل برای موفقیت هر فرد یا شرکتی است. حال باید ریسک سرمایه‌گذاری با استفاده از روش‌های مختلف کاهش پیدا کند. احتمالا شما هم این ضرب‌المثل را شنیده‌اید که می‌گویند انسان عاقل همه تخم مرغ‌هایش را در یک سبد نمی‌گذارد. این مفهوم در بازارهای مالی همچون بورس ایران نیز وجود دارد. زمانی که تمام پرتفو شما شامل سهام یک شرکت است، ریسک سرمایه شما بسیار بالا می‌رود.
این در حالی است که باید در پرتفوی شما سهام‌های مختلفی وجود داشته باشد تا بتواند احتمال بروز ضرر و زیان را برای شما کمتر کند. انجام این کار نیازمند تخصص و دانش بالایی در بورس ایران است. اگر خودتان آگاهی لازم در این زمینه را ندارید، بهتر است که آن را به انواع صندوق های سرمایه گذاری بسپارید تا سرمایه شما در بهترین صنایع قرار دهند و سود مناسبی برای شما ایجاد کنند.
بررسی انواع صندوق های سرمایه گذاری
در حال حاضر صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در ایران به بیش از سی عدد می‌رسند که هر کدام از آنها در حوزه تخصصی خود مشغول به کار هستند. به صورت کلی این صندوقها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.
- صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
- صندوق سرمایه گذاری سهامی
- صندوق سرمایه گذاری مختلط یا مشترک
هر کدام از این موارد دارای کاربرد‌ها و شرایط خاص هستند که هر کس باید از بین آنها بهترین انتخاب ممکن را برای خود انجام دهد. برای آگاهی بهتر شما در این زمینه، هر کدام از این موارد را به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.
صندوق با درآمد ثابت
اگر زیاد اهل ریسک نیستید و دوست دارید تحت هر شرایطی اصل پول شما حفظ شود، بهتر است که به سراغ صندوق با درآمد ثابت بروید. زمانی که شما در انواع صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنید، پول شما در مواردی همچون سپرده بانکی و اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری می‌شود. البته بخش کوچکی از سرمایه شما نیز صرف خرید سهام‌های بنیادین بورس خواهد شد. دارایی‌های خریداری شده در این صندوقها ریسک پایینی دارند ولی سودی که از این روش دریاف می‌کنید نیز دارای محدودیت خاص خود است. صندوق با درآمد ثابت می‌تواند تا ۱۵ درصد سود برای شما ایجاد کند که هر صندوق قوانین خاص خودش را در این مورد دارد.
درواقع، صندوق با درآمد ثابت به گونه‌ای است که اصل پول شما را به همراه سود آن تضمین خواهد کرد. در واقع زمانی که شما سرمایه‌گذاری در صندوق ثابت را انجام می‌دهید، یک سود ثابت را به صورت مداوم دریافت خواهید کرد. این روش سرمایه‌گذاری تقریبا بدون ریسک است و برای کسانی که تحمل ریسک و ضرر را ندارند بسیار مناسب خواهد بود. با توجه به اینکه میزان ریسک در این روش کم است، مقدار سود به دست آمده از آن نیز پایین‌تر از سایر روش‌ها است.
در صندوق با درآمد ثابت، بالای هفتاد درصد از دارایی‌ها شامل موارد کم‌ریسکی همچون سپرده بانکی، اوراق خزانه و اوراق مشارکت است. وجود این موارد سبب می‌شود تا احتمال ایجاد زیان به کمترین حد خود برسد. بسیاری از افراد با توجه به شرایط شخصی خود از این صندوق استفاده می‌کنند و سودهای بسیار مناسبی به دست می‌آورند.
صندوق سرمایه گذاری سهامی
اگر فردی هستید که به سرمایه‌گذاری‌های پرریسک علاقه دارید، بدون شک صندوق سهامی همان چیزی است که به درد شما می‌خورد. چنانچه شما در انواع صندوق های سرمایه گذاری سهامی شروع به فعالیت کنید، حدود ۸۰ درصد از سرمایه شما صرف خرید سهام شرکت‌های مختلف خواهد شد. از آنجایی که قیمت سهام شرکتها به صورت پیوسته در حال تغییر است، ریسک این سرمایه‌گذاری بالا خواهد بود. البته میزان سودهای به دست آمده در این روش نیز بسیار زیاد است و در برخی مواقع شما بالای ۵۰ درصد سود را تجربه خواهید کرد. این صندوق می‌تواند برای بلند مدت بسیار مناسب باشد و سرمایه‌های شما را رشد خواهد داد.
درواقع، صندوق سرمایه‌گذاری سهامی یکی دیگر از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران است. در این صندوق بیشتر از هفتاد درصد آن از سهم‌های مربوط به شرکت‌های مختلف تشکیل شده است. به همین دلیل نام آن به صندوق سرمایه‌گذاری سهامی معروف شده است. میزان ریسک در این صندوقها تقریبا بالا است زیرا همه چیز بر اساس ارزش سهم شرکتها محاسبه می‌شود. یعنی اگر سهام شرکت‌های داخل صندوق سقوط کند، بخشی از سرمایه اولیه شما نیز وارد ضرر خواهد شد. البته این مورد برای سودها هم صدق می‌کند.
با افزایش ارزش سهام شرکتها پول و سرمایه شما نیز با رشد زیادی همراه خواهد بود. از آنجا که در این صندوقها شما ریسک بیشتری می‌کنید، درصد سودهای به دست آمده نیز بالاتر خواهد بود. پس اگر انسان ریسک‌پذیری هستید و می‌خواهید برای به دست آوردن سودهای بزرگ تلاش کنید، بدون شک استفاده از صندق سهامی بهترین گزینه پیش روی شما خواهد بود.
صندوق مختلط یا مشترک
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک در واقع ترکیبی از صندوق ثابت و سهامی در کنار یکدیگر است. تقریبا نیمی از دارایی‌ها در این صندوق صرف خرید سهام می‌شود و نیمی دیگر نیز به اوراق مشارکت و سپرده بانکی تخصیص داده می‌شود. در این حالت ریسک سرمایه گذارید نیز متوسط است و احتمال سود یا زیان خیلی بالای کمتر خواهد شد. معمولا میزان سو د یا ضرر در این حالت عاقلانه است و به همین علت اکثر افراد به سراغ انواع صندوق های سرمایه گذاری مشترک خواهند رفت. شما در این شرایط می‌توانید به سود خوبی دست پیدا کنید. اگر نگاهی به پرتفوی این صندوق بیاندازیم، متوجه می‌شویم که حدود ۵۰ درصد از آن را اوراق مشارکت و اوراق غرضه تشکیل می‌دهد. همچنین ۵۰ درصد بعدی نیز از سهامی شرکت‌های مختلفی که بزرگترین سود و ضرر شاخص دکس در بورس فعال هستند تشکیل شده است. با توجه به مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری مشترک، به شما توصیه می‌کنیم که از قبل شرایط خود را بررسی کنید و سپس برای ورود به این بازار اقدامات لازم را انجام دهید .
با صندوق های سرمایه گذاری دارایی‌های خود را بیشتر کنید
در حال حاضر هر کسی برای سرمایه‌گذاری و افزایش درآمد خود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. بازار بورس ایران یکی از بسترهای مهم برای سرمایه‌گذاری است که می‌توانید از آن استفاده کنید. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخشی از این بازار مهم را تشکیل می‌دهند که شما هم می‌توانید سرمایه خود را به این شرکتها بسپارید. این صندوقها پول شما را در قسمت‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند و سود حاصل از آن را به صورت دوره‌ای در اختیار شما قرار خواهند داد. مسلما با استفاده درست و اصولی از این روش می‌توانید موفقیت‌های مالی بی‌نظیری را برای خود رقم بزنید.
رشد اندک شاخص سهام زیر فشار عرضه
تین‌نیوز| بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته در حالی شاهد رشد 24واحدی شاخص کل بود که همچنان فشار عرضه‌های سنگین در بازار به چشم می‌خورد. در بازار دیروز معامله‌گران با توجه به رشد قیمت فلزات در معاملات شامگاه روز جمعه به استقبال گروه فلزی –معدنی رفتند. در بازار جهانی بهای سنگ‌آهن به بالاترین حد در دو سال اخیر رسیده است. بهای فلزات رنگین از جمله مس، روی و سرب نیز به ترتیب 6هزار و 87دلار، 2هزار و 935دلار و 2هزار و 405دلار (در هرتن) گزارش شده است.
در این شرایط، نمادهای وابسته به این فلزات از جمله نماد معاملاتی شرکت‌های کالسیمین و ملی مس دیروز با رشد قیمت مواجه شدند، اما این رشد قیمت با فشار شدید فروشندگان مواجه شد در حالی که نزدیک به 27روز به پایان سال 95باقی مانده است کمبود نقدینگی موجب افزایش فروش سهام از سوی معامله‌گران حقوقی شده است.در این شرایط، شاخص کارنامه‌ای بهتر از رشد 24واحدی به‌دست نیاورد و در پایان معاملات در ارتفاع 76هزار و 817واحد قرار گرفت.
در بازار دیروز، نمادهای زیر‌مجموعه گروه نفت و پتروشیمی با توجه به تقویت بهای نفت در بازار جهانی اندکی بهتر معامله شدند. همین امر نیز تاثیر مثبت نمادهایی نظیر پالایشگاه بندرعباس و پتروشیمی خارک را بر شاخص‌کل بر جای گذاشت. در گروه بانکی همچنان بحث‌ها در مورد این گروه و نمادهای متوقف آن ادامه داشت. این در شرایطی بود که نماد بانک ایران زمین که از اردیبهشت سال 94متوقف مانده است، همچنان از دسترس سهامداران خارج است.
دیروز همچنین مدیرعامل بانک ملت از عرضه سهام شرکت ۹۵ میلیارد تومانی «به پرداخت» در هفته آینده و افزایش سود سال ۹۶ خبر داد. هادی اخلاقی درباره آخرین وضعیت شرکت 95 میلیارد تومانی «به پرداخت» که اولین شرکت تجارت‌الکترونیک ایران و 23 دنیا است به «ایبنا» گفت: سهام این شرکت هفته آینده در بورس عرضه اولیه می‌شود. با توجه به فعالیت این شرکت با دیگر شرکت‌های PSV، امید می‌رود ارزش واقعی شرکت در بازار سهام به نمایش گذاشته شود. وی افزود: با عرضه سهام این شرکت به تکلیف قانونی که بر عهده بانک گذاشته شد، عمل شده است. البته این امر با توجه به این‌است که بانک می‌تواند از این طریق درآمدهایی را نیز کسب کند.
به گفته این مقام مسوول، بانک ملت در چند روز گذشته سهام عمده خود را که مربوط به یکی از شرکت‌هایی است که ارتباطی به «کر بیزینس» بانک نداشته (فروشگاه رفاه) را واگذار کرده و از محل آن سود مناسبی کسب کرده است. اخلاقی افزود: گزارش عملکردی که بانک ملت ارائه کرده حاکی از این است که عملکرد بانک در حوزه بین‌الملل که کارمزد آفرین است در سال ۹۵ با رشد ۳۰۰ درصدی به نسبت به دوره مشابه آن در سال قبل مواجه بوده است. وی افزود: تا امروز ۹ میلیارد دلار حجم عملیات ارزی این بانک در سال ۹۵ بوده است.
اخلاقی تصریح کرد: قیمت تمام‌شده پول که یکی از عوامل تعیین‌کننده سودآوری عملکرد بانک است نیز امسال به نسبت سال گذشته با کاهش ۱۳ درصدی مواجه شده و بر این اساس انتظار می‌رود که حاشیه سود بانک نیز افزایش داشته باشد. همچنین در 3 ماه گذشته رابطه بین سود حاصل از تسهیلات پرداختی و سود پرداخت‌شده به مشتریان بابت سپرده‌گذاری نزد بانک ملت در مسیر مثبت قرار گرفته است. اخلاقی با اشاره به‌پیش‌بینی سود ۱۰۲ ریالی برای هر سهم بانک ملت در سال ۹۵، خاطرنشان کرد: با توجه به عملکرد مثبت بانک ملت و استمرار این روند، این بانک با شرایط بهتری مواجه خواهد بود،سود پیش‌بینی شده بانک در سال ۹۶ روند افزایشی خواهد داشت. البته این موضوع بعد از بررسی‌های کارشناسی در ابتدای اسفندماه به مشتریان اعلام می‌شود.
در گروه تجهیزات با ادامه مشکلات کارگران هپکو دیروز وزیر صنعت در خبری مبهم از امکان واگذاری هپکو به سایپا خبر داد.وزیر صنعت با بیان اینکه مشکلات هپکو خاص و پیچیده است، گفت: مقرر شده ساپیا سریعا این شرکت را تکمیل و در اوایل سال آینده شاهد آغاز فرآیند تولید آن باشیم. محمدرضا نعمت‌زاده با بیان اینکه مساله هپکو در وزارت صنعت در حال پیگیری است، گفت: مشکلات هپکو خاص و پیچیده است و در رابطه با این شرکت طی جلسه‌ای ویژه گزارشی به دولت ارائه شده که امید است با آخرین مزایده‌ای که در سازمان خصوصی‌سازی اتفاق افتاده، گروهی که اهلیت دارند مدیریت و مالکیت این شرکت را در دست گیرند.
وی اظهار کرد: این واحد صنعتی بسیار نمونه و دارای فعالیت خوبی بود، اما طی چند ماه اخیر بی‌توجهی مالکان سبب رهاسازی آن شده که در تلاش برای رفع این مشکل هستیم. نعمت‌زاده گفت: مقرر شده ساپیا سریعا این شرکت را تکمیل کند و اوایل سال آینده شاهد آغاز فرآیند تولید آن باشیم تا به‌عنوان یکی از واحدهای تولیدی خوب استان مرکزی به فعالیت بپردازد. واگذاری هپکو به سایپا می‌تواند فشار نقدینگی قابل ملاحظه‌ای را برای راه‌اندازی این واحد و پرداخت حقوق و دستمزد برای سایپا به همراه بیاورد. در مجموع بازار دیروز بازاری مثبت اما با فشار شدید فروشندگان بود که در آن ارزش معاملات (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) در بورس به 175میلیارد تومان و در فرابورس (با احتساب ارزش معامله اوراق مشارکت «سلامت 2» و «اجاد 27» به 750میلیارد تومان بالغ شد.
هیات وزیران تصویب کند، ضرر مردم در ETF جبران می‌شود؟
ساعت24-در حالی که صندوق‌های پالایشی یکم و دارایکم همچنان زیر قیمت NAV معامله می‌شوند، آخرین وعده رئیس سازمان بورس از اصلاح اساسنامه این صندوقها در صورت تصویب هیات وزیران حکایت دارد.
به گزارش ایسنا، سال ۱۳۹۹ و در روزهایی که شاخص کل بورس برای گذر از مرز دو میلیون واحد کمین کرده بود، وعده عرضه سه صندوق دولتی در قالب ETF از سوی دولتمردان داده و قرار شد صندوق نخست بانکی و بیمه‌ای، صندوق دوم پالایشی و صندوق سوم خودرویی و فلزی باشد. در واقع دولت بنا داشت باقیمانده سهم خود در برخی بانک‌ها، بیمه‌ها، پالایشگاه‌ها، شرکت‌های خودرویی و فولادی را در بازار عرضه و از این طریق سهام خود را به مردم واگذار کند. این صندوقها با ۲۰ تا ۳۰ درصد تخفیف به مردم واگذار شد و هر ایرانی دارای کد ملی می‌توانست خریدار آنها باشد.
نکته جالب این بود که وزیر سابق اقتصاد در آن زمان بارها تاکید کرد که این صندوقها فرصت خوبی برای توزیع ثروت بین آحاد ایرانی است. همچنین اعلام کرد که با توجه به تخفیف ۲۰ درصدی این صندوق اگر فردی پنج میلیون تومان سهام پالایشی یکم بخرد، یک میلیون تومان تخفیف خواهد گرفت و در واقع به میزان یک میلیون تومان از ثروت بهره‌مند خواهد شد.
در این راستا صندوق اول با نام دارا یکم در اوایل تابستان سال ۱۳۹۹ عرضه و در سوم تیرماه قابل معامله شد. در واقع وزارت امور اقتصادی و دارایی از طریق این واگذاری، به نمایندگی از دولت، باقیمانده سهام خود در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را واگذار کرد.
در پذیره نویسی صندوق دارایکم بیش از چهار میلیون نفر مشارکت کردند. صندوقی که هم راستا با روزهای صعودی بازار سرمایه، بازدهی چشمگیری داشت و تا ۲۰۰ درصد سود هم پیش رفت. سوددهی دارایکم به گونه ای بود که حتی با وجود سقوط چشمگیر شاخص کل بورس از دو میلیون واحد به بزرگترین سود و ضرر شاخص دکس کمتر از یک میلیون واحد، این صندوق همچنان در سود قرار داشت. اما عمر این سود طولانی نبود و سقوط های پی در پی بازار این صندوق را هم به ته چاه کشاند.
صندوقها همچنان زیر قیمت NAV
طبق آخرین آمار، هر واحد از صندوق دارایکم حدود ۹۹۰۰ تومان قیمت دارد. این درحالی است که NAV این صندوق حدود ۱۴ هزار تومان بوده و قیمت هر واحد این صندوق هنوز فاصله چشم گیری با NAV دارد.
اما مسیر سوددهی پالایشی یکم از همان ابتدا کاملا از دارایکم جدا شد. پالایشی یکم باقی مانده سهام دولت در چهار پالایشگاه تهران، تبریز، اصفهان و بندرعباس بود که عرضه آن با اختلاف بین وزارت نفت و وزارت اقتصاد کلید خورد و بهانه ای برای ریزش بازار شد! این صندوق عرضه شد اما عرضه آن همزمان با ریزش بازار بود. هر واحد این صندوق نیز در روز عرضه ۱۰ هزار تومان قیمت داشت اما در روزهای ریزشی بازار به ۵۰۰۰ تومان، یعنی نصف قیمت روز عرضه نیز رسید.
قیمت این صندوق در آخرین روز معاملات در هفته جاری به حدود ۷۵۰۰ تومان رسید. درحالی که قیمت NAV آن ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان است.
پیشنهاد سه گانه سازمان چه بود و به کجا رسید؟
در این راستا حدود چهار ماه، سازمان بورس و اوراق بهادار راهکارهای سه‌گانه‌ای را در راستای نزدیک‌تر شدن صندوق‌های پالایش یکم و دارا یکم به ارزش ذاتی خود در هیئت مدیره جمع‌بندی و پیشنهاد کرد. بر اساس این پیشنهاد، اشخاص غیردولتی سهامدار این صندوقها باید بتوانند در صندوقها اعمال رأی کنند. پیش از این تنها دولت امکان تاثیرگذاری مستقیم در مجمع صندوقها را داشت و سایر سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی امکان مشارکت در تصمیم گیری این صندوقها را نداشتند.
سازمان بورس در پیشنهادی دیگر مطرح کرد که این ETF ها به صندوق‌های فعال و بخشی تبدیل شوند؛ به این معنی که صندوقها می‌توانند ترکیب سبد سهام را تغییر داده و بازارگردان نیز داشته باشند. این در حالی است که پیش از در سبد سهام صندوق پالایش یکم تنها چهار نماد شتران، شپنا، شبندر و شبریز و در سبد سهام صندوق دارایکم نمادهای وبملت، وبصادر، وتجارت، اتکام و البرز وجود داشت و با مدیریت غیرفعال (عدم امکان تغییر در تعداد سهام موجود و خرید و فروش نماد جدید) اداره می‌شد، اما با اجرای پیشنهاد حاضر امکان تغییر ترکیب سبد سهام و استفاده از پتانسیل بازارگردان نیز برای آنها فراهم خواهد شد.
امکان فروش واحدهای ممتاز این صندوقها در یک مزایده و واگذاری آن به بخش خصوصی برای جذب نقدینگی بیشتر، یکی دیگر از پیشنهادهای مطرح شده در این خصوص است. این پیشنهاد نیز در راستای پیشنهاد اول بوده و امکان فروش واحدهای ممتاز را به منظور جذب منابع جدید و به کارگیری در اداره صندوق به منظور افزایش قدرت مانور سرمایه‌گذاری مطرح شده است.
بر این اساس و درحالی که در چهار ماه گذشته هیچ خبری از اصلاح ETF ها نبود، روز گذشته مجید عشقی، رئیس سازمان بورس اعلام کرد که لازم بود اساسنامه این دو صندوق اصلاح شود که اصلاحات آن انجام شده است اما از آنجایی که مصوبه هیات وزیران بود باید در این هیات اصلاحات صورت بگیرد.
به گفته وی این پیشنهاد در دولت وجود دارد و سازمان پیگیر آن است تا اصلاحات هر چه سریعتر انجام، ابلاغ و اجرا شود. بر اساس این اصلاحات مدیر صندوق می‌تواند صدور ابطال بزند تا قیمت صندوق به ارزش ذاتی خود برسد.
کدام افزایش سرمایه بهتر است؟
افزایش سرمایه از جمله مفاهیم مهمی است که فعالان بازار بورس با آن سر و کار دارند. در بررسی‌هایی که سرمایه‌گذار انجام می‌دهد، بسیار مشاهده می‌شود که در سامانه کدال و بزرگترین سود و ضرر شاخص دکس اطلاعیه‌های ناظر بازار، نماد شرکتی برای افزایش سرمایه متوقف و پس از مدتی بازگشایی شده است. در این مطلب به بررسی مفهوم افزایش سرمایه و انواع آن می‌پردازیم تا بدانیم بهتر است در کدام افزایش سرمایه شرکت کنیم؟ با ما همراه باشید.
افزایش سرمایه چیست؟
بسیاری اوقات، شرکتها نیاز دارند نقدینگی جدیدی را تامین کنند تا وضعیت سودآوری خود را بهبود بخشند. افزایش سرمایه یکی از راه‌های مناسب برای تامین منابع مالی شرکتها است.
مقوله افزایش سرمایه با توجه به ساختار و پیچیدگی‌های هر شرکت می‌تواند به اشکال متفاوتی انجام شود که در ادامه مقاله به آنها می‌پردازیم. در نظر داشته باشید که افزایش سرمایه در شرکت‌های سهامی به معنی افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت است.
انواع روش‌های افزایش سرمایه
در بازار سرمایه ایران به طور معمول فرآیند افزایش سرمایه به چهار روش امکان‌پذیر است. قصد داریم در این بخش هر کدام از این روش‌ها را معرفی کنیم و جزئیات آنها را بررسی کنیم.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
در این نوع از افزایش سرمایه در اثر تورم و افزایش قیمت‌ها، دارایی‌های فیزیکی و مالی نیز از نظر قیمتی افزایش خواهند داشت. تجدید ارزیابی دارایی‌ها به این معنی است که شرکت دارایی‌های ثابت خود مانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات، تجهیزات و سایر دارایی‌های خود را مورد تجدید ارزیابی قرار دهد و در صورت تغییر ارزش آنها، ارزش جدید دارایی‌ها را در ترازنامه به روز کند. در این فرآیند، تعداد سهام سهامداران افزایش و در مقابل قیمت هر سهم کاهش می‌یابد و در نهایت، تغییری در میزان دارایی سهامداران ایجاد نمی‌شود.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
هنگامی که شرکتی بخواهد برای سرمایه‌گذاری‌های جدید یا رشد شرکت اقدام به تامین مالی کند، در صورتی که سود انباشته زیادی نداشته باشد، از طریق آورده نقدی سهامداران خود اقدام به افزایش سرمایه می‌کند. در این حالت شرکت اوراق جدید به نام حق تقدم سهام منتشر می‌کند و در اختیار سهامداران فعلی خود قرار می‌دهد. برای خرید حق تقدم سهام، هر سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغ ۱۰۰۰ ریال را به حساب شرکت واریز کند. پس از اتمام مهلت پذیره‌نویسی و مراحل افزایش سرمایه،اوراق حق تقدم سهام به اوراق سهام عادی تبدیل خواهد شد.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
به طور کلی شرکتها در پایان سال مالی، مقداری از سود به دست آمده را به عنوان سود انباشته در صورت‌های مالی خود لحاظ و نگهداری می‌کنند. حال در صورتی که میزان سود انباشته به مقدار قابل توجهی برسد و شرکت نیز نیاز منابع مالی جدید داشته باشد می‌تواند از سود انباشته در نظر گرفته شده استفاده کند. در این روش نیز تعداد سهام سهامداران نیز افزایش و در مقابل قیمت سهام کاهش می‌یابد و چون سهامداران منابعی را به شرکت پرداخت نکرده‌اند، از سهام جدید منتشر شده با عنوان سهام جایزه یاد می‌شود.
افزایش سرمایه از روش صرف سهام
در این روش معمولا زمانی که قیمت بازار با ارزش اسمی سهام متفاوت باشد، این مقدار اضافه ارزش سهام را صرف سهام می‌نامند. به این صورت که شرکت سهام خود را به جای ارزش اسمی به مبلغی بیش از قیمت اسمی می‌فروشد. تفاوت قیمت فروش و قیمت اسمی سهام ممکن است به حساب اندوخته شرکت منتقل شود، به صورت سهام جدید در اختیار سهامداران قرار گیرد یا در حالت دیگر، اضافه ارزش به صورت نقد میان سهامداران تقسیم شود.
چگونه از افزایش سرمایه شرکتها مطلع شویم؟
در حال حاضر تمامی اطلاعات شرکت‌های در بورس و فرابورس در سامانه کدال قابل مشاهده و بررسی است و می‌توان علاوه بر گزارش‌های مالی و سایر اطلاعات، به اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه شرکتها نیز دسترسی پیدا کرد.
آیا در افزایش سرمایه‌ها شرکت کنیم؟
نگاه متداول در بازار ایران این است که افراد به محض شنیدن این که سهام یک شرکت درگیر فرآیند افزایش سرمایه خواهد شد، مشتاقانه به دنبال خرید این سهم هستند و بعضا حتی صف‌های خرید سنگینی به وجود می‌آورند؛ بدون آن که تأمل و تحقیقی روی علت این کار انجام دهند یا حتی ممکن است وقتی علت خریدن یک سهم را از کسی جویا می‌شوید، بگوید که شرکت افزایش سرمایه دارد و به شما هم پیشنهاد کند که از فردا وارد صف خریداران شوید!
به طور کلی قیمت سهام شرکتها بر اساس قانون عرضه و تقاضا دستخوش تغییر می‌شود و هر کس بر اساس استدلال‌های خود ارزش یک سهم را مشخص می‌کند. مثلا فرض کنید یک فرد بر اساس شرایط موجود و چشم‌اندازی که برای یک شرکت متصور است، ارزش یک سهم را ۵۰۰ تومان برآورد کرده است. حال اگر قیمت کمتر از این عدد باشد تمایل به خرید سهم دارد و اگر قیمت این سهم بالاتر از ۵۰۰ باشد، تمایلی به خرید نخواهد داشت.
همین عامل موجب می‌شود که حالت‌های متفاوتی به وجود بیاید. اگر قبل از افزایش سرمایه قیمت به شدت رشد کرده باشد و شما بی‌دلیل و فقط بر اساس شنیدن افزایش سرمایه اقدام به خرید کرده باشید، ممکن است بعد از افزایش سرمایه قیمت کاهش یابد و چون در روز بازگشایی دامنه نوسان باز است، حتی دچار ضرر و زیان بسیار زیاد شوید.
ممکن است سهامی که درگیر فرآیند افزایش سرمایه شده است، تا زمان ثبت آن غیر قابل معامله باشد یا برعکس سهم قبل از افزایش سرمایه در قیمت‌های مناسبی معامله شود و بعد از برگزاری مجمع افزایش سرمایه، اکثر افراد چشم‌انداز مثبتی داشته باشند، ارزش سهم را در قیمت‌های بالاتری ببینند، در روز بازگشایی قیمت‌هایی بالاتر از قیمت تئوریک را جذاب بدانند و برای خرید سهم با سایرین رقابت کنند.
همین امر موجب خواهد شد که قیمت افزایش یابد و چون در روز بازگشایی دامنه نوسان باز است، حتی ممکن است ارزش دارایی فردی که قبل از برگزاری مجمع افزایش سرمایه سهم را خریداری کرده است به مقدار قابل‌‌توجهی افزایش یابد.
در حالت آخر نیز ممکن است اتفاق خاصی نیفتد و قیمت سهم دقیقا در محدوده‌های قیمت تئوریک باز شود.
در کدام افزایش سرمایه‌ها شرکت کنیم؟
افزایش سرمایه با هر کدام از روشی‌های گفته شده جذابیت‌‌های مخصوص خود را دارد. به عنوان مثال افزایش سرمایه‌ای که منابع جدیدی به شرکت وارد کند، مانند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و صرف سهام، می‌تواند وضعیت بهتری را برای شرکتها رقم بزند؛ پس بهترین نوع افزایش سرمایه از نگاه شرکتها است.
افزایش سرمایه به روش سود انباشته و تجدید ارزیابی به این دلیل که پس از باز شدن نماد و واریز سهام جدید به پرتفوی، قیمت سهم مستعد رشد می‌شود و به سهامداران سود خوبی تعلق می‌گیرد بهترین نوع افزایش سرمایه از نگاه سهامداران است.
گفتنی است که در این بین مرسوم‌ترین این روش‌ها، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و بهره‌مندی آنها از گواهی حق تقدم در سهام جدید شرکت است.
سخن آخر
افزایش سرمایه به روش‌های مختلفی انجام می‌شود و ممکن است سهم بعد از افزایش سرمایه، بر اساس قیمت تئوریک یا با قیمتی بیشتر یا کمتر از آن بازگشایی شود. افزایش سرمایه یک شرکت لزوما به معنای ارزنده بودن سهام آن شرکت نخواهد بود. سرمایه‌گذاران معمولا افزایش سرمایه به روش سود انباشته و تجدید ارزیابی را ترجیح می‌دهند زیرا پس از باز شدن نماد و واریز سهام جدید به پرتفوی، قیمت سهم مستعد رشد می‌شود. با این حال، لازم است در هنگام تصمیم‌گیری به فاکتورهای مختلفی دقت کنید و تنها افزایش سرمایه را معیار خرید قرار ندهید.
افزایش سرمایه از جمله مفاهیم مهمی است که فعالان بازار بورس با آن سر و کار دارند. در بررسی‌هایی که سرمایه‌گذار انجام می‌دهد، بسیار مشاهده می‌شود که در سامانه کدال و اطلاعیه‌های ناظر بازار، نماد شرکتی برای افزایش سرمایه متوقف و پس از مدتی بازگشایی شده است.
دیدگاه شما