بازگشت سهامداران حقیقی به بورس

افزایش ۳۲۰۰ واحدی شاخص بورس / حقیقی ها ۲۰۰ میلیارد تومان از بازار سهام خارج کردند

شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز ۳ اسفندماه، با افزایش ۳۲۰۰ واحدی به کار خود پایان داد.

به گزارش صدای بورس، رشد سه هزار و ۲۰۰ واحدی (۰.۲۵درصد) شاخص کل آن را در ارتفاع یک میلیون و ۲۸۴هزار واحدی قرار داد.
شاخص‌ هم وزن نیز ۰.۲۴درصد رشد کرد. ارزش معاملات خرد بورس و فرابورس به سه هزار و ۵۵میلیارد تومان رسید.

نمادهای فارس، شبندر و شپنا بیشترین تاثیر در رشد شاخص کل بورس را به عهده داشتند.

قیمت طلا، سکه و ارز؛ امروز سه شنبه سوم اسفند ماه / امید به بازار بازگشت؟!

افراد حقیقی امروز ۲۰۰میلیارد تومان از بازار سهام خارج کردند که بیشترین خروج پول حقیقی از بورس یا فرابورس مربوط به گروه فلزات اساسی و همچنین سهام ملی صنایع‌ مس‌ ایران‌ بود.

نمادهای «خودرو»، «وبملت»، «خساپا»، «شتران»، «حکشتی»، «شبندر» و «شپنا» در گروه پرتراکنش‌های بورس و نمادهای «فزر»، «تجلی»، «فرابورس»، «سمگا»، «شاروم»، «کرمان» و«توسن» در گروه پرتراکنش‌های فرابورس قرار گرفتند.

بیشترین تزریق پول حقوقی به بورس و فرابورس در سه گروه «فلزات اساسی»، «بانک‌ها و مؤسسات اعتباری» و «استخراج کانه‌های فلزی» رقم خورد در حالی که برآیند معاملات گروه‌های «فرآورده‌های نفتی» و «حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات» به نفع حقیقی‌ها تمام شد.

سه نماد «فملی»، «وشمال» و «فولاد» لقب بیشترین افزایش سهام حقوقی را به خود اختصاص دادند، توجه حقیقی‌ها نیز بیشتر به «شپنا»، «شبندر» و «حکشتی» معطوف بود.

مالکیت حقوقی در ترکیب سهامداری شرکت ملی صنایع‌ مس‌ ایران‌ معادل ۴۲میلیارد تومان افزایش یافت و از سوی دیگر سهامداران حقیقی پالایش نفت اصفهان با برتری ۲۷میلیارد تومانی ابتکار عمل را در دست گرفتند.

امروز افزایش سهام حقیقی‌ها در ۳۶ نماد و افزایش سهام حقوقی‌ها در ۶۰ نماد به بیش از یک میلیارد تومان رسید که جمع تغییر مالکیت دسته اول ۱۴۰ میلیارد تومان و تغییر مالکیت دسته دوم ۳۲۰ میلیارد تومان بود.

ورود سرمایه حقیقی به بورس

روز گذشته ارزش معاملات خرد سهام با افزایش 6 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 226 میلیارد تومان رسید و به نظر می‌رسد بورس به روند صعودی .

بورس در حالی این روزها صعود می‌کند که هنوز نتوانسته است اعتماد سهامداران را برگرداند و ورود پول به این بازگشت سهامداران حقیقی به بورس بازار تازه آغاز راه را در پیش دارد.

این هفته بسیاری از اهالی بازار سرمایه انتظار افت بازار به دلیل تعطیلات هفته جاری را داشتند‌ اما در معاملات روز سه شنبه و دیروز بازار روند صعودی گرفت تا بخشی از افت روز شنبه را جبران کند.

برای بررسی بازار سرمایه باید ابتدا وضعیت کلان اقتصادی مورد ارزیابی قرار بگیرد، اقتصاد کشور به دلایل مختلف در یک وضعیت ثبات قرار گرفته است. اما این ثبات اقتصادی نیز نتوانسته است اعتماد از دست رفته به بورس را بازگرداند و همین مساله موجب خروج پول از بورس طی هفته های گذشته شده است.

البته مثبت شدن بازار طی معاملات این روزها برای برخی از سرمایه‌گذاران نقطه امیدی محسوب شود تا بازار صعودی‌تر شود و برای عده‌ای نیز فرصت مناسب خروج در قیمت‌های مثبت خواهد بود.

* بررسی بازار سرمایه از نظر تکنیکال و بنیادی

وحید جعفری، کارشناس بازار سرمایه درباره تحلیل تکنیکال بازار سهام اظهار داشت: طبق موج شماری الیوت، در حال حاظر در موج پنجم هستیم و این احتمال وجود دارد که موج پنجم از موج سوم ایجاد شده بزرگتر باشد؛ در موج سوم نزدیک 10 درصد منفی وجود داشت و در موج جدید باید منتظر افت بیشتری می بودیم که رخ داده و به نظر می رسد این موج نیز به پایان خود نزدیک شده است.

وی ادامه داد: بررسی هیجان فروش در اندیکاتور RSI که از حد تاریخی این اندیکارتور که برای شاخص در محدوده 20 واحدی بوده است، فراتر رفته و به عدد 11 واحدی رسیده است.

این کا‌رشناس بازار سرمایه تاکید کرد: بازار سرمایه چه از نظر تکنیکالی و چه از نظر بنیادی در محدوده‌های زمانی و قیمتی خوبی قرار دارد و ریسک‌های سیاسی و بین المللی نیز تا حدود زیادی اثرگذاری کمی بر بورس خواهند داشت و باید منتظر ورود پول بیشتر به بورس در روزهای آینده باشیم.

* رشد شاخص های بورس ادامه دارد؟

در پایان معاملات روز چهارشنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل 12 هزار و 115 واحد رشد کرد و به رقم یک میلیون و 346 هزار و 563 واحد رسید. بازدهی این شاخص مثبت 91 صدم درصد بوده است.

شاخص کل هموزن با افزایش 4 هزار و 466 واحدی در سطح 392 هزار و 498 واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز مثبت 1.15 درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس، 178 واحد بالا آمد و در سطح 18 هزار و 362 واحد قرار گرفت.

* افزایش ارزش معاملات خرد بازار سهام

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 10 هزار و 552 میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 5 هزار و 713 میلیارد تومان بود که 54 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می ‌دهد.

ارزش معاملات خرد سهام با افزایش 6 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 226 میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بازار سهام 21درصد بوده است.

* ورود سرمایه حقیقی به بازار سرمایه

امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار بعد از هفت روز، مثبت شد و 53 میلیارد تومان پول حقیقی به بورس وارد شد.

در معاملات روز چهارشنبه بیشترین ورود پول حقیقی به سهام نوری (شرکت پتروشیمی نوری)، پکرمان (شرکت بارز) و ودی (شرکت بیمه دی) اختصاص داشت و نمادهای بازگشت سهامداران حقیقی به بورس خودرو (ایران خودرو)، حکشتی (کشتیرانی جمهوری اسلامی) و دی (بانک دی) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

* رشد صف‌های خرید بازار سهام

در معاملات چهارشنبه 73 نماد صف خرید داشتند و 52 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد 1.5 درصدی به 135 میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش 16 درصد کاهش یافت و 183 میلیارد تومان بود.

در پایان معاملات نمادهای کالا (شرکت بورس کالای ایران) دانا (شرکت بیمه دانا) و فرابورس (شرکت فرابورس ایران) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به سهام فمراد (آلومراد)، غدشت (دشت مرغاب) و حپترو (حمل و نقل بین المللی خلیج فارس) تعلق داشت.

بازگشت حقیقی ها به بورس /استراتژی سهامداران تغییر کرد؟

به گزارش اقتصادنیوز ، شاخص های بورس در روز آخر دوباره صعودی شدند. این در حالی بود که روز سه شنبه صعود شاخص کل بورس با افت کم تر از 0.3 درصد متوقف شده بود. شاخص کل بورس در روز آخر کاری هفته با افزایش 17.92 هزار واحدی (معادل 1.27 درصد) در نقطه 1.432 میلیون واحد ایستاد. شاخص هم وزن بورس نیز با افزایش 3.01 هزار واحدی (معادل 0.83 درصد) در نقطه 365.9 هزار واحد ایستاد. فارس، نوری، فولاد، رمپنا، جم، فملی و شتران جزء نمادهایی بودند که بیشترین تاثیر را در صعودی شدن شاخص کل بورس داشتند. شاخص کل فرابورس هم با افزایش 260.8 واحدی در نقطه 19.316 هزار واحد ایستاد. آریا، زاگرس، شگویا، بپاس، فزر، ومهان و تجلی نیز جزء نمادهایی بودند که بیشترین تاثیر را در صعودی شدن شاخص کل فرابورس داشتند. حقیقی ها در بورس و فرابورس تغییر استراتژی دادند ارزش کل معاملات امروز بازار سهام 5.29 همت بود. ارزش معاملات خُرد نیز 4.33 همت معادل سهم 82 درصدی از کل ارزش معاملات بود. حقیقی ها در روز آخر استراتژی خود را تغییر دادند و دوباره مسیر ورود پول ها را از سر گرفتند. اگرچه نوسان شدیدی هم در خروج و ورود پول حقیقی ها در ساعت معاملات مشاهده شد اما در پایان، تراز پول حقیقی ها مثبت شد. بدین ترتیب حقیقی ها 23.5 میلیارد تومان وارد بازار سهام و 57.9 میلیارد تومان وارد صندوق های با درآمد ثابت کردند. بررسی سرانه معاملاتی حقیقی ها نیز نشان میدهد که آنان همچنان بیشتر در موقعیت خرید قرار دارند تا فروشنده. بدین ترتیب سرانه خرید حقیقی ها 30.4 میلیون تومان و سرانه فروش آنان 23.7 میلیون تومان برآورد شد. بررسی ارزش صف های خرید و فروش نشان داد که صف های خرید فاصله بسیار زیاد خود را با صف های فروش با اندکی تعادل از ابتدا بازگشت سهامداران حقیقی به بورس تا انتهای معاملات حفظ کرد. به طوریکه ارزش صف های خرید در ابتدای معاملات از 1.807 همت به 1.081 همت تقلیل یافت اما ارزش صف های فروش از 17.9 میلیارد تومان به 38.4 میلیارد تومان بسنده کرد. تعداد نمادهای دارای صف خرید (155 نماد) نزدیک 7 برابر تعداد نمادهای دارای صف فروش (27 نماد) بود. بیشترین ورودی پول حقیقی ها در معاملات امروز در نمادهای کرماشا با 69.6 میلیارد تومان، خگستر با 30.3 میلیارد تومان، آریا با 19.3 میلیارد تومان، خساپا با 16.4 میلیارد تومان و نوری با 15.3 میلیارد تومان بود. بیشترین خروجی پول حقیقی ها هم در نمادهای پالایش با 36 میلیارد تومان، وبملت با 17.7 میلیارد تومان، فملی با 14.3 میلیارد تومان، حکشتی با 13.1 میلیارد تومان و آرام (صندوق سرمایه گذاری) با 13 میلیارد تومان بود. حقوقی ها هم امروز در معاملاتشان در نمادهای خساپا، شستا، شتران، خودر و شپنا بیشترین موقعیت خرید و در نمادهای خگستر، وبصادر، ثمسکن، وپارس و شفا بیشترین موقعیت فروش ایجاد کردند. سهمی که در بورس 12 درصد سود داد بیشترین نسبت حجم به شناوری هم برای نماد زکشت با 12.3 درصد بود. کشاورزی مکانیزه اصفهان کشت در بازار اول فرابورس با شرایط متعادلی دنبال شد. این در حالی بود که قیمت پایانی سهم افزایش 0.6 درصدی را تجربه کرد. البته قیمت معامله هر سهم 0.38 درصد کاهش را ثبت کرد. در معاملات امروز بورس، فارس پس از بازگشایی با 12.65 درصد بیشترین بازدهی و دو سهم دپارس و سغرب نیز افزایش 5 درصدی قیمت را ثبت کردند. بیشترین کاهش قیمت هم برای نماد پردیس با 4.99 درصد بود. بیشترین حجم معاملات برای سهم های شستا، خساپا، خودرو، خگستر، خپارس، وتجارت و وبصادر بود. البته بازگشت سهامداران حقیقی به بورس بیشترین کاهش ارزش بازار هم برای کچاد، وغدیر، کگل، شستا، اپال، برکت و پرداخت بود. برترین گروه های صنعت از لحاظ ارزش معاملات نیز برای خودرو، شیمیایی، بانک ها و فلزات اساسی بود. در معاملات امروز فرابورس نیز نماد هجرت با 4.94 درصد بیشترین بازدهی و بزاگرس با 4.53 درصد بیشترین زیان را به ثبت رساندند. بیشترین حجم معاملات امروز نیز برای نمادهای کرمان، تجلی، کارا، سپیدما و اعتماد بود. بیشترین کاهش ارزش بازار هم برای نمادهای شاوان، حآفرین، بزاگرس، غصینو، وهور، پیزد و ثباغ بود. همچنین بخوانید دست انداز در مسیر شاخص بورس /حقیقی ها مرددند ورود پول‌ به بورس تهران در آخرین روزکاری قرن خریداران در بورس تهران فعال شدند تحرکات مثبت بورس در آخرین‌روزهای 1400

کاهش ۶۳ درصدی خروج پول از بورس/امیدواری برای بازگشت روز‌های سبز بورس

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با اینکه بازار سهام در روز دوشنبه سقوط سنگینی را پشت سر گذاشت و خروج پول رکورد شکست، اما امروز روند خروج پول به شدت کاهش یافت تا امید‌ها برای بازگشت روز‌های سبز بورس همچنان باقی بماند.

حمایت از شاخص کل بورس در سطح یک میلیون و ۵۶۰ هزار واحدی فعال شده است و سهامداران امیدوارند بازار از روند کاهشی خارج شده و وارد کانال جدید شود.

رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره قرمزپوش بودن گروه‌های فلزات اساسی در روز‌های اخیر گفت: به دلیل کاهش تقاضا در بازار فلزات اساسی در جهان و افت قیمت این کالا‌ها در بازار‌های جهانی، شرکت‌های فولادی در روز‌های گذشته با فشار فروش مواجه شده اند.

وی ادامه داد: البته افزایش عوارض صادرات فولادی‌ها هم در علاقه سهامداران به خروج پول از این گروه موثر بوده است. بررسی عوامل مختلف نشان می‌دهد هنوز حقوقی‌های این شرکت‌ها نیز حمایت از این نماد‌ها را در دستور کار خود قرار نداده اند.

افت بورس و رشد فرابورس

در جریان معاملات روز سه شنبه، شاخص کل بورس، با ریزش هزار و ۵۲۱ واحدی نسبت به روز دوشنبه به رقم یک میلیون و ۵۵۵ هزار و ۶۸۹ واحد رسید. بازدهی این شاخص منفی ۰.۱ درصد بوده است.

شاخص کل هموزن بورس نیز با کاهش هزار و ۵۴۴ واحدی در سطح ۴۳۱ هزار و ۲۲۸ واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز منفی ۰.۳۶ درصد بوده است. البته شاخص کل فرابورس ۷ واحد بالا آمد و در سطح ۲۱ هزار و ۳۲۱ واحد قرار گرفت.

کاهش خروج پول از بازار سهام

امروز نیز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای ششمین روز منفی شد. البته میزان خروج پول نسبت به روز گذشته ۶۳ درصد کاهش یافته و ۴۵۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. گروه‌های فلزات اساسی، فراورده‌های نفتی بازگشت سهامداران حقیقی به بورس و کک، خودرو و ساخت قطعات و محصولات شیمیایی بیشترین سهم را از خروج پول حقیقی داشتند و گروه‌های عرض برق، گاز و بخار آب و خدمات فنی و مهندسی بیشترین ورود پول را تجربه کرده اند.

در معاملات روز سه شنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام شبندر (شرکت پالایش نفت بندرعباس)، فولاد (شرکت فولاد مبارکه) و خگستر (شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو) اختصاص داشت و نماد‌های رمپنا (گروه مپنا)، بمپنا (تولید برق عسلویه مپنا)، سامان (بانک سامان) بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.

افت ارزش کل معاملات و معاملات خُرد

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم ۷ هزار و ۴۴۹ میلیارد تومان کاهش یافت و ارزش معاملات خرد سهام نیز با کاهش ۳۰ درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم ۴ هزار و ۹۸۱ میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بازار سرمایه حدود ۶۶ درصد بوده است.

ورود پول به صندوق‌ها با درآمد ثابت

در شرایطی که بازار سرمایه شاهد خروج پول از سهام هستیم که در روز‌های اخیر پول حقیقی به صندوق‌های با درآمد ثابت وارد شده است. روز یکشنبه ۱۶۰ میلیارد تومان و امروز ۲۷۲ میلیارد تومان وارد این صندوق‌ها شده است. در دو هفته پایانی اردیبهشت ماه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی صندوق‌ها منفی بود و در ۹ روز کاری پی در پی سرمایه حقیقی خارج شد.

رشد مازاد تقاضا در بازار سرمایه

در پایان معاملات امروز، ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل ۷۹ درصد کاهش یافت و ۵۸ میلیارد تومان شد. ۲۸ سهم نتوانستند صف‌های فروش خود را جمع آوری کنند.

بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد افرا (شرکت افرا نت)، ثرود (سرمایه گذاری مسکن زاینده رود)، غزر (صنعتی زر ماکارون)، فلوله (لوله و ماشین سازی ایران) و ولپارس (لیزینگ پارسیان) تعلق داشت.

در پایان معاملات امروز، ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته ۷۸ درصد رشد کرد و در رقم ۷۳۴ میلیارد تومان ایستاد. ۴۹ نماد در صف‌های خرید باقی ماندند.

امروز نماد‌های سآبیک (شرکت سیمان آبیک)، ددانا (شرکت داروسازی دانا) و زکشت (شرکت کشاورزی مکانیزه اصفهان کشت) در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت.

بورس، ارثیه پرچالش دولت آینده

مرتضی عبدالحسینی، روزنامه‌نگار: آخرین اطلاعات ارائه شده از سازمان بورس، نشان‌ می‌دهد روند بی‌سابقه ورود افراد به بازار سهام قطع شده است. این اطلاعات نشان می‌دهد که در خرداد 99 چیزی در حدود 76 هزار نفر برای ورود به بورس در سامانه سجام ثبت‌نام کرده‌اند که حاکی از افت 7 میلیونی در مقایسه با 7 میلیون و 500 هزار نفری است که در دی‌ماه سال گذشته در سامانه سجام ثبت‌نام کرده‌اند. بنابراین اعتماد مردم به بورس از دست رفته و حتی رشد‌های اخیر بورس نیز آنها را مجاب به بازگشت نکرده است. در شرایط فعلی مالیات دولت نیز در سه ماهه ابتدایی سال 1400 حدود 73 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرده که از قبل نیز قابل انتظار بوده است. در این گزارش سعی شده علاوه‌بر بررسی شرایط فعلی، راهکار‌هایی به دولت آینده برای مدیریت صحیح‌تر بورس داده شود و همچنین تجریه‌ای مشابهی در کشور ژاپن مرور شود.

بازگشت شاخص بورس به ارتفاع 1.3 میلیون واحد

در جریان دادوستدهای دیروز بازار سرمایه بیش از 7میلیارد و 593 میلیون سهم و حق‌تقدم به ‌ارزشی بالغ بر 5هزار و 879 میلیارد تومان در بیش از 917هزار نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با رشد 19هزار و 77 واحدی در ارتفاع یک‌میلیون و 304 هزار و 332 واحد قرار گرفت. بیشترین اثر مثبت بر دماسنج بازار سهام در روز جاری به نام نمادهای معاملاتی شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، معدنی و صنعتی گل‌گهر و گسترش نفت و گاز پارسیان شد و در مقابل شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان کرمانشاه، گروه دارویی برکت و بورس اوراق بهادار تهران با افت خود مانع افزایش بیشتر نماگر بازار سهام شدند. شاخص‌های اصلی بازار سرمایه هم روز مثبتی را پشت‌سر گذاشتند؛ به‌طوری که شاخص قیمت(وزنی ــ ارزشی) 4870 واحد، کل(هم‌وزن) 3049 واحد، قیمت(هم‌وزن) 1942واحد، آزاد شناور 20244 واحد و شاخص‌های‌‌‌ بازار اول و دوم به ترتیب 19729 و 19003 واحد رشد کردند. براساس این بازگشت سهامداران حقیقی به بورس گزارش، در بازارهای فرابورس ایران هم با معامله 2 میلیارد و 481 میلیون ورقه به‌ارزش 27هزار و 646 میلیارد تومان در 473هزار نوبت، شاخص فرابورس(آیفکس) 262واحد رشد کرد و در ارتفاع 18هزار و 881 واحد قرار گرفت. در این بازار بیشترین اثر مثبت بر شاخص فرابورس به نام نمادهای معاملاتی پتروشیمی مارون، سنگ‌آهن گهر زمین و پتروشیمی زاگرس شد و در مقابل شرکت‌های سرمایه‌گذاری صبا تامین، تولید نیروی برق دماوند و مدیریت انرژی تابان هور بیشترین اثر منفی را بر این شاخص به نام خود ثبت کردند.

چالش‌های اجتماعی بورس

بورس ایران چه به‌لحاظ سخت‌افزاری و چه به لحاظ نرم‌افزاری پختگی لازم را حتی در ماه‌های اخیر نیز نداشته است. مهم‌تر از اینها اما خلأ سیاستگذاری مناسب است که بازار سرمایه را در طول یک سال اخیر دچار فرازوفرود‌های متفاوت کرده است. بسیاری از کارشناسان نوک پیکان چنین قائله‌ای را به‌سوی مردم می‌گیرند و معتقدند که حتی با وجود اشتباه‌های دولت و سیاستگذار، این خود مردم بودند که نباید ندانسته وارد آن می‌شدند، اما چنین تحلیلی درست نیست؛ چراکه بسیاری از مردم در روز‌هایی که در بیرون از بازار بورس، با تورم روبه‌رو هستند و در داخل بازار آتش سود‌های فضایی را داغ می‌بینند، راهی غیر از ورود به آن ندارند. تشویق‌ها و سخنان ‌انگیزشی هیات‌دولت هم درمورد بورس تکه‌های این پازل را تکمیل می‌کرد. با همه اینها چه انتظاری از مردم می‌رود که منافع کوتاه‌مدت و سود‌های آنچنانی را کنار گذاشته و منطقی و بلندمدت به بازار بورس نگاه کنند. این درحالی است که استفاده کلان از بازار سرمایه، ایجاد شرایط برای رشد پایدار آن و. همگی از وظایف دولت و سیاستگذار است. آثار منفی نوسانات شاخص بورس برای دولت و اقتصاد کشور بسی فراتر از منافع کوتاه‌مدت اقتصادی و ضرر‌های سرمایه‌گذاران است. مساله اصلی از دست دادن بازگشت سهامداران حقیقی به بورس سرمایه اجتماعی در بازار سهام و از بین رفتن اعتماد عمومی به سیاستگذار است که درنهایت منجر به محروم شدن بازار سرمایه از منابع بالقوه سطح جامعه است. به‌عنوان مثال، برخی از دوستان و آشنایان که در سال‌های دورتر هر یک به‌نحوی، بخشی از سرمایه خود را در بورس از دست داده‌اند(مانند سقوط سال 92)، نه‌تنها هیچ‌گاه تمایلی به بازگشت به آن نداشته، بلکه هریک افراد دیگری را نیز سفارش به عدم‌سرمایه‌گذاری در آن می‌کنند؛ یا مثلا رصد نظرات مردم درمورد بازار نشان می‌دهد که عموم آنها به هیچ‌گونه تحلیل تکنیکال، بنیادی و ارزشی از سهام‌ها و کلیت بازار اعتقاد نداشته و مشخصا دست دولت و حقوقی‌ها را در بالا و پایان رفتن قیمت‌ها دخیل می‌دانند. بنابراین سیاست‌های دولت منجر شد که بازار سرمایه برای مدت مدیدی محروم از منابع و پس‌انداز‌های مردم بماند تا پس از یک دوره طولانی رکود مجددا با پیدایش شرایط مشابه آنچه گفته شد، سیل نقدینگی ناپایدار به‌سمت بازار سرمایه سرازیر و قصه قدیمی تکرار شود. گواه این مساله مطرح شده نیز کاهش صددرصدی ورود کد‌های حقیقی(افراد احراز هویت شده) به بازار بورس کشور طی 6 ماه اخیر تا پایان خرداد ماه 99 است.

ورود افراد به بورس قطع شده است

آخرین اطلاعات ارائه شده از سازمان بورس، نشان‌ می‌دهد روند بی‌سابقه ورود افراد به بازار سهام قطع شده است. این اطلاعات نشان می‌دهد که در خرداد 99 چیزی در حدود 76 هزار نفر برای ورود به بورس در سامانه سجام ثبت‌نام کرده‌اند که حاکی از افت 7 میلیونی در مقایسه با 7 میلیون و 500 هزار نفری است که در دی‌ماه سال گذشته در سامانه سجام ثبت‌نام کرده‌اند. این میزان از ثبت‌نام افراد در سامانه سجام که اولین قدم برای ورود به بازار سهام نیز هست، در هیچ ماهی چه در سال جاری و چه در سال گذشته مشاهده نشده است. بنابراین سهام عدالت و لزوم ثبت‌نام افراد در سامانه سجام برای معامله آن می‌تواند اصلی‌ترین دلیل همین مقدار اندک ورود افراد به بورس باشد. البته روند صعودی نسبی بازار و دیگر دلایلی که قبل‌تر هم گفته شد در داغ شدن مجدد بورس بی‌تاثیر نبوده است.

آمار‌ها همچنین نشان می‌دهند در آذرماه مردم عجله‌ای برای احراز هویت و فعال شدن کد‌های معاملاتی خود نداشته‌اند؛ چراکه تعداد نفرات احراز هویت شده در این ماه با کاهش 6 میلیون و 152 هزار نفری در مقایسه با دی‌ماه 1399، به حدود 101 هزار نفر رسیده است. کل تعداد نفرات احراز هویت شده در خرداد ماه تنها 101 هزار نفر بوده است. این رقم از اعداد بی‌سابقه افت ورود به بازار سهام است. همان‌طور که گفته شد این کاهش چشمگیر ورود به بازار سهام می‌تواند به نااطمینانی‌های موجود در اقتصاد ایران و بازار بورس و همچنین عدم اعتماد مردم به بازار برگردد.

کاهش 73 درصدی درآمد مالیاتی دولت از بورس

انتشار رسمی عملکرد درآمدهای مالیاتی دولت در 3 ماهه ابتدایی سال 1400 ابعاد جالبی از کسب درآمد مالیاتی دولت از محل رونق بورس را نشان می‌دهد، به‌طوری‌که درآمد مالیاتی دولت از محل نقل‌وانتقال سهام در 3‌ماهه ابتدایی سال جاری در حدود 930 میلیارد تومان بوده است که افت 73 درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد. کل درآمد مالیاتی دولت از محل نقل‌وانتقال سهام در سه ماهه ابتدایی 99 حدود 3هزار و بازگشت سهامداران حقیقی به بورس 500 میلیارد تومان بوده که نسبت به سال 98 بالغ بر 500 درصد رشد کرده است. همه اینها نشان می‌دهد دولت برای تحقق مالیات 230 هزار میلیارد تومانی خود در بودجه 1400 که وزنه سنگینی را به مالیات از بازار سهام اختصاص داده باید تجدیدنظر کند. صرف‌نظر ازمجموع مالیات دریافتی دولت از بازار سهام، بررسی ماهانه آن نیز نکاتی را به‌همراه داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ارزش معاملات با اندکی رشد به 4هزار و 500 میلیارد تومان رسیده است، این جهش اندک معاملات ناشی از ورود افراد جدید، اخبار منفی از مذاکرات وین و افزایش قیمت دلار و. بوده است. از سوی دیگر بررسی کدهای معاملاتی فعال در بازار سهام که موتور نقدینگی بازار نیز محسوب می‌شوند، نشان می‌دهد تعداد کدهای حقیقی فعال در بازار سرمایه در خردادماه بدون تغییر در مقایسه با اردیبهشت‌‌ماه در حدود 36 میلیون نفر مانده است.

دولت آینده برای بورس چه کند؟

پس از سقوط بورس، دولت فعلی که مهم‌ترین مقصر چنین فرازوفرودی است، به میدان آمد و برنامه‌های حمایتی متعددی جهت بازگشت آرامش به بازار سرمایه تصویب کرد اما درنهایت نتواست ضرر‌های سرمایه‌گذاران را جبران کند. این مساله یکی از چالش‌های اقتصادی دولت آینده که چیزی به استقرار آن نمانده نیز است و حتی در شعار‌های رئیس‌جمهور منتخب صحبت‌های زیادی از احیا و توجه به بازار سرمایه زده شده است. بنابر اتفاقات افتاده در مورد کاهش ورود افراد به بورس، پایین بودن ارزش معاملات و تعداد آن در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، احیای بورس و بازگشت اعتماد عمومی به آن کار سختی است. برای آنکه بتوان بورس را به محلی پایدار برای سرمایه‌گذاری مردم و بازاری باثبات برای کمک به اهداف دولت‌ها تبدیل کرد، دولت بعدی باید 8 مورد ذیل را اساسنامه خود در مواجهه با بازار سرمایه قرار دهد:

1. درس گرفتن از تاریخ در بین سیاستگذاران باب نیست، اما اکیدا توصیه می‌شود در دولت بعدی پژوهشی در مورد بازار سرمایه در حدفاصل سال‌های 98 و 99 انجام شود و از هر آنچه در این مدت به بازار آسیب رسانده است، دوری شود، 2. قطع حمایت‌های تصنعی از بازار و تکرار نشدن سیگنال‌هایی ازسوی مقامات مانند؛ «همه بازار‌ها ریسک دارند» و «مردم پول‌هایشان را به بازار بورس بسپارند.» این‌گونه حمایت‌ها که به‌طور قطع ازطریق مداخلات مستقیمی مانند تقویت شرکت‌های حقوقی برای خرید سهام و وام‌دهی به شرکت‌های بانکی برای خرید سهام انجام می‌شود، نهایتا تاثیری موقتی داشته بازگشت سهامداران حقیقی به بورس که با تخلیه تورمی در همه اقتصاد روبه‌رو خواهد بود، 3. قیمت‌گذاری کالاهایی مثل خودرو، فولاد، سیمان و. (مانند تفاوت قیمت خودرو در کارخانه و بازار) که به‌وضوح به محلی برای ایجاد رانت و سود برای عده‌ای خاص تبدیل شده است. عدم قیمت‌گذاری این کالا‌ها منجربه کشف قیمت واقعی آنها در بازار خواهد شد و ظرف مدت کوتاهی قیمت سهام شرکت‌های تولیدکننده و مربوطه به این کالا‌ها را به قیمت واقعی نزدیک خواهد کرد. 4. استفاده از ابزار‌های پولی، مالی و مالیاتی(به‌جای مداخله) برای کنترل انتظارات تورمی، انباشت نقدینگی و معاملات دلالی در بازار‌های دارایی، 5. هرچند سازمان بورس با قوانینی مثل لغو خرید و فروش‌های روزانه در بازار به جان نقدشوندگی بازار افتاده، اما بازار سهام در وضعیت فعلی به افزایش نقدینگی از مکانیسم‌هایی مثل حذف دامنه نوسانات نیازمند است. بنابراین مدیران بورسی و شورای‌عالی بورس به‌جای مداخلات گسترده برای رشد موقتی بازار به‌دنبال ایفای نقش داوری خود بوده و به‌جای حضور در زمین بازی سعی بر آماده‌سازی آن داشته باشند، 6. دولت مشاوران اقتصادی و همچنین بورسی خود را به‌جای انتخاب از بین سیگنال‌فروشان و افراد ذی‌نفع در بازار سهام، از بین کارشناسانی بیابد که تصوری کلان‌تر و همچنین بلندمدت‌تر از اقتصاد کشور داشته و خود ذی‌نفع بازار‌های گوناگون و تصمیمات مختلف نیستند، 7. به‌نظر دولت بعدی با هر گرایش فکری باید از عواقب دخالت‌های دولت قبلی در روند طبیعی بازار درس گرفته و به‌جای خلق قوانینی که درنهایت موجب گمراهی سهامداران و سرمایه‌گذاران می‌شود، به فکر بهبود فضای شفاف اطلاعاتی و آموزش‌های لازم جهت کاهش عدم‌تقارن اطلاعاتی باشد. در این راستا یکی از وظایف دولت و سازمان بورس درقبال بازار سرمایه این است که اطلاعاتی را که در دست افراد خاصی است و بیشتر در سرمایه‌گذاری‌های سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد با افشای اطلاعات برای همگان به‌سمت سرمایه‌گذاران فردی ببرد و با ایجاد یک شفافیت بالا در بازار موجب ارتقای دید سرمایه‌گذاران درجهت پاسخگویی سریع به تحولات بازار شود، 8. یکی از مشکلات عمده بازار سهام و از دلایل غیررقابتی و کم‌عمق بودن آن نسبت سهامداران حقیقی و حقوقی و فعالیت‌های خرید و فروش نامتوازن است. یکی دیگر از وظایف دولت بعدی درقبال بازار سرمایه، ایجاد قوانینی در حمایت از سهامداران خرد و محدود کردن اقدامات انحصاری، غیرشفاف و سوداگرانه سهامداران حقوقی است که این کار با تشکیل «مجمع سهامداران حقیقی» انجام خواهد شد. تشکیل چنین مجمعی باید بتواند سهامداران حقیقی را در شورای‌عالی بورس دارای کرسی و حق رای کند.

رهیافتی از تجربه ژاپن در گذر از بحران مالی

ورشکستگی شرکت لیمن برادرز در سپتامبر 2009 میلادی، نشان از شروع گسترش بحران مالی در ژاپن نیز داشت. درحالی که بین سال‌های 2005 تا 2010 میلادی، حساب سرمایه و حساب مالی، ژاپن همیشه منفی بود، کسری بودجه ژاپن به 22.039 میلیارد ین در سال 2007 میلادی افزایش یافت و در سال 2009 میلادی نیز همچنان بالا باقی ماند. نتایج این بحران علاوه‌بر خروج جریانات نقدینگی کوتاه‌مدت، موجب شد سرمایه‌گذاران خارجی به فروشندگان اصلی در بازار سهام ژاپن تبدیل شوند. به‌ویژه صندوق‌های پوشش ریسک که با محدودیت‌های نقدینگی برای تامین مالی مواجه شده بودند شروع به فروش سهام کردند. وجود سرمایه‌گذاران خارجی در بازارهای مالی ژاپن یک امر حیاتی بود؛ چراکه ارزش بازاری سهام هلدینگ‌های خارجی در ژاپن، 20 درصد ارزش کل بازار سهام ژاپن بود و سرمایه‌گذاران خارجی حدود دوسوم گردش مالی بازار سهام ژاپن را تشکیل می‌دادند. درنتیجه‌ خروج سرمایه‌گذاران خارجی از بازار سهام و تغییرات سرمایه‌ای بین‌المللی، بورس سهام ژاپن کاملا تحت‌تاثیر قرار گرفت به‌طوری که شاخص سهام نیکی که در اواسط سال 2007 میلادی بیش از 18 هزار واحد بود به حدود 7 بازگشت سهامداران حقیقی به بورس هزار واحد در ماه مارس سال 2009 میلادی سقوط کرد و به این ترتیب بورس سهام ژاپن در مدت 20 ماه نزدیک به 61 درصد کاهش یافت. بانک مرکزی ژاپن در سپتامبر سال 2008 میلادی برای توسعه‌ بازارهای مالی واکنش نشان داد و به‌عنوان بخشی از واکنش جهانی، محرک‌های پولی وسیعی را برای مهار بحران ارائه کرد. همچنین بانک مرکزی ژاپن در چندین مرحله، چارچوب سیاست‌های پولی خود را نیز تعدیل کرد. هدف از این اقدامات، اطمینان از ثبات در بازارهای مالی و تسهیل تامین مالی شرکتی بود. بلافاصله پس از ورشکستگی شرکت لیمن برادرز، بانک مرکزی ژاپن، به‌منظور اطمینان از ثبات بازار مالی، با بانک فدرال رزرو آمریکا توافقنامه‌ نقدینگی ارزی دوجانبه یا امکان معاوضه امضا کرد. این توافقنامه اجازه می‌داد بانک مرکزی ژاپن با وثیقه قرار دادن دارایی‌های داخلی خود، از بانک فدرال رزرو آمریکا دلار قرض بگیرد و آن را به موسسات مالی داخلی قرض دهد. این اولین بار بود که بانک مرکزی ژاپن از دارایی‌های داخلی به‌عنوان وثیقه برای دریافت اعتبارات دلار آمریکا استفاده می‌کرد. علاوه‌بر این بانک مرکزی ژاپن به‌منظور بهبود ثبات بازار سهام و ارزیابی تحولات بازار، در 14 اکتبر سال 2008 میلادی تصمیم گرفت فروش سهام خریداری شده از موسسات مالی در بورس اوراق بهادار را به‌حالت تعلیق درآورد و در 3 فوریه سال 2009 میلادی، بانک مرکزی ژاپن تصمیم به از سرگیری خرید سهام خریداری شده توسط موسسات مالی کرد. درنهایت ژاپن به‌دلیل ساختار سرمایه‌ای مناسب تا مدتی از بحران مالی نسبتا مصون ماند ولی درنهایت با گسترش بحران، تدابیر و اقدامات بیشتری از سوی مقامات اقتصادی ژاپن برای تقویت نهادهای مالی و جلوگیری از ورشکستگی احتمالی انجام گرفت. درنتیجه این اقدامات بود که روند نزولی شاخص‌های بازار سهام ژاپن متوقف شده و پس از طی مدتی کوتاه، مجددا به مدار رشد بازگشت.