علت سبزپوشی بورس در روزهای اخیر چیست؟
حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه گفت: بازگشت انتظارات تورمی به اقتصاد می‌تواند عامل رشد شاخص در روزهای اخیر باشد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، وی با اشاره به اینکه مثبت بودن گزارش‌های شرکت‌ها می‌تواند در مثبت شدن شاخص نقش داشته باشند اما تنها دلیل این تغییر روند نیست، افزود: سیر تحولات سبب شده است که انتظار بازگشت تورم به اقتصاد شکل بگیرد از سوی دیگر بعد از ریزش ۹ ماهه‌ی اخیر، بسیاری از سهم‌ها به نقاط جذابی رسیدند.
وی در توضیح این مطلب افزود: خیلی از نمادها شاید بیش از ۶۰ درصد عقب نشستند که اتفاقا اغلب آنها نمادهای فاندامنتال بودند و این ریزش انها را در موقعیت جذاب قرار داد.
میرمعینی با اشاره به اینکه این اتفاقات در کنار هم سبب شده است بازار در روزهای اخیر روند مثبت داشته باشد، اضافه کرد: تداوم این روند بستگی به رویکرد دولت آینده دارد و ترکیب تیم اقتصادی و حتی سیاسی دولت آینده می‌تواند بر مسیر حرکت بورس تاثیرگذار باشد .
وی با اشاره به اینکه به اندازه آقای دارابی نسبت به رویکرد مثبت و تحقق وعده‌هایی که قبل و بعد انتخابات داده می‌شود، خوشبین نیست، اضافه کرد: برخی بازدید آقای رییسی از تالار بورس را مهم می‌دانند اما ورود یک فرد به تالار بورس ، از نظر من مهم نیست . قبل از ورود به تبلیغات، تمام کاندیداها و تیم‌های تبلیغاتی آنها می‌دانستند ضریب نفوذ بازار سرمایه در خانوارهای کشور افزایش یافته و تبلیغ روی این محور می‌تواند جذابیت ایجاد کند پس بسیاری از صحبت‌ها می‌تواند در قالب تبلیغ ارزیابی شود.
وی گفت: صحبت‌هایی درباره قطع وابستگی دلار به فره مردم به گوش می‌رسد ، نکته اینجاست که نمی‌شود رابطه دلار با اقتصاد را قطع کرد اما از بازار سرمایه حمایت کرد . بازار سرمایه عصاره نظام بازار آزاد است . یعنی بازاری است که رد تعارض با قیمت گذاری و دخالت بی‌جای دولت است .
وی گفت: اگر قائل به اثرگذاری بازار سرمایه در اقتصاد هستیم باید حقوق سرمایه‌گذار را حفظ کنیم و بگذاریم طبق مکانیزم بازار آزاد رد کشور عمل شود. و رقابت اقتصادی رخ دهد.
میرمعینی با اشاره به ضرورت التزام به بازار آزاد تاکید کرد: البته می‌دانیم بسترهای چنین کاری وجود ندارد . این برنامه، برنامه‌ای کار بسیار پیچیده و سخت است.وی با اشاره به اینکه سهم بازار سرمایه از تامین مالی در بهترین شرایط از ۵ درصد بالاتر نرفته است، گفت: اگر قرار است بازار سرمایه رشد کند ، نقدینگی ورودی به بازار نباید صرف سفته‌بازی و بازی با اعداد و ارقام شود.
این کارشناس پیشنهاد داد: لازم است برای برنامه‌ریزی بهتر جایگاه ویژه‌ای در دولت برای رییس سازمان بورس تعریف شود تا این فرد بتواند در دولت حضور داشته باشد و از بازار سرمایه دفاع کند.
وی تاکید کرد: رییس‌جمهور نیز به نظرم باید خواستار تدوین دو برنامه ۵ ساله و یا دو ۱۰ ساله شود تا روشن شود در جهت توسعه بورس چکار می‌توانیم بکنیم .
شفافیت ثمره بورس کالا برای اقتصاد/ کشف قیمت کالاها و خدمات براساس عرضه و تقاضا
یک کارشناس اقتصادی گفت: نگاهی به فعالیت ۱۱ ساله بورس کالا نشان می‌دهد این بازار نقش ارزشمندی در توجه و سوق دادن اقتصاد کشور به سمت مکانیزم عرضه و تقاضا داشته و از همه مهمتر فعالیت این بورس به شفافیت اقتصاد کمک کرده است.
مهدی کاظمی اسفه در گفت وگو با خبرنگار گروه اقتصاد بیان کرد: در اقتصاد‌های آزاد که حضور بخش خصوصی بیش از دولت نمایان است، کشف قیمت کالاها و خدمات براساس عرضه مکانیزم بازار آزاد در بورس و تقاضا صورت می‌گیرد. بر این اساس اعتقاد به کشف واقعی قیمت کالاها و خدمات، از ملزومات اصلی رشد اقتصادی در هر کشوری است که در این راستا بازار سرمایه به ویژه بورس کالای ایران و استفاده از مکانیزم و ابزار‌های آن می‌تواند موثر باشد.
وی در ادامه افزود: بنابراین باید اینگونه عنوان کرد که اگر می‌خواهیم همانند سایر کشور‌ها به توسعه اقتصادی برسیم باید از دستوری بودن اقتصاد جلوگیری کرده و اجازه دهیم عرضه و تقاضا به کشف قیمت کالاها و خدمات منجر شود.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: شاید به همین دلیل و برای رسیدن به این منظور است که در کشور ما نیز از سال‌ها پیش جهت مهیا شدن بسترهای رقابتی در میان صنایع، بازاری متشکل به نام بورس کالا برای پایان دادن به نگرش دستوری بودن اقتصاد راه اندازی شد تا براساس آن تولیدکنندگان و مصرف کنندگان کالاها در فضایی شفاف و رقابتی به فعالیت بپردازند.
کاظمی اسفه عنوان کرد: در این راستا نگاهی به فعالیت بیش از یک دهه گذشته بورس کالا در اقتصاد کشور نشان می‌دهد این بازار نقش ارزشمندی در توجه و سوق دادن اقتصاد به سمت مکانیزم عرضه و تقاضا برداشته و از همه مهمتر فعالیت این بورس به شفافیت اقتصاد کمک کرده است.
عضو هیات مدیره کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران با بیان این مطلب که اقتصاد کشور تا شفافیت آرمانی و نیز حاکم شدن مکانیزم عرضه و تقاضا و دوری از اقتصاد دستوری کماکان فاصله دارد، تصریح کرد: به همین دلیل باید شرایطى فراهم شود تا بسیاری از کالاها و محصولات امکان عرضه در بورس کالای ایران را داشته باشند تا در پی آن شاهد افزایش رقابت و شفافیت در بیشتر فعالیت‌های اقتصادی کشور باشیم.
کاظمی اسفه با اشاره به این که رسیدن به این شرایط به همکاری و همراهی سایر دستگاه‌ها و ارگان‌ها به ویژه دولت و مجلس با بازار سرمایه مرتبط است، گفت: باید تلاش کنیم تا کشف قیمت هر کالا و محصولى براساس عرضه و تقاضا صورت گیرد؛ چرا که متقاضیان و عرضه کنندگان کالاها و محصولات، بیش از هر فرد دیگری بر واقعیت‌های پیرامون تولید آن محصول و کالا واقف هستند و بسته به شرایط تولید و هزینه‌ها و همچنین منافع خود، بهترین و واقعی‌ترین نرخ‌ها را در مکانیزم عرضه و تقاضا برای محصولات و کالا‌های مورد معامله تعیین می‌کنند.
وی در ادامه یاد آور شد: این موضوع باعث می‌شود علاوه بر این که تولیدکنندگان اقدام به تولید محصولات با کیفیت‌تر کنند، کشف قیمت واقعی تری نیز برای کالاها و محصولات اتفاق بیفتد و علاوه بر تولیدکننده و مصرف کننده، بخش خصوصی نیز فرصت عرض اندام بیشتری را در اقتصاد پیدا کند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به این موضوع که نگاهی به وضعیت اقتصاد کشور در طول سالیان گذشته نشان می‌دهد که اتخاذ روش قیمت گذارى دستوری محصولات و کالاها هیچ سود و منفعتی برای اقتصاد نداشته است، اذعان داشت: نرخ گذاری به زیان همه اقشار جامعه به ویژه افراد کم درآمد است؛ بنابراین هر چند پرداخت یارانه به صورت نقدی و یا سایر روش‌ها تا حدودی می‌تواند شرایط زندگی را برای این دسته از اقشار جامعه تحمل پذیر کند، اما این اقدامات کوتاه مدت بوده و اثراتش نیز جزئی و زودگذر است.
کاظمی اسفه افزود: بنابراین اصلاح روش تعیین قیمت کالا و محصولات و سپردن مکانیزم بازار به عرضه و تقاضا، بدون شک در میان و بلندمدت می‌توان شرایط اقتصادی کشور را بهبود بخشیده و در آینده نیز شاهد اثرگذاری مثبت این اتفاق برای اقشار کم درآمد جامعه بود.
وی اظهار کرد: همانطور که اشاره شد اقدامات صورت گرفته از زمان راه اندازی بورس کالا توانسته تا حدودی این اصل مهم اقتصادی را محقق ساخته و از همه مهمتر توجه‌ها را به نقش این بورس در توسعه و بهبود شرایط اقتصادی کشور به خود جلب کند.
عضو هیات مدیره کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران همچنین کاهش واسطه‌ها و رسیدن سود اصلی ناشی از تولید به دست تولیدکنندگان را از دیگر مزایای عرضه محصولات و کالاها در بازارهای مختلف بورس کالا برشمرد و گفت: افزایش شفافیت در قیمت گذاری کالاها و نیز ایجاد فضای عادلانه برای خریدار و فروشنده، از دیگر فواید فعالیت بورس در اقتصاد کشور است.
کاظمی اسفه تصریح کرد: البته نباید از رشد تکنولوژی و آی تی و همچنین نقش ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی در ایجاد این شفافیت و از سوی دیگر تسهیل معاملات بورس کالا به سادگی گذشت، ضمن این که به نظر می‌رسد متولیان این بورس نیز توانسته اند به خوبی از ابزار‌ها ارتباط جمعی و نیز زیرساخت‌های ارتباطی برای بهبود و تسهیل و البته شفافیت بیشتر دادوستد‌های در بورس استفاده کنند.
وی توضیح داد: علاوه بر این با گسترش تکنولوژی از یک طرف و نیز ابزار‌ها و وسایل حمل و نقل کالا از طرف دیگر، می‌توان بدون توجه به بعد مکانی و زمانی مبادلات محصولات و کالاها را در سراسر کشور سامان داد که در این زمینه بهترین سازوکار برای انجام این کار، بورس کالا است.
عضو هیات مدیره کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران همچنین اظهار کرد: بررسی عملکرد ۱۱ ساله بورس کالا حکایت از این دارد که رفته رفته بازار سرمایه ایران به سمت رسیدن به استاندارد‌های بین المللی در حال حرکت است. ضمن این که اقداماتی همچون انتشار و شفافیت اطلاعات و کاهش فساد نیز از مهمترین ویژگی‌های بورس برای کمک به بهبود شرایط اقتصادی کشور است.
کاظمی اسفه بیان کرد: یکی از ویژگی‌های اصلی یک اقتصاد توسعه یافته و پیشرفته، شفافیت معاملات و تاثیر آن در سرعت و بهبود و همچنین سلامت انجام معاملات است که این ویژگی‌ها رضایت تولیدکننده و مصرف کننده را هم در بر خواهد داشت؛ بر این اساس خوشبختانه بورس کالای ایران توانسته در عملکرد و فعالیت بیش از یک دهه گذشته خود به مکانی مناسب برای تحقق این امر در اقتصاد کشور تبدیل شود.
وی در این باره افزود: البته ایجاد فضای منصفانه برای خرید و فروش کالاها و محصولات یکی از مهمترین هدف‌های ایجاد بورس‌های کالایی در دنیا است که این موضوع در کشور ما نیز موجب شده تا این هدف برای بورس کالا نیز در نظر گرفته شود. به همین دلیل هم هست که نمی‌توان نقش مثبت و اثرگذار بورس را در شفافیت قیمتی کالا و خدمات به ویژه در چند سال گذشته نادیده گرفت.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: موارد اشاره شده تنها بخشی از مزایای عرضه محصولات و کالاها در بورس کالا و سپردن تعیین قیمت به مکانیزم عرضه و تقاضا و دوری از تعیین دستوری قیمت‌ها است و مواردی، چون پوشش ریسک، تأمین مالی، کاهش نقش دولت در اقتصاد و عرض اندام بیشتر بخش خصوصی، ارتقای کیفیت محصولات و کالاها، افزایش انگیزه تولیدکنندگان، ایجاد توازن در عرضه و تقاضای محصولات و … از دیگر مزایای قابل بیان در این زمینه است.
کاظمی اسفه با تاکید بر این نکته که توجه و توسعه بورس‌های کالایی در همه جای دنیا از جمله نقاط قوت اقتصاد هر کشوری برشمرده می‌شود، اذعان داشت: این موضوع امری طبیعی است که عد‌های از افراد به ویژه دلال‌ها و واسطه‌ها مایل نباشند و اجازه ندهند که تنوع و عرضه بیشتر محصولات و کالاها در بورس کالا اتفاق بیفتد.
وی افزود: نمونه بارز این موضوع را می‌توان تلاش برای ادامه قیمت گذاری دستوری محصولات و کالاها از جمله محصولات فولادی عنوان کرد که خوشبختانه با تلاش‌های صورت گرفته مکانیزم بازار آزاد در بورس در این زمینه، مقاومت‌های موجود در این خصوص شکسته شد و این روز‌ها شاهد این اتفاق هستیم که مکانیسم عرضه و تقاضا بر بازار فولاد حاکم است و قیمت این محصول نیز به تعادل رسیده است.
عضو هیات مدیره کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران گفت: بنابراین اگر می‌خواهیم اقتصادی شفاف بر پایه بازاری آزاد داشته باشیم، باید اجازه دهیم تا مکانیزم عرضه محصولات و کالاها در بورس کالا رونق بیشتری بگیرد.
کاظمی اسفه با اشاره به نمونه بارز اثرات مثبت بورس کالا در توسعه اقصادی کشور را در حوزه کشاورزی، خاطر نشان کرد : اجرای طرح قیمت تضمینی محصولات کشاورزی از بستر بورس، اقدام بسیار مهم و بزرگی است که اگر بیش از این‌ها حمایت شود علاوه بر این که منفعت بیشتر کشاورزان را در بر خواهد داشت، موجب افزایش کیفیت و کمیت تولید محصولات کشاورزی شده و کشور را به خودکفایی در محصولات مختلف کشاورزی رهنمون خواهد ساخت.
اختلاف نرخ ارز نیما و بازار آزاد به مرور کاهش خواهد یافت
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اختلاف نرخ نیما و بازار آزاد به مرور کاهش خواهد یافت، گفت: نرخ سود بین بانکی در چارچوب سیاست‌های پولی بانک مرکزی کنترل می‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان بورس و اوراق بهادار، جلسه رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار پیرامون موضوعات مهم بازار پول و سرمایه هم اکنون در ساختمان بانک مرکزی در حال برگزاری است.
ضرورت کنترل نرخ بهره بین بانکی و کنترل تورم به صورت توأمان، یکسان بودن سیاست اعمالی و اعلامی و انعکاس آن به فعالیت اقتصادی از اصلی‌ترین موضوعات مطرح شده در این جلسه است.
علی صالح‌آبادی رئیس مکانیزم بازار آزاد در بورس کل بانک مرکزی در این نشست گفت: دغدغه بازار سرمایه، دغدغه بانک مرکزی است، نرخ بهره بین بانکی با سیاست مشخصی کنترل خواهد شد و تصمیماتی در روز گذشته در این خصوص اتخاذ شده است.
وی با بیان اینکه روند کاهشی نرخ بهره‌بین‌بانکی به زودی آغاز خواهد شد، گفت: صنعت بانکداری که در بورس نیز فعال است با مشکلاتی همراه است. نرخ فعلی بهره بین بانکی ناشی از عرضه و تقاضای عادی ذخایر بانک‌ها بوده که در شرایط تورمی اجتناب‌ناپذیر است. کنترل این نرخ در کریدور مشخص دنبال خواهد شد تا از افزایش بیشتر پیشگیری و روند کاهشی آغاز شود.
صالح‌آبادی خاطرنشان کرد: تسهیل در صدور مجوز صندوق‌های وابسته به بانک‌ها در دستورکار کمیته مشترک بانک مرکزی و بازار سرمایه قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: اختلاف نرخ نیما و بازار آزاد به مرور کاهش خواهد یافت.
صالح آبادی همچنین با اشاره به موضوع نرخ سود بین بانکی به عنوان یکی از دغدغه‌های فعالان بازار سرمایه گفت: نرخ سود در بازار بین بانکی طبیعتاً متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار تعیین می‌شود، اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز و در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی که به تأیید دولت نیز رسیده است، در این بازار حضور دارد و نرخ سود در این بازار را در چارچوب مشخصی، کنترل می‌کند و در همین راستا نیز در جلسه روز گذشته، تصمیماتی در این خصوص اتخاذ شده که با اجرای این تصمیمات، نرخ سود در بازار بین بانکی کنترل خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه رویدادهای اثرگذار بر بازار سرمایه موضوعات چندگانه است که باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: دغدغه فعالان بازار سرمایه، مورد توجه مکانیزم بازار آزاد در بورس تیم اقتصادی دولت و بانک مرکزی است و تدابیر لازم در این خصوص اتخاذ خواهد شد، البته باید توجه داشت که هرگونه سیاست در زمینه حمایت از بازار سرمایه می‌بایست هم‌راستا با سایر سیاست‌های دولت به ویژه سیاست کنترل تورم و اصلاح نظام بانکی باشد.
صالح آبادی با تأکید بر لزوم پایبندی بانک‌ها و نهادهای مالی به نرخ‌های سود مصوب شورای پول و اعتبار، ادامه داد: سازمان بورس ساز و کارهای حمایت نظام بانکی از شرکت‌ها و نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، از جمله بازنگری در برخی مقررات در حوزه نهادهای مالی، سیاست‌های هدایت اعتباری با هدف تسهیل و ایجاد مشوق برای تأمین مالی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه از بانک‌ها را بررسی و به بانک مرکزی پیشنهاد کند و بانک مرکزی برای همکاری با بازار سرمایه در این زمینه آمادگی کامل دارد.
مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در این جلسه، با ارائه تحلیلی از وضعیت فعلی بازار سرمایه و عوامل متعدد اثرگذار بر روند شاخص بورس طی ماه‌ها و روزهای اخیر، از اهتمام رئیس کل بانک مرکزی به منظور رسیدگی به دغدغه فعالان بورس قدردانی کرد و افزود: با تصمیم بانک مرکزی مبنی بر کنترل نرخ سود بین بانکی، یکی از این دغدغه‌ها برطرف خواهد شد.
عشقی ادامه داد: البته متغیرهایی همچون افت قیمت جهانی کالاها و یا برخی تصمیمات از جمله نرخ گذاری دستوری کالاها نیز بر وضعیت درآمدی شرکت‌های بورسی و کاهش پیش بینی پذیری و اطمینان در بازار سرمایه اثرگذار است که امیدواریم برای حل این موضوعات نیز تدابیر لازم اتخاذ و اطمینان فعالان بازار سرمایه به این بازار تقویت شود.
وی همچنین به برخی راهکارها به منظور تقویت هم افزایی بازار پول و سرمایه، از جمله رفع برخی محدودیت‌ها در تراکنش متقاضیان سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری، اصلاح مقررات در حوزه نهادهای مالی وابسته به بانک‌ها، تسهیل ارائه خدمات شبکه بانکی به شرکت‌ها و نهادهای فعال در بازار سرمایه اشاره کرد که با استقبال رئیس کل بانک مرکزی مواجه شد و مقرر گردید تدابیر پیشنهادی در کمیته مشترک بانک مرکزی و سازمان بورس مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار گیرد.
عشقی تاکید کرد: تصمیمات و سیاست‌های ارکان مختلف اقتصادی کشور همسو و یکپارچه و در راستای منافع کلان اقتصادی همه مردم باشد.
مکانیزم بازار آزاد در بورس
۵ سوال کلیدی عرضه خودرو در بورس
گذر موقت خودرو از زیان
عصر خودرو- اولین گام حذف قیمتگذاری دستوری، کاهش زیاندهی خودروسازان و حذف تقاضای سوداگرانه در بازار، با عرضه خودرو در بورس کالا برداشته شد. فروش خودرو در بورس با تعیین قیمتی به‌عنوان قیمت سوم که بیشتر از قیمت کارخانه و کمتر از قیمت بازار آزاد خواهد بود، می‌تواند به نفع مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تمام شود و همچنین به‌طور قابل توجهی از فشار تقاضا در بازار بکاهد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، اولین گام حذف قیمتگذاری دستوری، کاهش زیاندهی خودروسازان و حذف تقاضای سوداگرانه در بازار با عرضه خودرو در بورس کالا برداشته شد.
روز چهارشنبه 600 دستگاه خودرو متعلق به بخش خصوصی بعد از پشت‌سرگذاشتن کش‌و‌قوس‌های فراوان، در بورس کالا عرضه شدند. هر چند پیش از آن در خرداد‌ماه امسال، عرضه همین خودروها با بهانه‌ای واهی از سوی وزارت صمت لغو شد اما روز چهارشنبه آزمونی بود برای تعیین مسیر جدید خودروسازی کشور. خودروسازی کشور و بازار طی سه سال گذشته با تصمیمات خلق‌الساعه و غیرکارشناسی مسیر پرخطایی را طی کرده است. هر چند تحریم‌ها و به دنبال آن خروج شرکای خارجی از خودروسازی کشور، صنعت خودرو را لبه پرتگاه قرار داد، با این حال سیاستگذار نیز با تصمیمات به دور از واقعیت و پراشتباه به سقوط خودروسازی کمک کرد. حالا اما مسیر روشنی پیش روی خودروسازان قرار گرفته است. مسیری که از بورس کالا عبور کرده و مصرف‌کننده را به‌طور مستقیم به تولیدکننده متصل کرده است. این اقدام با تعیین قیمتی به عنوان قیمت سوم که بیشتر از قیمت کارخانه و کمتر از قیمت بازار آزاد خواهد بود، می‌تواند به نفع مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تمام شود.
خودروسازان که بار زیان انباشته 120هزار میلیارد تومانی را به دوش می‌کشند حالا با این تصمیم می‌توانند با عرضه با قیمت بالاتر خود را از ورطه زیان خارج کنند. از سوی دیگر اما طرف تقاضا نیز با وجود قرعه‌کشی‌ها و سود کاذبی که از فاصله قیمت کارخانه و بازار کسب می‌کرد به شکل غیرواقعی متورم شده بود با عرضه خودرو در بورس تقاضا کنترل خواهد شد. بر این اساس 6میلیون تقاضا تنها برای 114هزار خودرو در مرحله قبلی قرعه‌کشی وجود داشت که شواهد نشانگر آن است که بیشتر این این افراد به نیت کسب سود از محل اختلاف قیمت شدید کارخانه و بازار آزاد در قامت متقاضی ظاهر شده بودند. با عرضه خودرو در بورس کالا از آنجا که این اختلاف قیمت تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند، می‌توان امیدوار بود مقدار قابل‌توجهی از فشار تقاضا نیز کاهش پیدا کند. علاوه بر این اگر مکانیزم بورس کالا در خارج کردن خودروسازان از زیان موفق عمل کند می‌تواند موجب افزایش تولید و عرضه و به تبع آن تناسب بیشتر میان عرضه‌و‌تقاضا شود.
با این حال ناگفته نماند که بورس کالا نیز گرچه می‌تواند تاثیرات مثبت و روشنی روی صنعت و بازار خودروی کشور داشته باشد اما نباید نگاه به آن به عنوان یک راه‌حل دائمی باشد، بلکه این مسیر تنها یک گام بزرگ به سمت آزادسازی قیمت خودرو است و در میان‌مدت که مشکلاتی همچون قیمتگذاری دستوری، کمبود عرضه، فشار تقاضا، دلالی و واسطه‌گری و. بهبود پیدا کرد، باید این روش که در بازارهای خودروی جهان نیز سابقه ندارد پشت سر گذاشته شود و به سمت مکانیزم بازار و آزادسازی قیمت خودرو رفت.
در این رابطه به سراغ چهار کارشناس رفته تا به پنج پرسش اساسی در این رابطه پاسخ دهند. سوالاتی که با این کارشناسان مطرح کردیم به این شرح است: آیا عرضه خودرو در بورس منافع مشتریان و مصرف‌کنندگان را تامین می‌کند؟ آیا عرضه خودرو در بورس پایانی بر فعالیت دلالان و واسطه‌گران خواهد بود؟ آیا این اقدام بهبودی در وضعیت خودروسازی کشور ایجاد می‌کند؟ مسیر قیمتگذاری در صورت تداوم عرضه در بورس چگونه خواهد بود؟ آینده حضور خودرو در بورس کالا به چه صورت خواهد بود؟ در ادامه پاسخ حسن کریمی سنجری کارشناس حوزه خودرو، مهدی حق‌با‌علی اقتصاددان، عباس یعقوبی مدیر عملیات بازار بورس کالای ایران و یک دست‌اندرکار صنعت خودرو را می‌خوانید.
حذف واسطه‌گری از مسیر بورس
حسن کریمی سنجری / کارشناس خودرو
اگر قیمت خودرو را با شاخص‌های اقتصادی بسنجیم، نتیجه منطقی این است که خودرو نباید با قیمت‌های کنونی کارخانه عرضه شود. با این حال سیاستگذار به علت وجود یک شرایط غیر‌عادی که امکان آزادسازی قیمت در آن وجود ندارد، به بورس کالا روی آورده است. بنابراین اگر از نقطه‌نظر مصرف‌کننده به موضوع نگاه کنیم، قیمتی که متقاضیان در بورس کالا می‌پردازند نسبت به قیمت کارخانه قطعا بیشتر بوده و از نظر آنها این به معنای ضرر است. با این حال افرادی که قادر به خرید از کارخانه نیستند مجبور به مراجعه به بازار می‌شوند. از آنجا که قیمت در بورس کالا احتمالا کمتر از قیمت بازار آزاد یا نهایتا برابر با آن باشد، برای این دست از مصرف‌کنندگان یا تفاوتی نخواهد داشت یا به نفع آنها خواهد بود.
اما آنچه مشخص است عرضه خودرو در بورس، واسطه‌گری و دلالی را به صورتی که امروز از طریق قرعه‌کشی در جریان است، کنار خواهد زد؛ با این حال عرضه خودرو در بورس کالا نیز معلول یک شرایط ناهنجار بوده و در دنیا بی‌سابقه است. بنابراین در این روش نیز مشکلاتی از این دست وجود خواهد داشت. در هر حال قیمت فروش خودروسازها با عرضه خودرو در بورس قطعا افزایش می‌یابد و می‌تواند این شرکت‌ها را از زیان خارج کند. با این حال تاکنون تنها خودروهای مونتاژی چینی وارد بورس کالا شده‌اند که دچار زیان نبودند و با این کار تنها حاشیه سود آنها افزایش می‌یابد. برای بهبود وضعیت خودروسازان خودروهای پرتیراژ دولتی هم باید وارد بورس شوند. با افزایش عرضه که مبتنی بر تولید و واردات است و بستگی زیادی به برجام دارد، همه روش‌های غیرمنطقی مانند قرعه‌کشی و بورس از میان رفته و قیمتگذاری هم مبتنی بر مکانیزم بازار خواهد بود. مسیر قیمتگذاری و تداوم عرضه در بورس بیش از هر چیز بستگی به وضعیت تحریم‌ها دارد.
عرضه برای خریداران واقعی
یک دست‌اندرکار صنعت خودرو
بررسی‌های صورت‌گرفته نشان می‌دهد احتمالا قیمت خودرو در بورس کالا نسبت به بازار آزاد 20درصد کمتر خواهد بود. این قیمت که بیشتر از قیمت کارخانه و کمتر از قیمت بازار آزاد است هم به نفع مصرف‌کننده و هم به نفع تولیدکننده خواهد بود. همچنین باید توجه داشت مصرف‌کننده می‌تواند در یک حالت رقابتی و حراجی در همه مراحل خرید پیش رفته و متناسب با برداشت خود قیمت پیشنهاد دهد. بنابراین دیگر نیازی به دلالان نخواهد داشت و دلالی و واسطه‌گری نیز در بازار خودرو از میان می‌رود. هزینه کارگزاری نیز مطابق با آیین‌نامه سازمان بورس بوده و مبلغی ناچیز است؛ به طوری که حتی می‌توان گفت به درصد نیز نمی‌رسد. افرادی که برای خرید خودرو به بورس کالا ورود می‌کنند مصرف‌کنندگان نهایی هستند چون زمانی که براساس سیستم حراج، معاملات انجام می‌شود افراد با هدف سود بردن از اختلاف قیمت کارخانه و بازار ورود نمی‌کنند، بلکه بر مبنای قیمت پایه و درصورت بیشتر بودن تقاضا به نسبت عرضه تا زمانی که برایشان مقرون به صرفه است رقابت می‌کنند.
به‌عبارت دیگر عرضه خودرو در بورس کالا باعث می‌شود این محصول از یک کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی تبدیل شود. در مورد قیمتگذاری نیز وضعیت به منوال فعلی پیش نخواهد رفت. علاوه بر معاف بودن معاملات بورس کالا از الزام‌های قیمتگذاری دستوری و نحوه عرضه کالا به روش‌های غیرمعمول ازجمله قرعه‌کشی، شفافیت و رقابت نیز از دیگر مزیت‌های این بورس است؛ همچنین در تالار شیشه‌ای بورس، دستگاه و سازمانی غیر از خودروسازان بر معاملات نظارت می‌کند و به این ترتیب همه فرایندها شفاف و قابل‌نظارت است. سیستم حراج که باعث می‌شود قیمتگذاری از حالت متمرکز خارج شود علاوه بر اینکه به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد با قیمت کمتری، به صورت شفاف و با حذف واسطه‌ها خرید خود را انجام دهند، می‌تواند به خودروسازان نیز کمک کند از وضعیت فعلی زیان خارج شوند.
قیمتگذاری بر اساس نظام عرضه و تقاضا
عباس یعقوبی / مدیر عملیات بازار بورس کالا
با توجه به اینکه عرضه خودرو در مکانیزم بازار آزاد در بورس بورس کالا به شکل کاملا شفاف و قیمت‌ها نیز براساس نظام عرضه و تقاضا کشف می‌شود و کلیه مشتریان هم دسترسی یکسان و شرایط برابری برای خرید دارند، شاهد احقاق حقوق مصرف‌کنندگان و خرید آنها با قیمت واقعی خواهیم بود. نکته قابل‌توجه دیگر این است که دلالی همواره جایی شکل می‌گیرد که امتیاز ویژه‌ای حاصل از قیمتگذاری دستوری در معاملات کالایی وجود داشته باشد. با توجه به اینکه در سازوکار معاملات بورس کالا، قیمت واقعی کشف شده و دسترسی به این بازار نیز برای همگان یکسان است، قطعا با استمرار و نظم عرضه‌ها فضای دلالی کاهش می‌یابد و هر خریداری که خودرو نیاز دارد می‌تواند مستقیما خودروی خود را از تولیدکننده و با قیمت واقعی خریداری کند. همچنین در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا باید توجه داشت وقتی محصولی در بورس پذیرش می‌شود، فروش خارج از بورسخودروسازان نیز به طور کامل متوقف خواهد شد.
در حال حاضر خودروسازان با قیمت دستوری که عموما با شرایط بازار همخوانی ندارد، کالای خود را می‌فروشند. مشکل اصلی اینجاست که در روش قیمتگذاری دستوری، مابه‌التفاوت قیمت کارخانه و بازار به تولید نمی‌رسد اما در بورس کالا با کشف قیمت‌های واقعی شرایط برای بهبود عملکردها در صنعت خودروسازی و تولید مهیا می‌شود. با عرضه کل محصولات خودرویی در بورس کالا، قطعا تقاضای کاذب کنار رفته و نیاز واقعی خریداران خودرو در کشور مشخص شده و قیمت این محصولات نیز براساس مکانیزم عرضه و تقاضا به سمت واقعی شدن می‌رود. این رویه به معنای وجود یک نقشه راه روشن برای سیاستگذاران است که به واسطه شفافیت معاملاتی شکل می‌گیرد و قیمت‌ها نیز براساس واقعیت‌های بازار کشف می‌شود.
خودروسازان و سهامداران ، برندگان اصلی
مهدی حق‌با‌علی/ اقتصاددان
به نظر می‌رسد علت اصلی عرضه خودروها در بورس کالا، به نوعی دور زدن سیاست‌های تثبیت قیمت دولت و فروش خودرو با قیمت‌های تعادلی است. از این حیث، به شرط آنکه مسیر عرضه در بورس کالا همچنان باز باقی بماند و خودروسازان بتوانند خودروهای پرتیراژ خود را در بورس عرضه کنند، برنده اصلی حذف قیمت دستوری شرکت‌های خودروساز و سهامداران آنها خواهند بود. به هر حال این یک قدم رو به جلو است و نسبت به وضعیت قبلی ارجحیت دارد. اما در مورد تاثیر این فرآیند جدید بر مصرف‌کننده نهایی باید کمی صبر کرد و دید بازار چطور تکامل پیدا می‌کند. نکته حیاتی مکانیزم بازار آزاد در بورس این است که متولی بازار مطمئن شود مکانیسم حراج بازار کاملا شفاف، رقابتی و بدون دستکاری صورت می‌گیرد و بازار به سمت دستکاری قیمتی پیش نخواهد رفت. نکته دوم که کمی هم با نکته اول مرتبط است این است که خرید از بورس چقدر برای همه سهل خواهد بود.
در هر حال در وضعیت تعادلی، همیشه کسانی هستند که دانش یا آشنایی کافی برای خرید و فروش در بازارهای بورس را ندارند و بنابراین ممکن است این شیوه جدید برای آن دسته لزوما ساده‌ترین نباشد. در مورد آینده عرضه خودرو در بورس کالا، سخت است بگوییم این شیوه بهترین شیوه فروش خودرو است، به‌خصوص در ایران که حرف‌وحدیث در مورد استاندارد بودن خودروهای تولیدی زیاد است. اساسا یک ویژگی مهم بورس کالا این است که کالایی را ارزیابی کرده، استاندارد کرده و بعد اجازه خریدوفروش آن در بازار را می‌دهد. در مورد خودرو، مشخص است این کار شدنی نیست. بنابراین باید آن را یک راه موقت و ترمیمی در نظر گرفت نه راه دقیق و مرسوم و متداول در دنیا. شاید بتوان امید داشت وقتی دغدغه قیمتگذاری دستوری از سر خودروسازها رفع شد، به سمت روش‌های متداول در فروش خودرو پیش برویم.
برای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید
رئیس بانک مرکزی: اختلاف نرخ ارز نیما و بازار آزاد به مرور کاهش خواهد یافت
فکرشهر: رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اختلاف نرخ نیما و بازار آزاد به مرور کاهش خواهد یافت، گفت: نرخ سود بین بانکی در چارچوب سیاست‌های پولی بانک مرکزی کنترل می‌شود.
به گزارش فکرشهر از انتخاب از سازمان بورس و اوراق بهادار، جلسه رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار پیرامون موضوعات مهم بازار پول و سرمایه هم اکنون در ساختمان بانک مرکزی در حال برگزاری است.
ضرورت کنترل نرخ بهره بین بانکی و کنترل تورم به صورت توأمان، یکسان بودن سیاست اعمالی و اعلامی و انعکاس آن به فعالیت اقتصادی از اصلی‌ترین موضوعات مطرح شده در این جلسه است.
علی صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی در این نشست گفت: دغدغه بازار سرمایه، دغدغه بانک مرکزی است، نرخ بهره بین بانکی با سیاست مشخصی کنترل خواهد شد و تصمیماتی در روز گذشته در این خصوص اتخاذ شده است.
وی با بیان اینکه روند کاهشی نرخ بهره‌بین‌بانکی به زودی آغاز خواهد شد، گفت: صنعت بانکداری که در بورس نیز فعال است با مشکلاتی همراه است. نرخ فعلی بهره بین بانکی ناشی از عرضه و تقاضای عادی ذخایر بانک‌ها بوده که در شرایط تورمی اجتناب‌ناپذیر است. کنترل این نرخ در کریدور مشخص دنبال خواهد شد تا از افزایش بیشتر پیشگیری و روند کاهشی آغاز شود.
صالح‌آبادی خاطرنشان کرد: تسهیل در صدور مجوز صندوق‌های وابسته به بانک‌ها در دستورکار کمیته مشترک بانک مرکزی و بازار سرمایه قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: اختلاف نرخ نیما و بازار آزاد به مرور کاهش خواهد یافت.
صالح آبادی همچنین با اشاره به موضوع نرخ سود بین بانکی به عنوان یکی از دغدغه‌های فعالان بازار سرمایه گفت: نرخ سود در بازار بین بانکی طبیعتاً متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار تعیین می‌شود، اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز و در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی که به تأیید دولت نیز رسیده است، در این بازار حضور دارد و نرخ سود در این بازار را در چارچوب مشخصی، کنترل می‌کند و در همین راستا نیز در جلسه روز گذشته، تصمیماتی در این خصوص اتخاذ شده که با اجرای این تصمیمات، نرخ سود در بازار بین بانکی کنترل خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه رویدادهای اثرگذار بر بازار سرمایه موضوعات چندگانه است که باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: دغدغه فعالان بازار سرمایه، مورد توجه تیم اقتصادی دولت و بانک مرکزی است و تدابیر لازم در این خصوص اتخاذ خواهد شد، البته باید توجه داشت که هرگونه سیاست در زمینه حمایت از بازار سرمایه می‌بایست هم‌راستا با سایر سیاست‌های دولت به ویژه سیاست کنترل تورم و اصلاح نظام بانکی باشد.
صالح آبادی با تأکید بر لزوم پایبندی بانک‌ها و نهادهای مالی به نرخ‌های سود مصوب شورای پول و اعتبار، ادامه داد: سازمان بورس ساز و کارهای حمایت نظام بانکی از شرکت‌ها و نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، از جمله بازنگری در برخی مقررات در حوزه نهادهای مالی، سیاست‌های هدایت اعتباری با هدف تسهیل و ایجاد مشوق برای تأمین مالی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه از بانک‌ها را بررسی و به بانک مرکزی پیشنهاد کند و بانک مرکزی برای همکاری با بازار سرمایه در این زمینه آمادگی کامل دارد.
مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در این جلسه، با ارائه تحلیلی از وضعیت فعلی بازار سرمایه و عوامل متعدد اثرگذار بر روند شاخص بورس طی ماه‌ها و روزهای اخیر، از اهتمام رئیس کل بانک مرکزی به منظور رسیدگی به دغدغه فعالان بورس قدردانی کرد و افزود: با تصمیم بانک مرکزی مبنی بر کنترل نرخ سود بین بانکی، یکی از این دغدغه‌ها برطرف خواهد شد.
عشقی ادامه داد: البته متغیرهایی همچون افت قیمت جهانی کالاها و یا برخی تصمیمات از جمله نرخ گذاری دستوری کالاها نیز بر وضعیت درآمدی شرکت‌های بورسی و کاهش پیش بینی پذیری و اطمینان در بازار سرمایه اثرگذار است که امیدواریم برای حل این موضوعات نیز تدابیر لازم اتخاذ و اطمینان فعالان بازار سرمایه به این بازار تقویت شود.
وی همچنین به برخی راهکارها به منظور تقویت هم افزایی بازار پول و سرمایه، از جمله رفع برخی محدودیت‌ها در تراکنش متقاضیان سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری، اصلاح مقررات در حوزه نهادهای مالی وابسته به بانک‌ها، تسهیل ارائه خدمات شبکه بانکی به شرکت‌ها و نهادهای فعال در بازار سرمایه اشاره کرد که با استقبال رئیس کل بانک مرکزی مواجه شد و مقرر گردید تدابیر پیشنهادی در کمیته مشترک بانک مرکزی و سازمان بورس مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار گیرد.
عشقی تاکید کرد: تصمیمات و سیاست‌های ارکان مختلف اقتصادی کشور همسو و یکپارچه و در راستای منافع کلان اقتصادی همه مردم باشد.
دیدگاه شما