بررسی انواع بازار پایه در فرابورس

شاخص بازار اول بورس چیست و چه نقشی در بازار دارد؟

شاخص بازار اول که نامی آشنا برای بسیاری از سرمایه گذاران است امروزه رشد کمتری در بازار بورس داشته است. سرمایه گذاران برای آشنایی با بورس برای پیشرفت و رسیدن به سود یا کم کردن ضرر نیاز به تحقیق و مطالعه بیشتری دارند تا با اصطلاحات و کلمات مربوطه آشنا بشوند. در این مقاله قصد داریم مفهوم شاخص بازار اول و به شاخص بورس و کاربرد آن در بورس بپردازیم.

شاخص بازار اول بورس

در فرهنگ فارسی شاخص به معنی عددی است که میانگین ارزش چند چیز مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین، در فاصله زمانی معین بیان می کند. یعنی شاخص نماینده مجموعه‌ای از متغیرهای یک نوع است و به صورت کلی شاخص را می‌توان نشان‌ دهنده سطح عمومی یک چیز از پیش تعیین شده به طور معمول قیمت در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی تعریف کرد.

در معاملات بورس اوراق بهادار 8 شاخص مهم وجود دارد که برای سرمایه ‌گذاران اهمیت بسیاری دارند این شاخص ها در بورس اوراق بهادار تهران برای بررسی و بازیابی بازار مالی به کار برده می‌شوند مثل شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی TEDIX، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ که در واقع برای نمایش بازدهی بازار سرمایه این شاخص ها محاسبه می شوند.

اگر بخواهیم شرح دهیم که شاخص بازار اول در بورس چیست باید بگوییم در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی بر اساس میزان سرمایه، تعداد سهام داران، وضعیت سودآوری، عدم وجود زیان انباشته، حداقل درصد حقوق سهام داران و.. دسته بندی می شوند. این تقسیم بندی در بازار بورس نشان دهنده بازار شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های کوچک است و در این میان شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگرشرکت های سرمایه گذاری قرار گرفته باشند در بازار اول هستند و دیگر شرکت‌های در بازار دوم قرار می‌گیرند.

شاخص بازار اول و دوم چیست

در بالا گفتیم در بورس اوراق بهادار تهران شاخص‌های گونا گونی برای بررسی و بازیابی بازار مالی به کار برده می‌ شوند که شاخص بازار اول بورس و شاخص بازار دوم در این بین قرار دارند. به این صورت که سازمان بورس سهام پذیرفته شده در بازار بورس را بر اساس مقدار سودآوری، درصد شناوری، تعداد سهام و … در این دو شاخص تقسیم بندی می ‌کند.

قیمت کل

شاخص قیمت کل برای سهام پذیرفته ‌شده در هر کدام از این بازارها به تفکیک محاسبه می ‌گردد و از آن به عنوان شاخص بازار اول و بازار دوم یاد می ‌گردد. در واقع این موضوع مربوط به شاخص بازار اول است و اگر در بازار دوم محاسبه شود شاخص کل شرکت‌های عضو در بازار دوم به دست می ‌آید. در صورتی که شاخص کل بازار دوم با سرعت بیشتری افزایش یابد نشان دهنده آن است که رشد در بازار دوم نسبت به بازار اول بهتر است و بازده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک یعنی شرکت های مربوط به بازار دوم طرفدار و محبوبیت بیشتری دارد.

شاخص بازار اول چیست

پیش از این با تعریف شاخص بازار اول آشنا شدیم گفتیم که تمامی شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکت های سرمایه گذاری قرار گرفته باشند در بازار اول هستند. در واقع به صورت روزانه می توانیم میانگین سود و ضرر شرکت های بزرگ بورس را از این طریق به دست آوریم.شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می ‌شوند.

در تابلوی شاخص های منتخب بورس اوراق بهادر تهران می توانیم اطلاعات بسیاری در مورد شاخص بازار اول دریابیم. این اطلاعات شامل زمان و مقدار انتشار، تغییرات روزانه ی این شاخص و درصد تغییراست. علاوه بر این می توانیم بیش ترین و کم ترین معامله مربوط به این شاخص را مشاهده کنیم.

برای مثال تابلوی شاخص ها نشان می دهد که در ساعت 16:05 به میزان 232.721.56 انتشار یافته است.

شاخص بازار اول فرابورس

در شاخص بازار اول فرابورس 30 نماد وجود دارد. هر کدام از این نماد ها به تفکیک اطلاعات مخصوص خود را دارند. از جمله تاریخ معامله، آخرین قیمت، تغییر، درصد تغییر، بیشترین و کمترین معامله که می توانیم در جدول مربوط به این شاخص مطالعه کنیم. در واقع تفاوت بورس و فرابورس در این است که فرابورس بسیار ساده تر از بورس فعالیت می کند. به طوری که فرابورس بخشی از بازار سرمایه که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند را هدایت می کند. اما بورس مکانی است که در بررسی انواع بازار پایه در فرابورس آن بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان معامله انجام می شود. در ادامه پیشنهاد می شود مقاله نحوه انجام معاملات در بورس و فرابورس را مطالعه کنید.

فرابورس

بازار اول فرابورس ایران در آبان سال 1387 با ساختاری شبیه به بورس فعالیت خود را زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار شروع کرد اما شرایط پذیرش و معامله در آن بسیار ساده‌ تر است. انواع مختلفی از اوراق بهادار در بازار فرابورس وجود دارند که ورود به آن به نسبت بورس شرایط کمتری را نیاز دارد به این ترتیب سرمایه گذاران می توانند با حداقل شرایط و با کمترین زمان به بازار مالی وارد شده و از تمام مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس بهره‌ مند شوند. همچتیت پیشنهاد می کنیم مقاله وضعیت بورس امروز ایران را مطالعه کنید.

پنج بازار در فرابورس وجود دارد با نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه که شرکت‌های واجد شرایط می توانند سهام خود را در بازار اول و دو مبادله کنند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند در بازار پایه معامله می کنند.

شاخص بازار اول و دوم

گفتیم که شرکت‌هایی که از نظر میزان سرمایه و میزان سهام در اختیار مردم در وضعیت بهتری باشند در بازار اول بورس تهران قرار می گیرند. شرکت‌هایی که در شرایط پایین ‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس تهران پذیرش می‌شوند. شاخص بازار اول هم به دو دسته فرعی و اصلی تقسیم می شود.

ولی با این حال در حال حاضر شاخص بازار دوم از نظر رشد در شرایط بهتری است و معاملات بیشتری را در بر می گیرد که این نشان دهنده آن است که محبوبیت بیشتری بین سرمایه گذاران دارد. با منفی شدن این دو شاخص به صورت اختصاصی شاخص کل به طور قطعی منفی نمی شود ولی این تغییرات می تواند در وضعیت شاخص کل تاثیر داشته باشد.

از جمله نماد هایی که در شاخص بازار دوم قرار دارن می توان به آبادا، افق، اميد، بركت، بشهاب، پاسا، پارس، پاكشو و ثامان را نام برد در این جا هم نماد های وغدیر، وپارس، خساپا، کروی، دکیمی، وسپه، سرود، تپکو، وامید، ونوین، کچاد و ساروم را نام برد. در نهایت پیشنهاد ایران بورس به شما بازدید از مقاله بهترین نماد بورس ایران برای سرمایه گذاری در سال 1399 می باشد.

سوالات متداول شاخص بازار اول

تمامی شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکت ها قرار گرفته باشند در بازار اول هستند در واقع به صورت روزانه می توانیم میانگین سود و ضرر شرکت های بزرگ بورس را از طریق شاخص بازار اول به دست آوریم.

تفاوت بورس و فرابورس در این است که فرابورس بسیار ساده تر از بورس فعالیت می کند. به طوری که فرابورس بخشی از بازار سرمایه که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند را هدایت می کند.

در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی بر اساس میزان سرمایه، تعداد سهام داران، وضعیت سودآوری، عدم وجود زیان انباشته، حداقل درصد حقوق سهام داران و.. دسته بندی می شوند.

بورس، سودده‌ترین بازار ۱۰ سال اخیر ایران

به گزارش «فرهیختگان آنلاین» ، طی چند سال اخیر که بازارهای مختلف دچار تلاطم و ارزش پول ملی تضعیف شده، چالش اصلی برای افرادی که سرمایه‌های راکد دارند این است که در کدام بازارها (طلا، ارز، مسکن، زمین، خودرو و. ) سرمایه‌گذاری کنند تا بالاترین بازدهی را داشته باشد و از کاهش تدریجی ارزش دارایی‌هایی آنها جلوگیری کند. از طرف دیگر، دولت هم در قالب تعهدات ذاتی و اولیه خود موظف است در راستای نفع عمومی و جمعی، میزان نقدینگی در جامعه را طوری مدیریت کند که اولا نقدینگی به سمت بازارهای غیرمولد نرود که نتیجه آن افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی و افزایش التهابات و رکود است و ثانیا با سیاستگذاری‌های مختلف اجازه سقوط ارزش دارایی‌های مردم را ندهد. مطالعات مختلف نشان می‌دهند اگر دولت در راستای نفع عمومی برای کنترل تورم و مدیریت نقدینگی صرفا به سیاست «تنظیم بازاری» و کنترل پلیسی قیمت‌ها اکتفا کند، نتیجه آن جز به تاخیر انداختن مشکلات و فراهم‌کردن زمینه‌های التهابات بعدی در مجموعه اقتصاد نخواهد بود. اما برای سرمایه‌گذاران و خانوارها هم که سرمایه قابل‌توجهی را به‌صورت راکد یا در قالب سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف داشته و به‌دنبال دست یافتن به بالاترین سود و بازدهی هستند هم نمی‌توان صرفا با توصیه‌های اخلاقی آنان را از ورود به بازارهای غیرمولد که از طریق سفته‌بازی و دلالی با افزایش نرخ تورم، نفع عمومی را تضییع می‌کند، متوسل به توصیه‌های اخلاقی شد. بر همین اساس اگر قرار است هم به‌نفع عمومی توجه کنیم و هم نفع سرمایه‌گذاران تامین شود، نیاز است گزینه‌های ریسکی سرمایه‌گذاری برای انتخاب بخش‌های قابل سرمایه‌گذاری بررسی شده تا بهترین راهکار ارائه شود. به اذعان کارشناسان اقتصادی و به استناد آمارهای رسمی بین همه بازارهای دارای قابلیت سرمایه‌گذاری، بازار سرمایه بهترین و بالاترین بازدهی را در 10 سال اخیر و همچنین در یک‌سال اخیر داشته است. در این گزارش سعی شده صفر تا 100 ورود سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای به بورس و بایدها و نبایدهای آن به‌طور مختصر توضیح داده شود.

رشد 153 درصدی بورس طی یک‌سال

از نیمه دوم سال 96 که التهابات ارزی شروع شد، با کاهش ارزش پول و افزایش تورم در کنار کنشگران اقتصادی، برای افرادی که سرمایه‌های راکد داشتند نیز این موضوع مطرح بود که کدام بازارها برای سرمایه‌گذاری دارای بالاترین بازدهی هستند. در ابتدای سال 97 که التهابات ارزی به مرز خطرناکی رسیده بود، بازار ارز، طلا، سکه، مسکن و خودرو بیشترین جذابیت را برای سرمایه‌های سرگردان داشت، اما حالا با مدیریت التهابات ارزی و کاهش تدریجی نرخ تورم و همچنین مطرح‌شدن اخذ مالیات از بازارهای غیرمولد و از طرفی حاکم‌شدن رکود بر بخش‌هایی همچون مسکن و زمین، بازارهای مذکور حال و روز خوشی برای جذب سرمایه‌های سرگردان ندارند. با کاهش بازدهی بازار‌های موازی، حالا بیش از یک‌سال است که بازار بورس با بازدهی بالایی که نسبت به بازارهای مذکور داشته، مورد اقبال سرمایه‌های خرد و کلان واقع شده است.

بر همین اساس حالا تقریبا روزی نیست که بورس تهران با آمار‌های گاهی خوب و گاهی عجیبش، سرخط خبرهای رسانه‌ای نباشد و پیام‌هایی حول آن رد و بدل نشود. پیام‌ها و بحث‌هایی که عمده آنها به‌نوعی به‌دنبال مهارت‌های موفقیت و شناسایی سود بیشتر در این بازار است که لاجرم همه سرمایه‌گذاران و مخاطبان را ملزم به آشنایی با چارچوب‌های این بازار و تقویت دانش مالی خود می‌کند.بازار بورس در ایران اگرچه اساسا بدون توجه به نیازسنجی‌های اصلی یعنی مدیریت نقدینگی و تامین نقدینگی بخش‌های تولیدی شکل گرفته، اما به هر حال در سال‌های اخیر این بازار نشان داده جذابیت زیادی برای جذب سرمایه‌های سرگردان دارد. موضوعی که موجب شده بازار بورس اقبال خوبی به نقدینگی وارد شده از خود نشان داده و سود‌های قابل اعتنایی به سرمایه‌گذاران خود در سهم‌ها و گروه‌های مناسب تقدیم کند؛ به‌طوری که طبق آمار اعلام‌شده، در 10 سال اخیر از میان6 بازار سرمایه‌گذاری، بورس با بازدهی 2382 درصدی در رتبه اول، سکه با بازدهی 1466 درصدی در رتبه دوم، ارز با بازدهی 1035 درصدی در رتبه سوم، مسکن با بازدهی 672 درصدی در رتبه چهارم، خودرو با بازدهی 587 درصدی در رتبه پنجم و سپرده بانکی نیز با بازدهی 516 درصدی در رتبه ششم قرار دارند.

همچنین در آمار‌های سالانه به جذابیت روزافزون بازار بورس برمی‌خوریم، به‌طوری که طی یک‌سال اخیر نیز سکه طرح جدید و قدیم به ترتیب بازدهی 42 و 36 درصدی، دلار بازدهی 24 درصدی، مسکن بازدهی 69 درصدی بررسی انواع بازار پایه در فرابورس و بورس بازدهی153 درصدی داشته است.بر این اساس با فروکش کردن بی‌ثباتی مالی نسبت به سال گذشته، بازار سکه و دلار که بازار هدف بسیاری از مردم برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان است، مشاهده می‌شود که بازدهی آنها حتی کمتر از یک‌سوم تغییرات قیمتی شاخص بورس بوده است.

ورود به بورس چگونه است؟

بازار بورس به‌همراه بیمه و بانک، اضلاع اصلی اقتصاد یک کشور را تشکیل می‌دهند، اما از نظر میزان شناخت جامعه از این مثلث، بورس با تمام پیشرفت‌های اخیر همچنان ضلع کمتر شناخته‌شده در ایران است. در کشور ما با توجه به گستردگی نقش بانک‌ها در مراودات مالی و همچنین اهمیت و گسترش بحث بیمه به‌ویژه بیمه عمر، عامه مردم شناخت مناسبی از آنها پیدا کرده‌اند. همان‌طور که شما جهت افتتاح حساب بانکی به یکی از شعب بانک‌ها یا جهت اخذ خدمات بیمه به شعب شرکت‌های بیمه مراجعه می‌کنید، نیاز است برای بورس و آغاز سرمایه‌گذاری بررسی انواع بازار پایه در فرابورس در آن به کارگزاری‌های مورد تایید سازمان بورس مراجعه کنید. درواقع کارگزار‌ها، شخصیت‌های حقوقی‌ای هستند که در حکم وکیل شما و از سوی شما اقدام به سرمایه‌گذاری و خرید و فروش اوراق بهادار یا سایر خدمات در بازار سرمایه می‌کنند. همچنین بدون واسطه کارگزاران هیچ‌کس نمی‌تواند در بازار بورس فعالیت مستقیمی داشته باشد. اما اگر این‌گونه فعالیت‌ها با خلأ اطلاعاتی و مهارتی سرمایه‌گذاران همراه باشد، ممکن است بورس را تبدیل به تهدیدی برای پس‌انداز‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آنها کند.در همین زمینه توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در چند سال اخیر، سازوکاری برای پاسخگویی به همین ریسک به‌خصوص برای افراد مبتدی بوده است.

به عبارت دقیق‌تر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ایفای نقش واسطه‌ای خود، سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای را از حالت مستقیمی که گفته شد به غیرمستقیم تبدیل می‌کنند و با تنوع سرمایه‌گذاری‌های خود، ریسک و بازده بازار سهام را برای آنها مساعد‌تر می‌کنند. به‌طور خلاصه اگر قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارید و از چند و چون این بازار آگاه نیستید و نمی‌خواهید سرمایه شما دچار زیان شود، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهترین گزینه برای تازه‌واردها به بورس هستند.

بازار بورس شامل چه بخش‌هایی است؟

اغب افراد یا حتی رسانه‌ها، هنگامی که از وضعیت بازار سهام صحبت می‌کنند، عمدتا به اعدادی خاص استناد می‌کنند. این اعداد خاص تحت‌عنوان شاخص، بیانگر شرایط کلی حاکم بر بازار سرمایه است که با هدف فراهم‌کردن فاکتوری برای تشخیص مسیر پیش‌روی بازار محاسبه می‌شود. اما گذشته از نحوه تحلیل این شاخص‌ها، آنچه در کشور ما به‌صورت رسمی به‌عنوان بازار سرمایه می‌شنوید، شامل چهار شرکت بورسی است. این بازار‌ها شامل بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی است که همگی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت می‌کنند.نوع اول از انواع بورس در ایران، بازار بورس است که شرکت‌های پذیرفته‌شده در آن بر حسب شاخص‌های آماری همچون سودسازی، سهم شناور، میزان شفافیت و. در بازار‌هایی به‌نام بازار اول و دوم رتبه‌بندی می‌شود که بازار اول نیز خود از دو زیرمجموعه شامل تابلوی اصلی و فرعی تشکیل شده است.نوع دوم از انواع بازار‌های بورس در ایران، فرابورس است. در تعریف جهانی فرابورس گفته می‌شود سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسبی ندارند، میان خریداران و فروشندگان معامله می‌شود. اما در کشور ما این بازار براساس معیار‌های تفکیکی به ۴ بازار اول، دوم، سوم و پایه (زرد، قرمز و نارنجی) تقسیم می‌شود.

سهام شرکت‌های فرابورسی در بازار اول و دوم اگرچه شفافیت کمتر یا سابقه معاملاتی کمتری دارند اما از نظر خریداران همچنان از شفافیت اطلاعاتی قابل‌قبولی برخوردارند. سهام بازار پایه فرابورسی هم که عمدتا شفافیت اطلاعاتی قابل‌قبولی ندارد، با تغییر قوانینی مواجه شد که کاهش و محدودیت دامنه نوسان، از مهم‌ترین آنها بود. به‌طور کلی بازار فرابورس نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تری برای عضویت شرکت‌هاست و از نظر قوانین معاملاتی مانند نوسان مجاز روزانه و حجم مبنا نیز تفاوت‌هایی با آن دارد. در بخش سوم از انواع بورس در ایران به بورس کالا می‌رسیم که بازاری برای معامله انواع محصولات کشاورزی و صنعتی به‌صورت نقد، نسیه و سلف است. بازار انرژی که به‌عنوان جوان‌ترین بازار بورس و چهارمین بخش از بازار، حدودا هفت‌سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده، هدف از معاملات خود را معامله هرگونه موردی که در ازای انرژی است مانند برق، نفت و گاز قرار داده است.

کدام صنایع بالاترین بازدهی را دارند؟

بعد از معرفی بازار‌ها، معرفی صنایع موجود در بازار بورس ایران اولویت پیدا می‌کند. همان‌طور که گفته شد شرکت‌ها براساس تفکیک معیار‌های خاص به عضویت بازار‌های مختلف سهام درمی‌آیند و بعد تمامی آنها در صنعت مربوط به خود طبقه‌بندی می‌شوند. اما اهمیت شناخت صنایع و رصد آنها می‌تواند گام دومی برای تحلیل بازار و انتخاب سهم‌های مناسب باشد. درواقع می‌توانیم با قرار دادن شرایط کلی بازار و تحلیل شاخص به‌عنوان گام اول، با استناد به آن به‌سراغ صنایع و سهام مناسب برویم. به‌طور مثال زمانی که گفته می‌شود شاخص کل بازار سهام با رشد مواجه شده و شاخص کل هم‌وزن که در آن اندازه همه شرکت‌ها به‌صورت مساوی دیده می‌شود، منفی است، درمی‌یابیم که عمدتا این وضعیت شرکت‌های بزرگ بوده که شاخص کل را مثبت کرده است و در مقابل شرکت‌های کوچک با توجه به افت شاخص کل هم‌وزن، رشد مثبتی را تجربه نکرده‌اند. به این ترتیب اگرچه بررسی روند تغییرات شاخص کل می‌تواند وضعیت کلی بازار و بازدهی در این بازار را مشخص کند، اما به‌منظور انتخاب هرچه بهتر گزینه‌های سرمایه‌گذاری رصد صنایع نیز اهمیت پیدا می‌کند.

برای بررسی صنایع می‌توان از دو منظر به آنها نگاه کرد؛ نخست صنایع عمدتا بزرگی که دارای ارزش بالاتر و در نتیجه تاثیر‌گذاری بیشتر بر شاخص هستند و دوم مدنظر قرار دادن گروه‌هایی که دارای بازدهی بیشتر‌ند. برخلاف نگاه عموم که سود‌های بیشتر را در سهام‌ها و صنایع بزرگ‌تر می‌بینند، صنایع کوچک بعضی اوقات پتانسیل نموداری و بنیادی بیشتری برای سود‌آوری دارند. در این زمینه بررسی آمارهای منتشرشده شرکت مدیریت فناوری بورس تهران نشان می‌دهد، طی یک‌سال اخیر صنایع زراعت، معادن و محصولات چرمی به ترتیب با 682، 572، 514 درصد بیشترین بازدهی را میان صنایع مختلف بورسی تجربه کرده‌اند. این در حالی است که بانک‌ها و موسسات، صنعت خودرو و صنایع فلزات اساسی که جزء 10 صنایع بزرگ بازار محسوب می‌شوند به ترتیب بازدهی 105، 179 و 126 درصد را به ثبت رسانده‌اند. صنایع اطلاعات و ارتباطات نیز در سالی که شاخص کل هم‌وزن بازدهی 336 درصدی را به ثبت رسانده، بازدهی 45 درصدی را تجربه کرده است.

شایان ذکر است بزرگ‌ترین و مهم‌ترین صنایع در بازار سهام ایران عبارتند از صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی، صنعت فلزات اساسی آهن و فولاد، بانک‌ها و موسسات اعتباری، فلزات گرانبها و صنعت سیمان و قطعات. هیجان قاتل بورس است همه فعالان بورس تهران شاید بارها رفتار‌های احساسی و هیجانات بازار سهام را به نظاره نشسته‌اند و حتی به جرات می‌توان گفت همه معامله‌گران این بازار حداقل چندین‌بار با پیروی از فضای روانی و احساسی بازار مرتکب تصمیمات اشتباهی در سرمایه‌گذاری شده‌اند. جالب‌تر اینکه سرمایه‌گذاران ضررکرده براساس تصمیمات احساسی عموما به‌دنبال دلایل آن در عاملی به غیر از اشتباه احساسی خود می‌گردند؛ درصورتی که قدرت و هیجانی که در بازار سهام وجود دارد خیلی راحت می‌تواند فعالان را تحت‌تاثیر قرار داده و سرمایه آنها را ببلعد. بازار‌های سهام ذاتا ماهیتی هیجانی دارند و کشور ما هم به‌دلیل تجربه هیجانات سیاسی و اقتصادی روزافزون خود ممکن است دائما نوع جدیدی از هیجان را مشاهده کند. درست مثل همین اواخر که با شوک شهادت سردار سلیمانی و افزایش تنش‌های سیاسی-امنیتی در منطقه، بازار سهام روز‌های پرالتهابی را از سر گذراند.

لذا بررسی انواع بازار پایه در فرابورس به‌طور کلی بازار بورس به همان اندازه که می‌تواند دوست شما باشد و سود‌های زیادی را برایتان به ارمغان بیاورد، می‌تواند نسبت به سرمایه‌های شما بی‌رحم باشد، پس رعایت دو نکته برای ورود به این بازار ضروری است؛ نکته اول ریسک‌پذیر بودن نسبت به پس‌انداز‌های راکد خود و دوم صبر داشتن و پرهیز از معاملات هیجانی و احساسی. درواقع درک این مساله که سود و ضرر، دو روی سکه بازار هستند و هیچ تضمینی برای سود همیشگی آن وجود ندارد، امری ضروری برای فعالیت در بازار سرمایه است؛ موضوعی که سبب شده حرفه‌ای‌ها هیچ‌وقت در بازار سرمایه بازنده نباشند. لذا به رویه سابق و مرسوم تمام بازار‌های مالی حتی هنگام صعود بازار سرمایه، این بازار نسبت به نابلد‌ها و تازه‌وارد‌های عجول، بی‌رحم بوده و مهلت خطای دوم را به آنها نمی‌دهد.

بورس، سودده‌ترین بازار ۱۰ سال اخیر ایران

به گزارش «فرهیختگان آنلاین» ، طی چند سال اخیر که بازارهای مختلف دچار تلاطم و ارزش پول ملی تضعیف شده، چالش اصلی برای افرادی که سرمایه‌های راکد دارند این است که در کدام بازارها (طلا، ارز، مسکن، زمین، خودرو و. ) سرمایه‌گذاری کنند تا بالاترین بازدهی را داشته باشد و از کاهش تدریجی ارزش دارایی‌هایی آنها جلوگیری کند. از طرف دیگر، دولت هم در قالب تعهدات ذاتی و اولیه خود موظف است در راستای نفع عمومی و جمعی، میزان نقدینگی در جامعه را طوری مدیریت کند که اولا نقدینگی به سمت بازارهای غیرمولد نرود که نتیجه آن افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی و افزایش التهابات و رکود است و ثانیا با سیاستگذاری‌های مختلف اجازه سقوط ارزش دارایی‌های مردم را ندهد. مطالعات مختلف نشان می‌دهند اگر دولت در راستای نفع عمومی برای کنترل تورم و مدیریت نقدینگی صرفا به سیاست «تنظیم بازاری» و کنترل پلیسی قیمت‌ها اکتفا کند، نتیجه آن جز به تاخیر انداختن مشکلات و فراهم‌کردن زمینه‌های التهابات بعدی در مجموعه اقتصاد نخواهد بود. اما برای سرمایه‌گذاران و خانوارها هم که سرمایه قابل‌توجهی را به‌صورت راکد یا در قالب سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف داشته و به‌دنبال دست یافتن به بالاترین سود و بازدهی هستند هم نمی‌توان صرفا با توصیه‌های اخلاقی آنان را از ورود به بازارهای غیرمولد که از طریق سفته‌بازی و دلالی با افزایش نرخ تورم، نفع عمومی را تضییع می‌کند، متوسل به توصیه‌های اخلاقی شد. بر همین اساس اگر قرار است هم به‌نفع عمومی توجه کنیم و هم نفع سرمایه‌گذاران تامین شود، نیاز است گزینه‌های ریسکی سرمایه‌گذاری برای انتخاب بخش‌های قابل سرمایه‌گذاری بررسی شده تا بهترین راهکار ارائه شود. به اذعان کارشناسان اقتصادی و به استناد آمارهای رسمی بین همه بازارهای دارای قابلیت سرمایه‌گذاری، بازار سرمایه بهترین و بالاترین بازدهی را در 10 سال اخیر و همچنین در یک‌سال اخیر داشته است. در این گزارش سعی شده صفر تا 100 ورود سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای به بورس و بایدها و نبایدهای آن به‌طور مختصر توضیح داده شود.

رشد 153 درصدی بورس طی یک‌سال

از نیمه دوم سال 96 که التهابات ارزی شروع شد، با کاهش ارزش پول و افزایش تورم در کنار کنشگران اقتصادی، برای افرادی که سرمایه‌های راکد داشتند نیز این موضوع مطرح بود که کدام بازارها برای سرمایه‌گذاری دارای بالاترین بازدهی هستند. در ابتدای سال 97 که التهابات ارزی به مرز خطرناکی رسیده بود، بازار ارز، طلا، سکه، مسکن و خودرو بیشترین جذابیت را بررسی انواع بازار پایه در فرابورس برای سرمایه‌های سرگردان داشت، اما حالا با مدیریت التهابات ارزی و کاهش تدریجی نرخ تورم و همچنین مطرح‌شدن اخذ مالیات از بازارهای غیرمولد و از طرفی حاکم‌شدن رکود بر بخش‌هایی همچون مسکن و زمین، بازارهای مذکور حال و روز خوشی برای جذب سرمایه‌های سرگردان ندارند. با کاهش بازدهی بازار‌های موازی، حالا بیش از یک‌سال است که بازار بورس با بازدهی بالایی که نسبت به بازارهای مذکور داشته، مورد اقبال سرمایه‌های خرد و کلان واقع شده است.

بر همین اساس حالا تقریبا روزی نیست که بورس تهران با آمار‌های گاهی خوب و گاهی عجیبش، سرخط خبرهای رسانه‌ای نباشد و پیام‌هایی حول آن رد و بدل نشود. پیام‌ها و بحث‌هایی که عمده آنها به‌نوعی به‌دنبال مهارت‌های موفقیت و شناسایی سود بیشتر در این بازار است که لاجرم همه سرمایه‌گذاران و مخاطبان را ملزم به آشنایی با چارچوب‌های این بازار و تقویت دانش مالی خود می‌کند.بازار بورس در ایران اگرچه اساسا بدون توجه به نیازسنجی‌های اصلی یعنی مدیریت نقدینگی و تامین نقدینگی بخش‌های تولیدی شکل گرفته، اما به هر حال در سال‌های اخیر این بازار نشان داده جذابیت زیادی برای جذب سرمایه‌های سرگردان دارد. موضوعی که موجب شده بازار بورس اقبال خوبی به نقدینگی وارد شده از خود نشان داده و سود‌های قابل اعتنایی به سرمایه‌گذاران خود در سهم‌ها و گروه‌های مناسب تقدیم کند؛ به‌طوری که طبق آمار اعلام‌شده، در 10 سال اخیر از میان6 بازار سرمایه‌گذاری، بورس با بازدهی 2382 درصدی در رتبه اول، سکه با بازدهی 1466 درصدی در رتبه دوم، ارز با بازدهی 1035 درصدی در رتبه سوم، مسکن با بازدهی 672 درصدی در رتبه چهارم، خودرو با بازدهی 587 درصدی در رتبه پنجم و سپرده بانکی نیز با بازدهی 516 درصدی در رتبه ششم قرار دارند.

همچنین در آمار‌های سالانه به جذابیت روزافزون بازار بورس برمی‌خوریم، به‌طوری که طی یک‌سال اخیر نیز سکه طرح جدید و قدیم به ترتیب بازدهی 42 و 36 درصدی، دلار بازدهی 24 درصدی، مسکن بازدهی 69 درصدی و بورس بازدهی153 درصدی داشته است.بر این اساس با فروکش کردن بی‌ثباتی مالی نسبت به سال گذشته، بازار سکه و دلار که بازار هدف بسیاری از مردم برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان است، مشاهده می‌شود که بازدهی آنها حتی کمتر از یک‌سوم تغییرات قیمتی شاخص بورس بوده است.

ورود به بورس چگونه است؟

بازار بورس به‌همراه بیمه و بانک، اضلاع اصلی اقتصاد یک کشور را تشکیل می‌دهند، اما از نظر میزان شناخت جامعه از این مثلث، بورس با تمام پیشرفت‌های اخیر همچنان ضلع کمتر شناخته‌شده در ایران است. در کشور ما با توجه به گستردگی نقش بانک‌ها در مراودات مالی و همچنین اهمیت و گسترش بحث بیمه به‌ویژه بیمه عمر، عامه مردم شناخت مناسبی از آنها پیدا کرده‌اند. همان‌طور که شما جهت افتتاح حساب بانکی به یکی از شعب بانک‌ها یا جهت اخذ خدمات بیمه به شعب شرکت‌های بیمه مراجعه می‌کنید، نیاز است برای بورس و آغاز سرمایه‌گذاری در آن به کارگزاری‌های مورد تایید سازمان بورس مراجعه کنید. درواقع کارگزار‌ها، شخصیت‌های حقوقی‌ای هستند که در حکم وکیل شما و از سوی شما اقدام به سرمایه‌گذاری و خرید و فروش اوراق بهادار یا سایر خدمات در بازار سرمایه می‌کنند. همچنین بدون واسطه کارگزاران هیچ‌کس نمی‌تواند در بازار بورس فعالیت مستقیمی داشته باشد. اما اگر این‌گونه فعالیت‌ها با خلأ اطلاعاتی و مهارتی سرمایه‌گذاران همراه باشد، ممکن است بورس را تبدیل به تهدیدی برای پس‌انداز‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آنها کند.در همین زمینه توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در چند سال اخیر، سازوکاری برای پاسخگویی به همین ریسک به‌خصوص برای افراد مبتدی بوده است.

به عبارت دقیق‌تر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ایفای نقش واسطه‌ای خود، سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای را از حالت مستقیمی که گفته شد به غیرمستقیم تبدیل می‌کنند و با تنوع سرمایه‌گذاری‌های خود، ریسک و بازده بازار سهام را برای آنها مساعد‌تر می‌کنند. به‌طور خلاصه اگر قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارید و از چند و چون این بازار آگاه نیستید و نمی‌خواهید سرمایه شما دچار زیان شود، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهترین گزینه برای تازه‌واردها به بورس هستند.

بازار بورس شامل چه بخش‌هایی است؟

اغب افراد یا حتی رسانه‌ها، هنگامی که از وضعیت بازار سهام صحبت می‌کنند، عمدتا به اعدادی خاص استناد می‌کنند. این اعداد خاص تحت‌عنوان شاخص، بیانگر شرایط کلی حاکم بر بازار سرمایه است که با هدف فراهم‌کردن فاکتوری برای تشخیص مسیر پیش‌روی بازار محاسبه می‌شود. اما گذشته از نحوه تحلیل این شاخص‌ها، آنچه در کشور ما به‌صورت رسمی به‌عنوان بازار سرمایه می‌شنوید، شامل چهار شرکت بورسی است. این بازار‌ها شامل بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی است که همگی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت می‌کنند.نوع اول از انواع بورس در ایران، بازار بورس است که شرکت‌های پذیرفته‌شده در آن بر حسب شاخص‌های آماری همچون سودسازی، سهم شناور، میزان شفافیت و. در بازار‌هایی به‌نام بازار اول و دوم رتبه‌بندی می‌شود که بازار اول نیز خود از دو زیرمجموعه شامل تابلوی اصلی و فرعی تشکیل شده است.نوع دوم از انواع بازار‌های بورس در ایران، فرابورس است. در تعریف جهانی فرابورس گفته می‌شود سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسبی ندارند، میان خریداران و فروشندگان معامله می‌شود. اما در کشور ما این بازار براساس بررسی انواع بازار پایه در فرابورس معیار‌های تفکیکی به ۴ بازار اول، دوم، سوم و پایه (زرد، قرمز و نارنجی) تقسیم می‌شود.

سهام شرکت‌های فرابورسی در بازار اول و دوم اگرچه شفافیت کمتر یا سابقه معاملاتی کمتری دارند اما از نظر خریداران همچنان از شفافیت اطلاعاتی قابل‌قبولی برخوردارند. سهام بازار پایه فرابورسی هم که عمدتا شفافیت اطلاعاتی قابل‌قبولی ندارد، با تغییر قوانینی مواجه شد که کاهش و محدودیت دامنه نوسان، از مهم‌ترین آنها بود. به‌طور کلی بازار فرابورس نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تری برای عضویت شرکت‌هاست و از نظر قوانین معاملاتی مانند نوسان مجاز روزانه و حجم مبنا نیز تفاوت‌هایی با آن دارد. در بخش سوم از انواع بورس در ایران به بورس کالا می‌رسیم که بازاری برای معامله انواع محصولات کشاورزی و صنعتی به‌صورت نقد، نسیه و سلف است. بازار انرژی که به‌عنوان جوان‌ترین بازار بورس و چهارمین بخش از بازار، حدودا هفت‌سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده، هدف از معاملات خود را معامله هرگونه موردی که در ازای انرژی است مانند برق، نفت و گاز قرار داده است.

کدام صنایع بالاترین بازدهی را دارند؟

بعد از معرفی بازار‌ها، معرفی صنایع موجود در بازار بورس ایران اولویت پیدا می‌کند. همان‌طور که گفته شد شرکت‌ها براساس تفکیک معیار‌های خاص به عضویت بازار‌های مختلف سهام درمی‌آیند و بعد تمامی آنها در صنعت مربوط به خود طبقه‌بندی می‌شوند. اما اهمیت شناخت صنایع و رصد آنها می‌تواند گام دومی برای تحلیل بازار و انتخاب سهم‌های مناسب باشد. درواقع می‌توانیم با قرار دادن شرایط کلی بازار و تحلیل شاخص به‌عنوان گام اول، با استناد به آن به‌سراغ صنایع و سهام مناسب برویم. به‌طور مثال زمانی که گفته می‌شود شاخص کل بازار سهام با رشد مواجه شده و شاخص کل هم‌وزن که در آن اندازه همه شرکت‌ها به‌صورت مساوی دیده می‌شود، منفی است، درمی‌یابیم که عمدتا این وضعیت شرکت‌های بزرگ بوده که شاخص کل را مثبت کرده است و در مقابل شرکت‌های کوچک با توجه به افت شاخص کل هم‌وزن، رشد مثبتی را تجربه نکرده‌اند. به این ترتیب اگرچه بررسی روند تغییرات شاخص کل می‌تواند وضعیت کلی بازار و بازدهی در این بازار را مشخص کند، اما به‌منظور انتخاب هرچه بهتر گزینه‌های سرمایه‌گذاری رصد صنایع نیز اهمیت پیدا می‌کند.

برای بررسی صنایع می‌توان از دو منظر به آنها نگاه کرد؛ نخست صنایع عمدتا بزرگی که دارای ارزش بالاتر و در نتیجه تاثیر‌گذاری بیشتر بر شاخص هستند و دوم مدنظر قرار دادن گروه‌هایی که دارای بازدهی بیشتر‌ند. برخلاف نگاه عموم که سود‌های بیشتر را در سهام‌ها و صنایع بزرگ‌تر می‌بینند، صنایع کوچک بعضی اوقات پتانسیل نموداری و بنیادی بیشتری برای سود‌آوری دارند. در این زمینه بررسی آمارهای منتشرشده شرکت مدیریت فناوری بورس تهران نشان می‌دهد، طی یک‌سال اخیر صنایع زراعت، معادن و محصولات چرمی به ترتیب با 682، 572، 514 درصد بیشترین بازدهی را میان صنایع مختلف بورسی تجربه کرده‌اند. این در حالی است که بانک‌ها و موسسات، صنعت خودرو و صنایع فلزات اساسی که جزء 10 صنایع بزرگ بازار محسوب می‌شوند به ترتیب بازدهی 105، 179 و 126 درصد را به ثبت رسانده‌اند. صنایع اطلاعات و ارتباطات نیز در سالی که شاخص کل هم‌وزن بازدهی 336 درصدی را به ثبت رسانده، بازدهی 45 درصدی را تجربه کرده است.

شایان ذکر است بزرگ‌ترین و مهم‌ترین صنایع در بازار سهام ایران عبارتند از صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی، صنعت فلزات اساسی آهن و فولاد، بانک‌ها و موسسات اعتباری، فلزات گرانبها و صنعت سیمان و قطعات. هیجان قاتل بورس است همه فعالان بورس تهران شاید بارها رفتار‌های احساسی و هیجانات بازار سهام را به نظاره نشسته‌اند و حتی به جرات می‌توان گفت همه معامله‌گران این بازار حداقل چندین‌بار با پیروی از فضای روانی و احساسی بازار مرتکب تصمیمات اشتباهی در سرمایه‌گذاری شده‌اند. جالب‌تر اینکه سرمایه‌گذاران ضررکرده براساس تصمیمات احساسی عموما به‌دنبال دلایل آن در عاملی به غیر از اشتباه احساسی خود می‌گردند؛ درصورتی که قدرت و هیجانی که در بازار سهام وجود دارد خیلی راحت می‌تواند فعالان را تحت‌تاثیر قرار داده و سرمایه آنها را ببلعد. بازار‌های سهام ذاتا ماهیتی هیجانی دارند و کشور ما هم به‌دلیل تجربه هیجانات سیاسی و اقتصادی روزافزون خود ممکن است دائما نوع جدیدی از هیجان را مشاهده کند. درست مثل همین اواخر که با شوک شهادت سردار سلیمانی و افزایش تنش‌های سیاسی-امنیتی در منطقه، بازار سهام روز‌های پرالتهابی را از سر گذراند.

لذا به‌طور کلی بازار بورس به همان اندازه که می‌تواند دوست شما باشد و سود‌های زیادی را برایتان به ارمغان بیاورد، می‌تواند نسبت به سرمایه‌های شما بی‌رحم باشد، پس رعایت دو نکته برای ورود به این بازار ضروری است؛ نکته اول ریسک‌پذیر بودن نسبت به پس‌انداز‌های راکد خود و دوم صبر داشتن و پرهیز از معاملات هیجانی و احساسی. درواقع درک این مساله که سود و ضرر، دو روی سکه بازار هستند و هیچ تضمینی برای سود همیشگی آن وجود ندارد، امری ضروری برای فعالیت در بازار سرمایه است؛ موضوعی که سبب شده حرفه‌ای‌ها هیچ‌وقت در بازار سرمایه بازنده نباشند. لذا به رویه سابق و مرسوم تمام بازار‌های مالی حتی هنگام صعود بازار سرمایه، این بازار نسبت به نابلد‌ها و تازه‌وارد‌های عجول، بی‌رحم بوده و مهلت خطای دوم را به آنها نمی‌دهد.

فارس من|حضور 186 شرکت در بازار پایه فرابورس/ بررسی فقهی مسائل بازارپایه

معاون بازارهای خارج از بورس و توسعه تکنولوژی فرابورس از حضور 186 شرکت در بازار پایه فرابورس و نیز بررسی مسائل بازار پایه درکمیته فقهی بورس خبر داد.

بهنام محسنی در مورد موضوع شفافیت قوانین بازار پایه اظهار داشت: مقررات بازار پایه فرابورس که در پایان سال گذشته به تصویب کمیته فقهی بورس رسید، در مورد مظنه ‌های قیمت سهام در بازار بود که ادعا شده بود، برخی افراد از عدم نمایش اطلاعات سایر مشتریان از قیمت سهام دچار زیان می‌شدند و طبق نظر کمیته فقهی بورس سؤال برخی سهامداران از مراجع تقلید در مورد غرری بودن معامله، به خاطر عدم نمایش اطلاعات من از سایر افراد به درستی بیان نشده بود و لذا پاسخی گرفته بودند که با این نوع سوال هم خوان بود مبنی بر این که باید این اطلاعات، نمایش داده شود.

*قاعده تلقی رکبان، استقبال شهروندان از کاروانهای تجاری در بیرون شهر را تَلَقّی رُکبان گویند، از این عنوان در باب تجارت سخن رفته است. منظور از عنوان یادشده در فقه، عبارت است از استقبال اهل شهر در خارج شهر از کاروانهای تجاری، ـ که برای فروش کالاهای خود یا تهیّه کالاهای مورد نیاز، قصد ورود به شهر را دارند ـ به منظور خرید کالاهای آنان به بهای کمتر یا فروش جنس به ایشان به قیمت گران‌تر از آنچه در شهر معامله می‌شود.بررسی انواع بازار پایه در فرابورس

به گفته محسنی، کمیته فقهی سازمان بورس جلسه‌ای تشکیل داد و مطلب عدم اعلام مظنه قیمت سایر معامله‌گران بازار پایه را از حیث غرری بودن (ضرری بودن) معامله بررسی کرد و به این نتیجه رسید که عدم اطلاع اشخاص از قیمت پیشنهاد سایر رقبا، مصداق معامله غرری نیست.

به گفته معاون بازارهای خارج از بورس و توسعه تکنولوژی فرابورس، آنچه برای معامله‌گر مهم است، این است که چه میزان سهم عرضه می‌شود و او چه قیمتی خودش پیشنهاد می‌کند، اما نیاز نیست قیمت پیشنهادی دیگران را بداند. به عنوان مثال کسی که می‌خواهد ملک خود را بفروشد و به بنگاه مراجعه می‌کند و می‌گوید قیمت ملکم را نمی‌گویم و باید بدانم همسایه کناری من ملکش را به چه قیمتی فروخته است و این دو به هم ارتباطی ندارد.

محسنی این را هم گفت: در بحث معاملات سهام در بازار پایه فرابورس بحث قاعده فقهی رکبان مطرح می‌شود که به معاملات TOP یعنی معامله حین سفارش‌گیری مشهور است که در حین معامله باید قیمت نمایش داده می‌شد و کمیته فقهی بورس از نظر شرعی این موارد را بررسی کرد و هم‌اکنون در دستورالعمل جدید موضوع بررسی شده و تا شش ماه مظنه ‌ها نمایش داده می‌شود.

وی افزود: در بازار پایه فرابورس سه تابلوی معامله پایه «الف - ب - ج» وجود دارد که در تابلوی الف شرکت سپرده‌گذاری بورس‌ها، بورس کالا و فرابورس حضور دارند. در بازار الف عملاً این تابلو حذف می‌شود، در بازار ب و ج سه تابلو به رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز وجود دارد که دامنه نوسان هرکدام مشخص می‌شود و طبقه‌بندی صورت می‌گیرد.

* حضور 5 تا 6 شرکت در تابلو به رنگ قرمز

وی در مورد این که در هر رنگ بازار پایه جند شرکت حضور دارند، گفت: البته اعداد را نمی‌گوییم، اما عده‌ای از شرکت‌ها با رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز در بازار پایه حضور دارند و در بازار، پنج تا شش شرکت به رنگ قرمز حضور دارند و در کل بازار پایه فرابورس 186 شرکت هستند که برخی از آنها از بورس اوراق بهادار منتقل شده‌اند. یا به عبارت دیگر لغو پذیرش شده و به بازار پایه منتقل شده‌اند.

به گفته وی‌ اگر شرکت‌های بازار پایه مجدداً به افشای اطلاعات و ارتقای میزان شفافیت صورت‌های مالی خود اقدام کنند، به هیأت پذیرش درخواست می‌دهند و در صورت کسب شرایط می‌توانند از بازار پایه با اولویت بررسی شده و در بازار بورس حضور پیدا می‌کنند.

به گفته محسنی، دو مسئله غرری بودن معامله و قاعده رُکبان در مورد بازارهای پایه در کمیته فقهی بررسی شد که این کمیته تصمیم گرفت، دانستن مظنه قیمت دیگران برای معامله‌گر لازم نیست و جزو شروط صحت معامله به شمار نمی‌رود.

معاون بازارهای خارج از بورس و توسعه تکنولوژی فرابورس در مورد قاعده رکبان گفت: قبلاً در بررسی انواع بازار پایه در فرابورس ورودی شهرها دروازه قرار داشت و عده‌ای دلال در ورودی شهرها قرار می‌گرفتند کسانی که اجناسی از شهرهای دیگر به یک شهر جدید می‌آوردند، چون صاحب کالا از قیمت این کالا در داخل خبر نداشت، بنابراین دلال‌ها قیمت‌های پایین‌تری به آنها پیشنهاد می‌کردند و از آنها کالا را به قیمت ارزان می‌خریدند و همان کالا را در داخل شهر به قیمت بالاتر می‌فروختند که به این مسئله قاعده رکبان گفته می‌شود.

محسنی افزود:‌ با نمایش TOP یعنی نمایش لحظه‌ای قیمت‌های نظری گشایش در تابلو، اجماع نظر این بود که نرخ بازار برای قیمت معامله نشان داده شود و افراد از مظنه بازار مطلع می‌شوند.

وی همچنین در مورد عرضه بلوکی سهام دولت در 18 شرکت گفت: تاکنون دو شرکت از شرکت‌های دولتی در فرابورس به صورت بلوکی عرضه شدند که مشتری نداشته که البته اوضاع هر شرکت از نظر مالی تعیین کننده است و وضعیت بازار و قیمت بررسی انواع بازار پایه در فرابورس سهام در خرید و فروش تعیین کننده است.

معاون بازارهای خارج از بورس و توسعه تکنولوژی فرابورس در مورد عرضه بلوکی سهام دولتی گفت: سازمان خصوصی‌سازی به نمایندگی از دولت، سهام دولتی را به صورت بلوکی و عمده عرضه می‌کند و این به دلیل وجود سهام مدیریتی در عرضه‌ها بلوکی است و نمی‌شود این سهام را به صورت خرد عرضه کرد چون سهام بلوکی یعنی اینکه خریدار می‌تواند یک یا چند صندلی هیأت مدیره در آن شرکت را به دست آورد.

به گفته محسنی، عرضه 20 درصدی یک شرکت در بازار اگر به صورت خرد عرضه شود، باعث افت شدید قیمت سهام می‌ شود، اما عرضه بلوکی به خاطر صندلی هیأت مدیره ارزش دارد و در عرضه خرد بلوک مدیریتی از بین می‌رود و امکان مدیریت شرکت نخواهد بود و از طرفی فشار عرضه باعث کاهش قیمت سهام و نوسان در بازا ر می‌شود.

وی افزود: تصمیم‌گیری در مورد نحوه واگذاری سهام دولت در شرکت‌ها توسط هیأت واگذاری انجام می‌شود، اما به عنوان یک کارشناس می‌گویم وقتی سهامی به صورت مدیریتی و بلوکی است، اگر بخواهیم به صورت خرد عرضه شود، معایبی دارد و این معایب هم بر افت قیمت سهام و هم بر مدیریت شرکت اثر منفی می‌گذارد.

معرفی سایت TSETMC (سایت مدیریت فناوری بورس تهران)

مهم ترین سایت در حوزه بازار سرمایه سایت TSETMC است. این نام که برگرفته از عبارت Tehran Securities Exchange Technology Management Co می‌باشد، معرف سایت مدیریت فناوری بورس تهران است. این سایت دیده بان بازار بورس است که زیرنظر سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت میکند.

هدف سایت TSETMC اطلاع رسانی لحظه‌ای و با کیفیت به سرمایه‌گذاران و کلیه فعالان بازار سرمایه است.

در ساعاتی که بازار معاملات باز است تمامی اطلاعات سایت ثانیه به ثانیه به‌روزرسانی می‌شود.

در این سایت هر نماد بورسی یک صفحه دارد که اطلاعات قیمتی، معاملاتی، بازده هر سهم و نمودار قیمت آن را نمایش میدهد.

ما در مقاله پیش‌رو به توضیح کامل بخش های این سایت می پردازیم.

خانه

به محض ورود به سایت TSETMC شما وارد صفحه‌ای به عنوان خانه سایت می‌شوید.

دراین صفحه شما دو بخش بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را مشاهده میکنید. نخست بخش شاخص های منتخب است. در این بخش شما اطلاعات شاخص های مهم از جمله شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص هم وزن و… را میبینید. اطلاعاتی مثل مقدار، تغییر، درصد تغییر، بیشترین و کمترین مقدار تغییر هر شاخص در یک روز کاری بازار.

هردو بخش بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران اطلاعات نمادهای پر تراکنش هر روز را نشان میدهد. اطلاعاتی از قبیل قیمت پایانی، قیمت آخرین معامله، درصد تغییر قیمت در یک روز.

در سمت راست هر دو بخش چکیده‌ای از اطلاعات مهم یک روز کاری بازار، وضعیت بازار( باز یا بسته بودن)، شاخص ها و اطلاعات نمادهایی که در آن روز بیشترین تاثیر را در بازار داشته‌اند نشان داده شده است.

بورس اوراق بهادار تهران

بخش بورس اوراق بهادار تهران خود از چند زبانه تشکیل شده است.

اولین زبانه همان بخش در یک نگاه است که اطلاعاتی مثل وضعیت بازار، شاخص کل، اطلاعات قیمت، حجم معاملات، اطلاعات نماد های پرتراکنش سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس (که به طور رسمی در بورس پذیرفته شده‌اند) را نمایش میدهد.

زبانه های دیگر اطلاعات شاخص ها (شاخص کل، هم وزن، آزاد شناور، شاخص صنعت و…) اوراق مشتقه، اوراق بدهی و اختیار معامله را از لحاظ ارزش بازار، قیمت پایانی، قیمت معامله، حجم معاملات نشان میدهند.

در زبانه قیمت ها چند نمونه از نمادهایی که بیشترین افزایش و کاهش قیمت را طی یک روز معاملاتی پشت سر گذاشته اند میبینیم. زبانه عرضه و تقاضا نمادها با بیشترین عرضه و تقاضا در یک روز معاملاتی نشان داده می‌دهد. در بررسی انواع بازار پایه در فرابورس زبانه نمادهای مشمول تعلیق هم نام این نمادها و اختصاری از دلیل تعلیق آن ها را مشاهده میکنید.

فرابورس

بخش فرابورس سایت TSETMC شامل زبانه هایی شبیه به بخش بورس و زبانه هایی مربوط به بازار پایه و شرکت های کوچک و متوسط است.

فرابورس، بورس انرژی، بورس کالا سه مورد از دیگر بازار های بورس فعال در ایران هستند. اگر با این بازارها آشنا نیستید، مقاله انواع بورس در ایران را مطالعه کنید.

بازار پایه خود از سه بخش زرد، نارنجی و قرمز تشکیل شده است. فرق بین این بازارها در دامنه نوسان آن هاست. براساس آخرین تغییرات مصوب از سوی سازمان بورس دامنه نوسان قیمت در نمادهای تابلو زرد بازار پایه فرابورس ایران مثبت ۳ درصد و منفی ۲ درصد ، در تابلوی نارنجی، دامنه نوسان انجام معاملات مثبت و منفی ۲ درصد و در تابلوی قرمز، مثبت و منفی ۱ درصد است

زبانه‌ی شرکت های کوچک و بررسی انواع بازار پایه در فرابورس متوسط به دو بخش رشد و دانش بنیان دسته بندی می‌شود که در هر کدام اطلاعات نماد های پربیننده نمایش داده شده است.

بورس انرژی

بورس انرژی بازار حامل های انرژی از نوع نفت، گاز، برق و سایر حامل ها و مشتقات آن ها است. در زبانه های مختلف این بخش اطلاعات بازار فیزیکی، بازار برق، بازار سایر اوراق بهادار، سلف استاندارد و سامانه مظنه‌یابی را مشاهده میکنید.

در بخش سلف استاندارد میتوانید اطلاعات قیمتی و معاملاتی سلف های موازی را ببینید.

سامانه مظنه‌یابی سامانه‌ای برای مضنه‌یابی عرضه های پیش‌رو و عرضه های تازه انجام شده است.

شبکه کدال

کدال یکی از مهم‌ترین سایت های اطلاع رسانی در حوزه مالی است. نام این سایت برگرفته از عبارت Comprehensive Database Of All Listed Companies بوده و معرف بانک اطلاعاتی همه جانبه شرکت ها است. هدف اصلی این سایت شفاف سازی از طریق انتشار اطلاعیه های منتشر شده از سوی شرکت ها است. این سایت زیرنظر سازمان بورس اوراق بهادارفعالیت میکند. در سایت TSETMC بخشی به عنوان شبکه کدال نام‌گذاری شده که اطلاعیه های منتشره در سایت کدال را بازنشر میکند. اطلاعیه هایی مثل صورت های مالی، گزارش فعالیت هیات مدیره، تصمیمات مجمع عمومی و…

با مطالعه مقاله کدال چشم بورس میتوانید این سایت را بهتر بشناسید. در این مقاله بخش های مختلف کدال را آموزش داده‌ایم و شما را برای پیدا کردن اطلاعیه ها راهنمایی میکنیم.

صندوق های سرمایه‌گذاری

صندوق سرمایه‌گذاری یک نهاد مالی است که با هدف جمع‌آوری سرمایه های خرد و سرمایه‌گذاری در قالب سبدی از اوراق بهادار فعالیت میکند. در بخش صندوق های سرمایه‌گذاری سایت TSETMC نام صندوق ها، اطلاعات صندوق ها از قبیل مدیر، ضامن نقدشوندگی، بازدهی (ماهانه، سه ماهه، شش ماهه، سالانه) را میبینیم. صندوق ها بر اساس انواع آن ها به درامد ثابت، سهامی، مختلط، بازارگردانی، جسورانه، طلا، زمین و ساختمان ، پروژه و اختصاصی بازارگردانی دسته‌بندی می‌شوند. (البته توجه داشته باشید که بهترین منبع برای مقایسه صندوق ها سایت فیپ ایران است)

بورس کالا

در بخش بورس کالا زبانه های سلف استاندارد، صندوق های کالایی، گواهی سپرده کالایی، قراردادهای اختیار معامله و معاملات بازار فیزیکی همگی با حجم، ارزش، قیمت روز، قیمت پایانی و اعلانات نمایش داده شده است.

بر نوار بالایی سایت TSETMC آیکون های مختلفی قرار گرفته که یکی از مهم ترین آن ها نمایش فهرست است. به کمک این بخش شما میتوانید اطلاعات جزیی‌تر درباره روند بازار به دست بیاورید. دسترسی به دیده بان بازار، امکان مقایسه شرکت ها با یکدیگر، امکان مقایسه شرکت های هم گروه، بررسی تغییرات در سهام سهامداران عمده، همگی از جمله امکانات این بخش هستند.

آیکون Languages به استفاده کنندگان سایت این امکان را میدهد تا اطلاعات را به زبان های مختلف مطالعه کنند.

گفتیم که هر نماد در سایت TSETMC یک صفحه مختص به خود دارد. هر صفحه از زبانه های مختلف تشکیل شده که به شما این امکان را میدهد تا درباره نماد مورد نظر خود اطلاعات جامع به دست آورید. اطلاعات بنیادی در خصوص هر سهم مثل ترازنامه، سود و زیان، DPS ،EPS، سهامدارن و…

در بخش جست و جو شما میتوانید با وارد کردن نام نماد بورسی موردنظر خود وارد صفحه آن نماد بشوید و اطلاعات آن را بررسی کنید.

از دیگر امکانات سایت TSETMC انتشار اخبار و تازه های بازار سرمایه و تولید محتوای آموزشی در این حوزه است.

یکی دیگر از آیکون های مهم نقشه بازار است. در این نقشه نمادها بر حسب صنعت به گروه های مختلف دسته‌بندی شده‌اند. نمادهایی که روند قیمت آن ها طی یک روز معاملاتی رشد کرده با رنگ سبز و نمادهایی که افت قیمت داشته‌اند با رنگ قرمز نشان داده شده‌اند. نقشه بازار شمای کلی از وضعیت یک روزه بازار را به کمک تصویر به شما نشان میدهد.