شوک فیلترینگ به بازار سرمایه
اینترنت کشور از تاریخ ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ با محدودیتهایی همراه شد که در امری کمسابقه این اختلال برای بیست و چهارمین روز متوالی همچنان ادامه دارد. این نابسامانی در حالی در مسیر خود در حال پیشروی است که در عصر کنونی بیش از هر زمان دیگری اینترنت به زندگی اقتصادی و معیشت دهها میلیون ایرانی گره خورده است، اما اینکه قطعی اینترنت تا چه حدی بر معاملات بازار سهام تاثیر گذاشته و در پی آن معیشت و سرمایه سرمایهگذاران حاضر در بازار یادشده را تحتالشعاع قرار داده است، موضوعی است که توجه بسیاری از فعالان بازار را به خود جلب کرده است.
به گزارش بورس تابناک، بررسیها حاکی از آن است که اختلال صورتگرفته در شبکه اینترنت در بلندمدت میتواند تقاضای موثر را کاهش دهد، چراکه با کاهش درآمد قابلتصرف در جامعه توانایی افراد در دستیابی به کالاها و خدمات موردنیاز کاهش یافته و بالطبع رفاه عمومی جامعه نیز دستخوش تغییر میشود.
شوک فیلترینگ
بر اساس آمار و اعداد منتشرشده در منابع متعدد، برآورد میشود که تنها حدود ۱۱میلیون نفر شغل و ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار کسبوکار در کشور وابسته به اینستاگرام است که در حالحاضر با فیلترینگ صورتگرفته ضرر و زیان هنگفتی به اقتصاد خانوادهها و کشور وارد میشود. از طرفی بهنظر میرسد زیان اقتصادی که به واسطه قطعی اینترنت در ایران روی داده است بیش از ۵/ ۱میلیون دلار در هر ساعت پیشبینی شده که در پلتفرمهایی همانند واتساپ، اینستاگرام و توییتر و غیره بوده است. همچنین سهم حدود ۲/ ۷درصدی اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی ایران در مقایسه با سهم ۳۰درصدی شاخص یادشده در سایر کشورهای جهان خود حاکی از آن است که اقتصاد دیجیتال در ایران در چه جایگاهی بهسر میبرد و با چه مشکلاتی روبهرو است.
قطعی اینترنت کار دست بازار داد؟
از آنجا که اینترنت، بستر اصلی معاملات بازار سهام و بیتکوین و هر ارز دیجیتال دیگری است، همزمان با قطعی اینترنت و فیلترشدن پلتفرمهای خارجی معاملات بازارهای یادشده با مشکلات متعددی دستوپنجه نرم میکنند، از اینرو بهنظر میرسد قطعی اینترنت ضررهای جبرانناپذیری برای سرمایهگذاران بازارهای معاملاتی مذکور داشته باشد و زیرساخت بازارها را تحتتاثیر قرار دهد. این در حالی است که همزمان با افزایش ۳۰درصدی استفاده افزایش ریسک معاملات بازارهای مالی از ویپیان، کسبوکارهای بزرگ دچار آسیب میشوند، ضمن اینکه بر اساس نظر کارشناسان، قطعی مکرر اینترنت باعث افزایش مهاجرت نخبگان و استارتآپها و کاهش سرمایهگذاری در کشور خواهد شد. از طرفی نمیتوان کسبوکارها را مجبور به استفاده از پیامرسانهای داخلی کرد، چراکه با تحتتاثیر قرارگرفتن امنیت کسبوکارها و سرمایهگذاری، شاخصهای اقتصادی و وضعیت معیشت مردم شامل حقیقیهای حاضر در اقتصاد، تجار و اصناف اعتماد عمومی نسبت به سرمایهگذاری در اقتصاد کشور بیش از پیش از دست میرود.
این مساله از آن جهت اهمیت ویژهای پیدا میکند که سرمایهگذاری در نگاه کلی تابعی از پسانداز افراد است. در چنین شرایطی است که با تحتتاثیر قرارگرفتن معیشت مردم و کاهش رفاه عمومی افراد، دیگر پسانداز کردن و سرمایهگذاری در بازارهای مالی کمکم افزایش ریسک معاملات بازارهای مالی معنای متداول خود را از دست میدهد و تضعیف میشود، از اینرو تمایل به سرمایهگذاری مستقیم بیش از پیش کاهش مییابد، چراکه میتوان گفت با توجه به نقدشوندگی بالای بازار سرمایه در مقایسه با سایر بازارهای موازی، افراد زمانیکه نیاز مالی داشته باشند، اقدام بهفروش سهام خود و خروج سرمایه از بازار یادشده میکنند.
بنابراین وقتی عوامل بیرونی و درونی متعدد ریسک سرمایهگذاری در اقتصاد را افزایش میدهند و از طرفی به دلیل مسائل اجتماعی متعدد سرمایهگذاران حاضر به فعالیت در پیامرسانهای داخلی و ادامه فعالیت خود در فضای مربوطه نیستند، روند فعالیت کسبوکارهای مربوطه بیش از ۲۰ روز است که متوقفشده است. این موضوع با کاهش درآمد قابلتصرف در کل جامعه بازار سهام را نیز همچون سایر بازارها تحتتاثیر قرار میدهد، چراکه با کاهش درآمد تقاضای عمومی جامعه نیز کاهش مییابد و با حذفشدن میلیونها شغل از چرخه اقتصاد عقبگرد قابلتوجهی در وضعیت اقتصادی کشور رخ میدهد.
اما مساله دیگر این است که بورس با داشتن دوسوم نمادهای کامودیتیمحور تاثیر زیادی از این رویداد نمیپذیرد، چراکه قیمت داراییهای موجود هم در بازار سهام و هم در بورسکالا متاثر از بازارهای جهانی همگام با روند دلار حرکت میکند، از اینرو شرکتهای یادشده تنها در زمانیکه با کاهش جدی در میزان تولید و فروش مواجه شده یا اگر بازارهای جهانی رشد یا افت جدی داشته باشند، تحتتاثیر قرار خواهند گرفت. در این میان شرکتهایی که در زمینه ارائه درگاههای پرداخت اینترنتی فعال هستند، اختلالات و قطعی اینترنت بهطور مستقیم عملکرد آنها را مختل میکند و درآمد آنها را کاهش میدهد.
در آینه ارقام
در نگاهی دقیقتر اگر بخواهیم روند معاملات بورس تهران را از زمان فیلترینگ و قطعی اینترنت مورد بررسی قرار دهیم، تغییر خاص و چشمگیری در آمار و ارقام بهچشم نمیخورد اما نمیتوان تاثیر هر چند کم آن را نادیده گرفت، چرا که در شرایطی که بازار سرمایه با مشکلات متعددی روبهرو است و روند فرسایشی و رکودی معاملات گلایه بسیاری از سهامداران را بهدنبال داشته است، سیاستگذاریهای نادرست اقتصادی و غیراقتصادی هم به عاملی مهم در جهت کاهش تقاضای موثر در بازار سهام بدل شده است. این در حالی است که نماگر اصلی تالار شیشهای در ۱۵روز معاملاتی گذشته از زمان قطعی اینترنت با افت ۶۲/ ۲درصدی در سطح یکمیلیون و ۳۱۹هزار واحد قرار گرفته است.
نماگر هموزن بازار نیز در مدت زمان یادشده همگام با شاخصکل در مدار نزولی قرار گرفت و با کاهش ۸۹/ ۳درصدی تا محدوده ۳۸۰هزار واحد عقبنشینی کرد. اختلال بهوجود آمده در شرایطی که اقتصاد ایران با معضل دیرینه تورم دو رقمی دستبهگریبان است و انتظارات تورمی نیز در آن در حال افزایش است، اعتراض بسیاری از سرمایهگذاران را از آن جهت بهدنبال دارد که اجرای تصمیمات و طرحهای خلقالساعه احتمالا سهامداران بورس تهران را متحمل زیانهای متعددی خواهد کرد، ضمن اینکه در ادامه مسیر خروج پول از بازار سهام، میانگین تغییر مالکیت در بازار یادشده با افزایش ۱۹۱میلیارد تومانی به نفع حقوقیها بوده است.
مجموع ارزش معاملات خرد سهام (سهام + حقتقدم) نیز بهطور میانگین در ۱۵ روز معاملاتی گذشته همچنان در سطحی کمتر از دو هزارمیلیارد تومان باقی ماند، از اینرو میتوان گفت رقم هزار و ۳۳۳میلیارد تومان را برای ارزش معاملات خرد حکایت از این واقعیت دارد که همچنان اوضاع به نفع رونق بلندمدت بورس نیست./دنیای اقتصاد
بورس بالا رفت
شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز با رشد ۱۴۵۲.۷۱ واحدی به ۱,۳۱۲,۵۶۲.۳۸ واحد رسید.
به گزارش سایت خبر سراسری به نقل از پارسینه، بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز با افزایش 1629 واحد به رقم یک میلیون و 312 هزار و 739 واحد رسید.
همچنین شاخص کل با معیار هم وزن با افزایش 1719 واحد به رقم 377 هزار و 940 واحد رسید. ارزش بازار در بورس تهران به بیش از 4 میلیون و919 هزار میلیارد تومان رسید.
معاملهگران امروز بیش از 3.4 میلیارد سهام حقتقدم و اوراق مالی در قالب 189 هزار فقره معامله و به ارزش 2 هزار و 176 میلیارد تومان داد و ستد کردند.
امروز شاخص کل و شاخص قیمت با معیار وزنی ـ ارزشی 0.12 درصد افزایش یافتند، این دو شاخص با معیار هموزن 0.46 درصد رشد کردند، شاخص آزاد شناور 0.24 درصد رشد کرد. شاخص بازار اول بورس 0.8 درصد رشد کرد و شاخص بازار دوم بورس 0.16 درصد افزایش یافت.
امروز نمادهای پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت بندرعباس، پالایشگاه تهران و پتروشیمی فناوران به ترتیب بیشترین اثر افزایشی در شاخص بورس را داشتند و نمادهای فولاد مبارکه،معدنی گلگهر، چادرملو بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را داشتهاند.
در فرابورس ایران هم شاخص کل امروز رو به رشد بود و با 56 واحد افزایش به رقم 17 هزار و 854 واحد رسید.
ارزش بازار اول و دوم فرابورس ایران 971 هزار میلیارد تومان شد ارزش بازار پایه فرابورس هم 332 هزار میلیارد تومان شد.
معاملهگران امروز در فرابورس بیش از 2.1 میلیارد سهام حقتقدم و اوراق مالی در قالب 140 هزار فقره معامله و به ارزش 3 هزار و 361 میلیارد تومان داد و ستد کردند.
با این حساب ارزش معاملات امروز در بورس تهران و فرابورس بیش از 5.5 هزار میلیارد تومان شد.
امروز نمادهای پتروشیمی زاگرس، داروسازی دانا، بیمه پاسارگاد، بانک دی و پالایش نفت شیراز به ترتیب بیشترین اثر افزایشی در شاخص فرابورس را داشتند و نمادهای سنگآهن گهرزمین و فولاد غدیر ایرانیان بیشترین اثر کاهشی در شاخص فرابورس را از خود به جای گذاشتهاند.
همچنین با توجه به برگزاری مجمع شستا در روز آینده نماد این شرکت بورسی از امروز بسته شده است. عمده سهام موجود در بازار به نقطه ارزندگی رسیده اما قبل از خرید و فروش حتما باید مطالعه، تحلیل، مشورت انجام شود تا دچار زیان نشویم.
بازارهای رقیب بورس مانند سکه و ارز و همچنین زمین و ساختمان نیز وضعیت تقریبا مشابهی دارند اما ریسک موجود در بازار باعث رویگردانی معاملهگران حقیقی شده است در عین حال کسانی که راهبرد بلندمدت در بازار انتخاب میکنند، همواره برنده هستند.
۳ دلیل عمده تداوم افت شاخص کل بورس
شاخص کل بورس در دومین روز هفته نیز شاهد ریزش بود، زیرا که شاهد ادامه خروج نقدینگی از بازار سهام بودیم. با توجه به ادامه ریزش شاخص کل بازار سرمایه با یک کارشناس بازار سرمایه به گفتگو نشسته ایم.
به گزارش خبرنگار ایبِنا، شاخص کل بورس در دومین روز هفته نیز شاهد ریزش بود و شاهد ادامه خروج نقدینگی از بازار سهام بودیم. با توجه به ادامه ریزش شاخص کل بازار سرمایه با یک کارشناس افزایش ریسک معاملات بازارهای مالی بازار سرمایه به گفتگو نشسته ایم.
حمزه قوچی فرد، کارشناس بازار سرمایه، در گفتگو با خبرنگار ایبنا گفت: بازارهای جهانی رکود خود را شروع کرده اند و احتمال افزایش رکود در جهان بسیار است و در شرایط رکود اقتصادی فشار بر قیمت کالاهای جهانی تشدید خواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه بیان داشت: در کنار افت قیمت کالاهای جهانی به خصوص کالاهای شیمیایی، اما قیمت انرژی همچنان بسیار بالا است و این موضوع موجب شده است تا هزینه تولید در جهان افزایش یابد و افزایش هزینه های تولید در شرایطی صورت می گیرد که قیمت کالا روند کاهشی یافته است و این موضوعات موجب شده است تا برخی از شرکت ها تعطیل شوند و برخی دیگر با کمترین حاشیه سود به کار خود ادامه می دهند.
این تحلیل گر بازارهای مالی اضافه کرد: اتفاقی که در بازارهای جهانی روی داده است، در بازارهای داخلی نیز وجود دارد و به عنوان نمونه در داخل کشور شاهد کاهش شدید حاشیه سود شرکت های متانولساز و شرکتهای الفین ساز هستیم.
این کارشناس بازار سرمایه بیان داشت: با کاهش حاشیه سود شرکت های کامودیتی محور به تبع شاخص کل بازار سرمایه نیز روند کاهشی در پیش خواهد گرفت.
این فعال بازارهای مالی تصریح کرد: یکی از مواردی که ریسک بازار سهام را افزایش داده است، نگرانی از بودجه سال ۱۴۰۲ است، زیرا بودجه تاثیر بسیار زیادی بر بازار سهام دارد و اگر بودجه خوب بسته نشود فشار بر بازار سرمایه را تشدید خواهد کرد. نگرانی از بودجه سال آینده موجب شده است که جذابیت بازار سهام به شدت کاهش یابد.
قوچی فرد در پایان تاکید کرد: دلیل سوم ادامه ریزش شاخص کل بورس به ابهام های سیاسی باز می گردد و نامشخص بودن آینده برجام، همچون دودی است که بر بازار سرمایه چیره شده است، به طوری که نمی توان آینده بازار سهام را پیش بینی کرد. این عامل معاملات بازار سهام را بی رمق کرده است و سرمایه گذاران چشم انتظار مشخص شدن آینده برجام هستند.
سایه سنگین سود سپرده بانکی بر بازار سرمایه
یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه افزایش نرخ بهره، سرمایهگذاری در تولید و بازار ریسکی را کاهش میدهد، گفت: یکی از ریسکهایی که بازار سرمایه به شدت از آن هراس دارد، افزایش بهره بانکی است.
رسول رحیم نیا، در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه یک سرمایهگذار در مواجهه با یک بازار کمریسک و پرریسک قرار دارد، اظهار کرد: انتظار سرمایهگذار هنگام ورود به بازار پر ریسک، بازدهی بیشتر است. از طرف دیگر افزایش نرخ بهره بانکی در تصمیمگیری سرمایهگذاران تاثیر گذار است، چراکه در یک بازار بدون ریسک امکان سرمایهگذاری وجود دارد.
وی ادامه داد: در حال حاضر بازار سرمایه با اقداماتی از قبیل قیمتگذاری دستوری و همچنین شرایط مبهم اقتصادی مواجه است، از سایر فاکتورها هم تاثیر میپذیرد و این موضوع باعث شده بازار رو به رشد نباشد و سلب اعتماد سرمایه گذاران را نیز به دنبال داشته است.
این کارشناس بازار سرمایه درمورد نرخ بهره بانکها عنوان کرد: اکثر بانکهای دولتی نرخهای ابلاغی بانک مرکزی را رعایت کردند؛ اقدامی که در بانکهای خصوصی اتفاق نمیافتد. درحالی که تنظیم عرضه و تقاضا و نیاز به نقدینگی بانکها در بانکهای خصوصی تاثیرگذار است و این بانکها نرخهای خارج از چارچوب بانک مرکزی را به سرمایهگذار پیشنهاد میدهند و از طرفی این نرخها هم باید در بازارهای مختلف مورد بررسی قرار گیرد.
رحیم نیا با بیان اینکه بیشتر بازارها مانند مسکن و طلا وارد رکود شدند، گفت: به طور مثال بازار مسکن که در تابستان جاری با رشد قابل توجهی از حجم معاملات روبرو بود، نزدیک به حدود یک ماه است که حالت رکودی پیدا کرده است؛ بنابراین فقط بازار سهام و سپرده بانکی باقی میماند. بنابراین اگر بازار افزایش ریسک معاملات بازارهای مالی سهام هم چشم انداز درستی نداشته باشد، فعالیتهای سفتهبازی ایجاد میشود و گزینه نهایی سقف سپرده بانکی است که با پیشنهاد نرخهای بالاتر از سوی بانکها همراه خواهد بود.
بورس گرفتار ناپایداری شد؟
یک کارشناس سرمایه گفت: چند روز بازار مثبت نمیتواند به رونق معاملات در ادامه مسیر بیانجامد و ارزش معاملات نیز این موضوع را تایید میکند.
به گزارش تجارتنیوز، بورس تهران در اواسط هفته گذشته توانست خود را از مرز ۱.۳ میلیون واحدی بالا بکشد و روند صعودی جدیدی را شکل دهد به طوری که بازدهی هفتگی بازار سهام پس از ۷ هفته، عدد مثبت ۰.۴۵ درصدی را به ثبت رساند. با این وجود اما همچنان ارزش معاملات و برآیند ورود و خروج پول این روند مثبت افزایش ریسک معاملات بازارهای مالی را همراهی نکردند و شاهد میانگین ارزش معاملات روزانه ۲۱۰۰ میلیارد تومان و خروج مجموعا ۱۲۴۵ میلیارد تومانی سرمایه کدهای حقیقی از چرخه بازار بودیم.
به نقل از فردای اقتصاد، در برنامه شمارش معکوس شنبه همراه با حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه به بررسی روند اخیر بازار و دلایل آن پرداختیم. وی اعتقاد دارد که چند روز بازار مثبت نمیتواند به رونق معاملات در ادامه مسیر بیانجامد و ارزش معاملات نیز این موضوع را تایید میکند. به گفته میرمعینی طی سالیان گذشته هیچگاه دولتها نگاه ویژهای به بورس به عنوان یک بازار اقتصادی نداشتهاند و تنها در برهههایی از زمان از آن به نفع خود استفاده کردهاند. وی همچنین اضافه کرد سازمان بورس نیز در مدت اخیر توانایی انجام کارهای مثبتی را داشته است که میتوانست بازار سهام را به مدار صعودی بازگرداند اما چنین اتفاقی نیفتاد. این کارشناس بازار سرمایه درباره بازارگردانی نیز انتقاداتی را وارد کرد و این موضوع را یکی از دلایل نوسانگیری از سهام برشمرد و در رابطه با معاملات الگوریتمی اعتقاد داشت که این ابزار به دلیل استفاده از دانش و تکنولوژی موضوع مثبتی است اما در وهله اول بورس تهران به دلیل عمق کم توانایی هضم آن را ندارد و همچنین باید در اختیار همه قرار بگیرد نه تنها عدهای خاص.
روند صعودی جدید در انتظار بورس؟
سومین هفته مهرماه با رشد ۰.۴۵ درصدی شاخص کل بورس تهران و هدایت این نماگر تا سطح یک میلیون و ۳۱۹ هزار واحد پایان یافت تا پس از هفت هفته نزول متوالی، این نماگر به محدوده سبز تابلو وارد شود. حال سوال این است که روند صعودی هفته گذشته میتواند ادامهدار باشد؟ این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال عنوان کرد: نمیتوان انتظار داشت روندهای مثبت هفته اخیر یک صعود پرقدرت را به دنبال داشته باشد چراکه در حال حاضر عوامل امنیت سرمایهگذاری در بورس به خطر افتاده و بستر مناسبی برای افزایش تقاضا در این بازار وجود ندارد.
وی ادامه داد: بسیاری از مولفه هایی که در بازارهای مالی در راستای افزایش امنیت سرمایه گذاری بوده و نقش اساسی دارند از جمله نگاه دولت به بازار سهام ناامید کننده بوده است. دولت در دو سال اخیر از جنبه های مختلف به ویژه قیمت گذاری دستوری، تنظیم بودجه و سیاستهای مالیاتی فشارهای زیادی را به بازار سرمایه وارد کرده است و به نظر میرسد بورس بر خلاف وعدههای گذشته، اولویت دولت نیست.
چرا سیاستگذاریها به افزایش سرمایهگذاری ختم نمیشود؟
این روزها جلسات متعددی میان سازمان بورس و سیاستگذار برای در نظر گرفتن نقش بورس در بودجه در حال برگزاری است. حمید میرمعینی در پاسخ به این سوال که آیا میتوان انتظار داشت که برخلاف سال های گذشته سایه ریسک بودجه بر بازار سرمایه برداشته شود؟ گفت: در سال گذشته بازار سرمایه هیچ جایگاهی در بودجه نداشت و حتی نقش مشاورهای این بازار نیز مورد توجه قرار نگرفت و سازمان برنامه و دولت بدون توجه به تاثیرات تصمیمات خود بر بورس، تنها در حال پیشبرد سیاستهای کلان موردنظر خود بودند. به نظر میرسد که امسال نیز شاهد ادامه این روند هستیم و مهمترین جنبه آن قیمتگذاری دستوری در صنایع مختلف است که فشارهای زیادی را به این بازار وارد کرده است و نمیتوان خوشبینی چندانی به تاثیرگذاری مثبت بودجه بر بازار داشت.
این کارشناس در رابطه با رویکرد حمایتی مناسب اعتقاد داشت: در کشورهای توسعه یافته باید تمام رویکردهای سیاست گذاران در زمینه های مختلف اعم از حوزههای عملیاتی، قیمتگذاری و … در راستای سرمایه گذاری باشد و سیاست گذار قدم های موثری جهت افزایش نقدینگی و امنیت برای سرمایهگذاری بردارد؛ چراکه سرمایهگذاری موجب افزایش اشتغال، بهبود تامین مالی و رشد اقتصادی خواهد شد. در ایران بورس یکی از کانال های مهم سرمایه گذاری مولد است که با تصمیمات خلق الساعه و دخالت های دولت شاهد افزایش ریسکهای سیستماتیک و ابهامات در این بازار هستیم.
بازارگردانی و الگوریتم در بورس؛ کمک یا معضل؟
میرمعینی، در رابطه با تاثیرات بازارگردانی و معاملات الگوریتمی بر روند بازار سرمایه خاطرنشان کرد: بازارگردانی یکی از عوامل فاصله گرفتن بازار سرمایه از بازار رقابتی و آزاد است و این نوع فعالیت ها ناکارآمد و دستکاری در قیمت محسوب میشود. البته در سازمانهای بازارگردان نیز انحرافاتی وجود دارد که به دغدغهای برای فعالان بازار تبدیل شده و به نظر میرسد اهدافی که برای آن ها تعریف شده، محقق نشده است.
این کارشناس معاملات الگوریتمی را جنگی نابرابر دانسته و اعتقاد داشت که هر چند استفاده از این ابزار به دلیل استفاده از دانش و تکنولوژی موضوع مثبتی است اما در وهله اول بورس تهران به دلیل عمق کم توانایی هضم آن را ندارد و همچنین باید در اختیار همه قرار بگیرد نه تنها عدهای خاص.
دیدگاه شما