تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله


قیمت پایانی سهم چیست؟

قیمت پایانـی سهام یک شرکت، به میانگین قیمت‌هایی گفته می‌شود که آن سهم در طول روز، براساس آن قیمت‌ها مورد داد و ستد قرار گرفته است.

لازم به ذکر است که سامانه معاملاتی بورس پس از محاسبه میانگین قیمت سهم در طول روز، بصورت خودکار بررسی می‌کند که آیا میزان معاملات تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله سهم نیز به اندازه حجم مبنا بوده است یا خیر؟

در حقیقت اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا باشد میانگین محاسبه شده، به عنوان قیمت پایانی سهم در سامانه معاملات ثبت می‌شود، اما اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر شود به همان نسبت از میزان افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته شده و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه و در سامانه معاملات ثبت خواهد شد.

به عنوان مثال، فرض کنید قیمت سهمی در ابتدای روز شنبه، ۲۰۰ تومان و میانگین قیمت معاملات این سهم در طول روز شنبه نیز ۲۰۶ تومان باشد. بنابراین، میانگین قیمت سهم در پایان روز شنبه، در مقایسه با ابتدای روز، ۶ تومان، یعنی ۳ درصد رشد داشته است.

حال اگر تعداد سهام معامله شده آن شرکت در طول روز شنبه، برابر با حجم مبنا باشد، قیمت پایانی سهم در روز شنبه، همان ۲۰۶ تومان خواهد بود، اما اگر تعداد سهام معامله شده آن شرکت، تنها معادل نصف حجم مبنای تعیین شده برای این سهم باشد، طبیعتا میزان افزایش سهم نیز از ۶ تومان، به ۳ تومان کاهش یافته و قیمت پایانی سهم در روز شنبه، ۲۰۳ تومان تعیین خواهد شد.

گفتنی است که قیمت پایانی سهم در یک روز، به عنوان قیمت پایه آن سهم در ابتدای روز بعد، در سامانه معاملات بورس درنظر گرفته می‌شود.

تابلو خوانی

تابلو خوانی که با اصطلاح بازارخوانی بورس نیز شناخته می شود یکی از مفاهیم بسیار مهم و کاربردی در بورس می باشد. به محض شنیدن کلمه تابلو خوانی به سرعت افراد تصویر سایت مدیریت فناوری بورس تهران را در ذهن مجسم می کنند.
در واقع تابلو خوانی در بورس توانایی خواندن و تحلیل اطلاعات سایت tsetmc.com می باشد.
در این سایت به بررسی کامل و جز به جز یک سهم همچون قیمت، ارز معاملات، تعداد معاملات صورت گرفته، ارزش بازار، بازه سال، تعداد سهام شناور و… پرداخته می شود که فرد سرمایه گذار باید مهارت درک تمامی این موارد را داشته باشد تا بتواند با استفاده از تحلیل و قیمت بهترین تصمیم را در مورد سهم خود بگیرد.

آموزش تابلوخوانی سهم

توانایی خواندن و تحلیل نمودارها، در اصطلاح تابلوخوانی گفته می شود.

اصول تابلو خوانی

برای ورود به بحث تابلو خوانی باید ابتدا با برخی اصطلاحات مهم در بازارخوانی آشنا شویم.

قیمت پایانی و قیمت آخرین

قیمت پایانی یک سهم در یک روز میانگین قیمت ‌هایی است که سهم مورد معامله قرار گرفته است. اگر حجم معاملات یک روز حداقل برابر با حجم مبنا باشد، میانگین قیمت معاملات به عنوان قیمت پایانی در نظرگرفته می‌شود. ولی در صورتی که حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت افزایش یا کاهش سهم از قیمت کاسته شده و قیمت پایانی بر آن اساس محاسبه می‌شود.

حجم مبنا

حداقل تعداد سهمی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در دامنه نوسان کامل رشد کند یا کاهش یابد. طبق قانون بورس در یک سال باید حداقل ۲۰ درصد از کل سهام یک شرکت معامله شود. اگر تعداد روزهای کاری یک سال را ۲۵۰ در نظر بگیریم حجم مبنای روزانه ۰٫۰۰۰۸ کل سهم است.

سهام شناور

یکی از مهم ترین مواردی که باید در اصول تابلو خوانی بورس مورد بررسی و دقت سهامدار قرار بگیرد سهم شناور می باشد که به شرح کاملآن می پردازیم :
سهم شناور بخشی از سهام یک شرکت است که سهامداران آن آماده عرضه و فروش آن هستند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود در آینده نزدیک قابل معامله باشد.

پادکست تابلو خوانی بورس

مهندس حامد غلامی در این فایل صوتی برای شما از چگونگی آنالیز رفتار خریداران و فروشندگان از طریق تابلو خوانی می گویند.

مگه میشه از طریق تابلو خوانی زمان خرید سهم را تشخیص داد؟

با گوش دادن به این پادکست به جواب می رسی

نقش سهام شناور در تابلو خوانی بورس

سهامدارنی که سهم بزرگی دارند بطور معمول هر روز معامله انجام نمی‌دهد و برای بلندمدت وچند ساله سهامداری می‌کنند و کمتر به معاملات روزانه دست می‌زند. وقتی سهام شناور سهامداران خرد بسیار کم باشد در صورت اتفتقی ممکن است سهم رشد شدیدی ‌کند. چرا که تقاضا برای سهم زیاد شده اما به دلیل کم بودن سهام شناور عرضه‌کننده برای آن وجود ندارد.

شرکت‌هایی که سهم شناور پایینی دارند مستعد سفته‌بازی هستند، زیرا مثلاً کافی است که شخصی بخش زیادی از سهم شناور را که در اختیار سهامداران خرد است بخرد و از آنجایی که عرضه‌ای وجود ندارد سهم در صف خرید قفل شود.

برعکس این مورد هم می‌تواند رخ دهد و صف فروش ایجاد شود و مدت‌ها طول بکشد و سهامداران را دچار ضرر و زیان فراوان کند. تعداد سهم نیز در شناوری تأثیر دارد.

در سهم‌هایی که شناوری بالا است سفته‌بازی وجود نخواهد داشت. هرچقدر میزان درصد سهام شناور یک شرکت بیشتر باشد می‌توان گفت سهام آن شرکت بر اساس عرضه و تقاضای واقعی‌تر قیمت‌گذاری شده است و کنترل قیمت سهام و فعالیت‌های سفته بازی در چنین شرکت‌هایی کم‌تر اتفاق می‌افتد.

میانگین حجم ماه هم میانگین تعداد سهامی است که در یک ماه اخیر معامله شده است در بازارخوانی بورس در مورد سهامی که شناوری بالایی دارند این مورد متفاوت است و تغییرات و نوسانات قیمت طبق اصول و منطق خواهد بود.

بازه ها در تابلوخوانی بورس بازه روز بالاترین و پایین ترین قیمتی است که سهم در آن طی روز معامله شده است که در طول روز بین مثبت 5 و منفی 5 قیمت پایانی روز قبل می تواند تغییر کند که به آن قیمت مجاز روز می گویند . در تابلوخوانی بورس بازه هفته و بازه سال هم نوسان قیمت را در طی هفته و سال نمایش می دهند.

برگزاری دوره های تابلوخوانی

برگزاری دوره های تابلوخوانی

حاصل قیمت سهم بر قیمت سود است. وقتی P/E سهمی از میانگین P/E گروهی که در آن قرار دارد بیشتر باشد، نشانه خوبی نیست. هرچه نسبت P/E بیشتر باشد ارزش بنیادی سهم کمتر است. البته در موارد نادری ممکن است عکس این موارد رخ دهد. مورد بعدی EPS است که همان سود پیش‌بینی شده سهم است. اما سودی که تقسیم می‌شود DPS نام دارد.

در بازار خوانی بورس زمانی که درخواست های خرید سهم از درخواست های فروش بیشتر بشوند و در واقع فروشنده ای برای این سهم وجود نداشته باشد سفارش های خرید در صفی قرار می گیرند تا به ترتیب وقتی فروشنده ای پیدا شد معامله صورت بگیرد. در تابلوخوانی بورس در چنین شرایطی گفته می شود که صف خرید تشکیل شده است و معمولا صف خرید در بیشترین قیمت مجاز سهم در اون روز یعنی در مثبت 5 درصد به وجود می آید.

زمانی که درخواست های فروش سهم از درخواست های خرید سهم بیشتر بشوند و در واقع خریداری برای این سهم نباشد سفارش های فروش در صفی قرار می گیرند تا به ترتیب وقتی خریداری پیدا شد معامله صورت بگیرد. در چنین شرایطی در تابلوخوانی بورس گفته می شود که صف فروش تشکیل شده است و معمولا صف فروش در کمترین قیمت مجاز سهم در اون روز یعنی در منفی 5 درصد به وجود می آید.

نکات کلیدی در تابلو خوانی سهم

  • عدم توجه به سفارشات ترس
  • عدم توجه به p/e و eps منفی
  • عدم توجه به صفوف خرید و فروش
  • عدم توجه به سهام شناور برای مبالغ پایین
  • بررسی کد به کد با توجه به تکنیکال و موقعیت قیمت
  • اهتمام بخشیدن به حجم معاملات با توجه به تکنیکال و موقعیت قیمت

آشنایی با مفهوم کد به کد در تابلو خوانی

در بازار بورس سهامداران حقیقی زیادند و هر سهم ممکن است چند سهامدار حقوقی داشته باشد. اگر با دانش تابلوخوانی کد به کد کردن در یک سهم تشخیص داده شود سیگنالی برای شروع یک حرکت جدید (مثبت یا منفی) در سهم خواهد بود.

کد به کد کردن در بورس هم توسط حقیقی‌ها و هم حقوقی‌ها انجام می‌شود. از دلایل کد به کد کردن فریب دادن خریداران و فروشندگان و جابه‌جایی سهم برای یک حرکت مثبت یا منفی در سهم است. هر کدام از حقوقی‌ها معمولاً چندین کد حقیقی نیز دارند و سهام را از کد حقیقی به حقوقی و بالعکس رد و بدل می‌کنند.

وقتی حقوقی با کد حقوقی خود سهم را می‌فروشد و با کد حقیقی آن را می‌خرد می‌تواند به عنوان سیگنال خرید در نظر گرفته شود.

آموزش تابلوخوانی در سرآمد

آموزش تابلوخوانی در سرآمد

برگزاری دوره های آموزشی تابلو خوانی در سرآمد

مجموعه سرآمد با بهره گیری از اساتید مجرب دوره های آموزش تابلو خوانی را از مبتدی تا پیشرفته در بهترین فضای آموزشی برای علاقمندان برگزار می کند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و سرفصل های دوره به صفحه دوره های آموزشی در سایت مراجعه نمایید.

آموزش تابلو خوانی

یکی از مهم ترین مهارت هایی باید حتما در فرآیند یادگیری علم بورس یاد بگیریم، تسلط پیدا کردن به تابلو خوانی می باشد. لازمه فعالیت هر سرمایه‌گذار در بورس، دانستن علم تابلو خوانی بورس است. تابلوخوانی، یکی از نیازهای اساسی هر سرمایه‌گذار بعد از ورود به بازار سرمایه و دریافت کد بورسی می‌باشد.

شناخت و خواندن تابلو معاملاتی در بورس، صرفا نگاه‌کردن به قیمت‌ها و برخی مولفه‌های معاملاتی در سهم نیست، بلکه سرمایه‌گذار باید قادر به درک بخش‌های موجود در صفحه معاملات باشد. سرمایه‌گذار از طریق تابلوخوانی، می‌تواند اتفاقاتی را که در تابلو معاملاتی بورس مشاهده می‌کند، تجزیه و تحلیل کرده تا با استفاده از اطلاعات بدست آمده، به خرید و فروش سهام بپردازد.

آموزش تابلو خوانی باعث می‌شود که ما تحرکات بازیگر سهم را به صورت کامل بتوانیم رصد کنیم. با یادگیری آموزش صفر تا صد تابلو خوانی می‌توانیم رفتار بازیگر سهام شرکت، قدرت خریداران نسبت به فروشندگان سهام، حمایت یا حتی ترساندن سهامداران را شناسایی کنم و همگام با بازیگران وارد سهام شرکت شویم همچنین با بازیگر سهام شرکت از سهم خروج بزنیم و به سود خوبی برسیم.

مراحل آموزش تابلو خوانی

اطلاعات معامله سهم

که این اطلاعات در وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس ایران www.tsetmc.com قرار دارد.

برخی از این اطلاعات عبات انداز:

  • 1- نمایش تغییرات سهم، قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله سهم
  • 2- نمایش بازه تغییرات سهم
  • 3- نمایش میزان خرید، فروش، حجم معاملات
  • 4- نمایش تعداد معاملات
  • 5- نمایش اطلاعات مربوط به تعداد سهام و حجم مبنا
  • 6- نمایش روند فعلی معاملات سهم
  • 7- نمایش نمودار قیمت و حجم در طول روز
  • 8- نمایش شماره مقادیر p/e و eps

تعاریف و اصطلاحات رایج در تابلو خوانی

قیمت پایانی، میانگین قیمت هایی است که سهم مورد معامله قرار گرفته است.

نگاهی با تابلو بورس

نگاهی با تابلو بورس

معامله بر اساس تعداد معاملات و یا حجم معاملات

همیشه سعی کنید پایه تحلیلتان بر اساس حجم معاملات باشد نه تعداد معاملات؛ چرا که مثلاً ممکن است فردی قصد خرید ۵۰ هزار سهم را داشته باشد و آن را در ۱۰ سفارش ۵ هزار تایی انجام دهد. از طرف دیگر، ممکن است شخص دیگری در یک مرحله همان معامله را انجام دهد. وقتی حجم معاملاتِ یک روز از میانگین حجم معاملات ماه بیشتر بوده و اختلاف قابل توجهی با آن داشته باشد، یعنی خبرهایی درباره این سهم وجود داشته و باید به این موضوع دقت کنیم.

زمان های خرید و فروش در بازار سهام

بین ساعت ۸:۳۰ تا ۹:۰ پیش‌گشایش بازار و سفارش‌گیری است. در این زمان معامله‌کنندگان سفارش‌هایی را در سامانه ثبت می‌کنند. باید دقت داشته باشید که بسیاری از این سفارش‌ها جنبه روانی داشته و هدف از آن تحریک سایر سهامداران است. مثلاً ممکن است صف‌های تصنعی خرید و فروش برای یک سهم ایجاد شده و سهامدار تازه‌کار را به اشتباه بیندازد. در این بازه معامله‌ای صورت نمی‌گیرد. از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲ نیز معاملات به صورت عادی و در بازه مجاز قیمتی انجام می‌شود.

معمولاً‌ ساعت ۹:۰۰ تا ۹:۳۰ بازی دست حقیقی‌ها است و نمی‌توان روی معاملات در این زمان‌ها حساب کرد. بهتر است در این بازه زمانی بازار را تحت نظر داشته باشید و هیجانی عمل نکنید. البته گاهی ممکن است طبق پیش‌بینی‌ها و اخبار تحلیلتان این باشد که سهمی متقاضی زیاد داشته و ممکن است در صورتی که زودتر آن را نخرید، وارد صف خرید شوید. برترین سهم‌ها از نظر عرضه و تقاضا نیز باید بررسی شوند و می‌توانند ملاک انتخاب تحلیل‌گران قرار گیرند.

معاملات بلوکی در بورس

معامله بلوکی زمانی انجام می‌شود که ارزش معامله بیش از دو میلیارد تومان بوده (یا بیش از ۵۰ برابر محدودیت سفارش هر سهم در یک روز کاری باشد) و چون نقدینگی بالایی محسوب می‌شود و ممکن است بر عرضه و تقاضا تأثیر داشته باشد، سازمان بورس در یک ساز و کار دیگر معامله بلوکی را انجام می‌دهد و در معاملات عادی بازار انجام می‌شود. محدوده قیمتی معامله بلوکی همان محدوده مجاز سهم بوده و در ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲ انجام می‌شود.

قدرت خریدار و فروشنده

قدرت خریدار و فروشنده یکی از مباحث مهم تابلوخوانی بورس است که بررسی کردن آن در کنار سایر تحلیل‌ها، می‌تواند به تصمیم‌گیری درست درباره خرید یا فروش سهم کمک کند. قدرت خریدار و قدرت فروشنده نشان‌دهنده میانگین تعداد سهمی است که هر کد حقیقی یا حقوقی در طول یک روز به ترتیب خریده یا فروخته است.

رنج کشیدن

به حرکت دادن عمدی قیمت یک نماد در جهت قیمت‌های بالاتر یا پایین‌تر که معمولا توسط سهامداران نسبتا بزرگ یا افراد با نقدینگی بالا انجام می‌شود، اصطلاحا رنج کشیدن می‌گویند. رنج مثبت به معنای بالا بردن قیمت و رنج منفی به معنای پایین آوردن قیمت یک نماد است. شناسایی اوقاتی که در یک نماد رنج مثبت یا منفی کشیده می‌شود، می‌تواند به سرمایه‌گذار کمک کند تا تصمیمات بهتری در خصوص خرید یا فروش اخذ کند، به همین دلیل یکی از موضوعات مهم تابلو خوانی است. البته باید توجه داشت که طبق قوانین، سفارشاتی که با هدف قیمت‌سازی ارسال می‌شوند، تخلف بوده و ممکن است منجر به مسدودی حساب آن شخص شود.

فرمول حجم مبنا

فرمول حجم مبنا

اگر با بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار آشنا باشید احتمالا واژه حجم مبنا را بر روی تابلو معاملات دیده‌اید. ممکن است این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که فرمول حجم مبنا چیست و حجم مبنا چگونه محاسبه می‌شود؟! اصلا حجم مبنا چه کاربردی دارد؟!

به طور کلی حجم مبنا با هدف کاهش میزان نوسانات سهام و ریسک معاملات در بازار سرمایه ایران استفاده می‌شود. اما برای رسیدن به پاسخ دقیق‌تر سوالاتمان، ابتدا باید کمی در مورد قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی توضیح دهیم. اگر شما هم علاقمند به درک فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن هستید تا پایان این مقاله همراه ما باشید …

قیمت آخرین معامله

همان طور که از نام آن مشخص است، به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت بر روی تابلوی معاملات بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله می‌گویند. این عدد در تابلوی معاملات با عنوان “معامله” یا “آخرین معامله” نوشته شده است.

قیمت پایانی

قیمت پایانی در واقع عبارت است از “ میانگین وزنی قیمت سهام در طول زمان معاملات با در نظر گرفتن حجم مبنا “.

لازم به ذکر است که قیمت پایانی هر روز، مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار می‌گیرد. مثلا اگر قیمت پایانی روز چهارشنبه برای یک سهم عدد ۱۰۰۰ ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی شنبه، ۵% مثبت (۱۰۵۰ ریال) و ۵% منفی آن (۹۵۰ ریال) است.

نحوه تأثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام

برای درک بهتر اثر حجم مبنا بر قیمت پایانی اجازه دهید با یک مثال بحث را ادامه دهیم:

مثال : فرض کنید بازه مجاز معاملات سهام یک شرکت در روز شنبه از ۹۵۰ ریال تا ۱۰۵۰ ریال بوده و حجم مبنای آن ۲۰۰۰ سهم باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید :

الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد:

فرضا ۸۰۰ برگه سهم با میانگین وزنی قیمت ۱۰۳۰ ریال معامله شده باشد، قیمت پایانی عبارت است از :

قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی

با توجه به داده های زیر :

میانگین وزنی قیمت معامله شده = ۱۰۳۰ ریال
قیمت پایانی روز قبل = ۱۰۰۰ ریال
تعداد معامله شده = ۸۰۰ برگه سهم
حجم مبنا = ۲۰۰۰ سهم

قیمت پایانی برابر با ۱۰۱۲ ریال خواهد بود.

ب- اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد:

قیمت پایانی برابر است با میانگین وزنی همه قیمت‌های معامله شده در طی یک روز معاملاتی.

حال می‌رسیم به نحوه محاسبه حجم مبنا برای سهام شرکت‌های مختلف …

فرمول حجم مبنا

بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، روش جدید محاسبه حجم مبنا از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ اجرا می‌شود. بر این اساس محاسبات حجم مبنا مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ می‌گردد.

  • برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست عدد ۰/۰۰۰۴ را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.

اما استثناهایی هم وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم …

تعریف ارزش مبنا

با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده (در بالا) در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته، ارزش مبنا به دست می‌آید.

فرمول حجم مبنا در شرکت‌های بورسی

  • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
    • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
    • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
    • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
    • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
      • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
      • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
      • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

      فرمول حجم مبنا در شرکت‌های بورسی

      فرمول حجم مبنا در شرکت‌های فرابورسی (بازار اول و دوم فرابورس)

      • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
        • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
        • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
        • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
        • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
          • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله مبنا به درستی محاسبه شده است.
          • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
          • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

          فرمول حجم مبنا در شرکت‌های فرابورسی (بازار اول و دوم فرابورس)

          فرمول حجم مبنا در بازار پایه زرد فرابورس

          • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
            • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
            • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
            • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
            • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
              • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
              • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
              • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

              فرمول حجم مبنا در بازار پایه زرد فرابورس

              فرمول حجم مبنا در بازار پایه نارنجی فرابورس

              • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
                • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
                  • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                  • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                  • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

                  فرمول حجم مبنا در بازار پایه نارنجی فرابورس

                  فرمول حجم مبنا در بازار پایه قرمز فرابورس

                  • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
                    • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                    • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                    • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                    • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
                      • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                      • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                      • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

                      فرمول حجم مبنا در بازار پایه قرمز فرابورس

                      در گذشته نحوه محاسبه فرمول حجم مبنا اندکی متفاوت بود. همچنین حجم مبنا در نمادهای فرابورس و بازار پایه لحاظ نمی‌شد. لذا بسیاری از نظرات این مقاله بر اساس روش قدیمی محاسبه (قبل از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸) پاسخ داده شده‌اند.

                      روش قدیمی فرمول حجم مبنا

                      خب حالا به نحوه محاسبه حجم مبنا می‌پردازیم.

                      تا پیش از اسفند سال ۱۳۹۳ حجم مبنا برای هر سهم تقریبا عدد ثابتی بوده و هر سال یک بار توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران محاسبه می‌شد.

                      اما در حال حاضر این عدد به صورت هفتگی محاسبه می‌شود و در ابتدای هر هفته داخل صفحه نماد هر سهم قرار می‌گیرد.

                      این مصوبه از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۳ در حال اجراست.

                      حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برابر با ۰/۰۰۰۴ تعداد سهام شرکت است. حداکثر ارزش حجم مبنا می‌بایست ۱۰ میلیارد ریال و حداقل آن ۵۰۰ میلیون ریال باشد که تعداد آن براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

                      طبق این قانون برای محاسبه حجم مبنا کافی است به سادگی روش زیر را دنبال کنید:

                      ابتدا تعداد سهام شرکت را در عدد ۴ ضرب و بر عدد ۱۰۰۰۰ تقسیم می‌کنیم.

                      عدد بدست آمده حجم مبنای ما خواهد بود.

                      اما لازم است یک تبصره را در آن رعایت کنیم.

                      عدد بدست آمده را در قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه ضرب می‌کنیم:

                      1. اگر عدد بدست آمده در آخرین روز کاری هفته (معمولا چهارشنبه) عددی بین ۵۰۰ میلیون ریال و ۱۰ میلیارد ریال بود: حجم مبنای ما برای روز شنبه همان عدد بدست آمده در بالا خواهد بود.
                      2. اگر عدد بدست آمده کمتر از ۵۰۰ میلیون ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۵۰۰ میلیون ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
                      3. اگر عدد بدست آمده بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.

                      چکیده مطلب :

                      همان‌طور که گفته شد حجم مبنا یکی از ابزارهایی است که در بازار سرمایه کشور ما برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و کنترل کردن نوسانات شدید بازار به وجود آمده است. در این مقاله علاوه بر تعریف حجم مبنا و نحوه اثرگذاری آن بر قیمت پایانی سهام، به فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن پرداختیم.

                      به طور کلی و به صورت خلاصه فرمول محاسبه حجم مبنا را می‌توان به این صورت بیان کرد: تعداد سهام شرکت ضربدر ۰.۰۰۰۴

                      اما در محاسبات حجم مبنا استثناهایی هم وجود دارد که در این مقاله به صورت تفکیک شده توضیح داده شدند.

                      حجم مبنا چیست؟ + کاربرد حجم مبنا در بورس چیست؟

                      حجم مبنا تعداد مشخصی از برگه سهام یک شرکت بورسی است که در فرمول محاسبه قیمت پایانی سهام کاربرد دارد. قیمت سهام در روز جاری، با توجه به قیمت پایانی روز گذشته در بازه 5 درصدی نوسان می‌کند. حال فرض کنید در یک روز معاملاتی فقط 100 برگه سهام یک شرکت بورسی معامله شود! آیا معامله این 100 برگه سهام می‌تواند معیاری برای محاسبه قیمت پایانی باشد؟! قطعا خیر. حجم مبنا تعداد سهامی است که باید در یک روز کاری معامله شود تا قیمت پایانی بصورت میانگین معاملات درنظر گرفته شود. در این آموزش بورس به بررسی مفهوم حجم مبنا، کاربرد و فرمول محاسبه آن در بورس تهران می‌پردازیم.

                      حجم مبنا در بورس چیست

                      حجم مبنا چیست؟

                      حجم مبنا و دامنه نوسان در بورس به عنوان پارامترهایی برای کنترل بهتر قیمت استفاده می‌شوند. منظور از کنترل قیمت، جلوگیری از نوسان شدید قیمت بخاطر هیجانات معامله‌گران یا سوء‌استفاده سفته‌بازان است. دامنه نوسان روزانه می‌تواند در شرایط خاص توسط نهاد ناظر بازار بورس تهران خاص تغییر کند. اما حجم مبنا بصورت سیستماتیک در آخرین روز کاری هفته محاسبه و در فرمول محاسبات قیمت پایانی استفاده می‌شود.

                      با مراجعه به صفحه نماد بورسی در سایت TSETMC عبارت حجم مبنا و مقدار آن را مشاهده می‌کنید که بصورت درصدی از تعداد کل برگه سهام شرکت محاسبه می‌شود. برای مثال برای شرکت ملی صنایع مس ایران (فملی) تعداد کل برگه سهام 101 میلیارد و حجم مبنای آن 3.7 میلیون برگه سهم است. محاسبات حجم مبنا در آخرین روز کاری هر هفته انجام و در کل هفته آینده از همان عدد استفاده می‌شود.

                      حجم مبنا در بورس

                      فرمول حجم مبنا در بورس

                      تا قبل از اسفند 98 قانون حجم مبنا بدین‌صورت بود که “باید حداقل 10% از سهام کل شرکت در یک سال معامله شود!” طی یک سال، 250 روز کاری در بورس داریم. بنابراین با تقسیم 10% بر 250، به عدد 0.0004 برای یک روز معاملاتی می‌رسیم. پس حجم مبنا برابر است با 0.0004 تعداد کل سهام یک شرکت.

                      نماد بورسی فملی را دوباره بررسی می‌کنیم. تعداد کل سهام شرکت ملی صنایع مس ایران 101.4 میلیارد برگه سهام است. بنابراین محاسبات برای فملی اینگونه است: 101.4 × 0.0004 = 0.04056

                      این عدد بر حسب میلیارد است که با ضربدر 1000 به عدد 40.56 میلیون می‌رسیم. همانطور که در شکل بالا مشاهده می‌کنید حجم مبنا این عدد نیست! چرا؟

                      اگر تعداد سهام یک شرکت خیلی زیاد یا خیلی کم باشد حجم مبنا خیلی بزرگ یا خیلی کوچک می‌شود! سازمان بورس برای رفع این مشکل از “حجم مبنا دینامیک” استفاده می‌کند.

                      نحوه محاسبه حجم مبنای دینامیک

                      برای تمامی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، دو عدد به عنوان حداقل و حداکثر ارزش مبنا طبق جدول زیر تعریف می‌شود.

                      قانون جدید حجم مبنا در بازار پایه فرابورس و بورس

                      1. ابتدا مقدار 0.0004 تعداد کل برگه سهام شرکت را محاسبه می‌کنیم.
                      2. این عدد را در قیمت پایانی آخرین روز کاری هفته (عموما چهارشنبه) ضرب می‌کنیم.
                      3. اگر این عدد بین حداقل و حداکثر ارزش مبنا باشد حجم مبنا همان 0.0004 ضربدر تعداد کل برگه سهام خواهد بود.
                      4. اگر عدد مرحله 2، بیشتر از “حداکثر ارزش مبنا” باشد حجم مبنا از تقسیم حداکثر ارزش مبنا بر قیمت پایانی روز چهارشنبه بدست می‌آید.
                      5. اگر عدد مرحله 2، کمتر از مقدار “حداقل ارزش مبنا” باشد با تقسیم حداقل ارزش مبنا بر قیمت پایانی روز چهارشنبه محاسبه می‌شود.

                      همان مثال فملی رو درنظر بگیرد. قیمت پایانی فملی در چهارشنبه هفته قبل (18 تیر 99) 32390 ریال بوده است. 0.0004 تعداد کل برگه سهام شرکت برابر 40.56 میلیون است. حال ارزش این 40.56 میلیون برگه سهام در روز چهارشنبه 131.5 میلیارد تومان می‌شود (40560000*3239). این عدد از حداکثر ارزش مبنا (12 میلیارد تومان) خیلی بیشتر است. بنابراین 12 میلیارد تومان را بر 3239 تومان تقسیم می‌کنیم.

                      به همان عدد 3.705 میلیون در شکل بالا می‌رسیم.

                      قانون جدید در فرابورس و بازار پایه

                      قبلا فرابورس حجم مبنای 1 داشت! اما در حال حاضر این گونه نیست و نحوه محاسبات مشابه بورس است. تنها تفاوت در “حداقل و حداکثر تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله ارزش مبنا” است. این اعداد برای بازار اول و دوم فرابورس یکسان اما با بازار پایه متفاوت و مطابق شکل بالا است.

                      تاثیر حجم مبنا روی قیمت پایانی سهام

                      قیمت پایانی (Close Price) بر اساس میانگین وزنی تمامی معاملات انجام شده در همان روز کاری است. حال فرض کنید در یک روز کاری فقط 1000 برگه سهام یک شرکت معامله شود! آیا قیمت پایانی باید طبق میانگین وزنی این 1000 برگه سهام محاسبه شود؟! پاسخ خیر است. چرا که در این وضعیت، امکان سفته‌بازی و تغییرات شدید قیمت پایانی توسط هر شخصی وجود دارد! راهکار محاسبه قیمت پایانی مطابق دستورالعمل زیر است.

                      1. اگر حجم معاملات بیشتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی برابر با همان میانگین وزنی معاملات خواهد بود.
                      2. اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد Close Price طبق درصدی از آن محاسبه می‌شود.

                      محاسبه Close Price

                      اجازه دهید با یک مثال این مطلب را خدمت شما آموزش دهیم. مطابق شکل زیر، حجم معاملات نماد بورسی “سصهفا” در یک روز کاری 98,604 برگه سهام بوده است. حجم مبنای آن هم 304,4.14 برگه سهام است. با اینکه تمامی معاملات در حداقل قیمت روزانه انجام شده اما قیمت پایانی بیشتر از آن است. در واقع بخاطر کمتر بودن حجم معاملات نسبت به حجم مبنا، قیمت پایانی برابر با میانگین وزنی قیمت‌ها نیست. برای محاسبه قیمت پایانی مراحل زیر را طی می‌کنیم.

                      تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام

                      1. محاسبه میانگین وزنی قیمت: در این مثال 134340 ریال است.
                      2. محاسبه اختلاف میانگین وزنی قیمت روز جاری و قیمت پایانی روز قبل

                      این اختلاف در این مثال بصورت زیر خواهد شد (قیمت پایانی روز قبل سصفها 141410 ریال است).

                      134340 – 141410 = -7070

                      1. محاسبه نسبت حجم معاملات به حجم مبنا

                      حجم مبنا در این مثال 340,414 برگه سهام و حجم معاملات نیز 98,604 است. بنابراین این درصد برابر است با 0.2896 = 340,414 / 98,604

                      1. تعدیل قیمت: عدد مرحله 2 را در نسبت مرحله 3 ضرب می‌کنیم.

                      Adjustment Price = -7070 × 0.2896 = -2047.5

                      1. محاسبه قیمت پایانی: قیمت پایانی روز جاری برابر است با قیمت تعدیلی مرحله قبل + قیمت پایانی روز قبل.

                      بنابراین برای این مثال قیمت پایانی بصورت زیر محاسبه می‌شود.

                      Final Price = 141410 + (-2047.5) = 139362.5

                      همانطور که مشاهده می‌کنید بعد از رُند شدن دقیقا به همان عدد 139360 ریال درج شده در سایت TSETMC می‌رسیم.

                      اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

                      کاربرد قیمت پایانی در معاملات

                      کاربرد قیمت پایانی

                      پیش از آشنایی با کاربرد قیمت پایانی و آشنایی با این مفهوم اقتصادی می بایست در وهله نخست آن را تعریف نمود و تفاوت اساسی و اصولی آن را با آخرین قیمت معامله در نظر گرفت که این دو مفهوم اقتصادی را با هم اشتباه نگرفت. سپس به کاربرد قیمت پایانی اشاره می کنیم. برای بازشناسی این دو مفهوم اقتصادی که از نظر اسمی شبیه بهم هستند، با دوره های آموزشی تحت عنوان آموزش بورس به خوبی می توان این مفاهیم را بازشناخت و از همدیگر آن ها را تفکیک نمود.

                      تفاوت قیمت پایانی و آخرین قیمت معامله

                      یک سهم در طول روز ممکن است معاملات زیادی را با قیمت های مختلف و در اندازه های مختلفی به خود ببیند. در این صورت قیمت پایانی معادل با میانگین وزنی قیمت های مختلف مورد معامله شده در طی همان روز می باشد که تا آن لحظه مورد معامله واقع گردیده است. حال آنکه قیمت آخرین معامله برابر با آخرین قیمتی است که تا آن لحظه مورد معامله واقع گردیده است.

                      بنابراین قیمت پایانی سهام قیمتی می باشد که در ابتدای روز معامله سهم بر اساس آن قیمت شروع می شود و با هر معامله ای که در روز انجام گیرد، میانگین وزنی آن را تشکیل می دهد و به همین دلیل قیمت پایانی همیشه با آخرین قیمت سهم برابر نیست. چون بر اساس حجم مبنا ما با حجم قابل توجهی از یک سهم در طول ساعات مورد معامله در یک روز هستیم.

                      توضیح اینکه حجم مبنا به این معناست که قیمت سهام شرکت ها بر اساس مقرراتی که برای آن وضع شده است در طول روز حداکثر افزایش یا کاهش روزانه ای را تجربه خواهد کرد و همین مسئله سبب حجم زیاد معاملات و تفکیک قیمت پایانی با آخرین قیمت معامله شده است.

                      کاربرد قیمت پایانی

                      بنابراین بر اساس آموزش تحلیل تکنیکال، کاربرد قیمت پایانی این گونه خودنمایی می کند که اگر میزان معاملات صورت گرفته بر روی یک سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز به تبع آن کمتر از حداکثر میزان یا کاهش تعیین شده بر اساس مقررات خواهد بود.

                      مثالی برای شفاف تر شدن مسئله

                      برای اینکه مسئله بهتر و شفاف تر در ذهن جای گیرد بر اساس آموزش تحلیل تکنیکال و نیز بر حسب آموزش تحلیل بنیادی برای کارگزین های خود و علاقه مندان به بازار بورس و سرمایه توجه شما را به این مثال جلب می نماییم: ممکن است قیمت آخرین معامله یک سهم در یک شرکتی طول روز افزایش یا کاهش 4 درصدی را به خود ببیند که این درصد حداکثر نوسان روزانه بر اساس مقررات است. اما چون حجم معاملات روی آن سهم كمتر از حجم مبنا بوده است، بنابراین قیمت پایانی سهم ممکن است با حداكثر 1 درصد افزایش یا كاهش، ثبت و ضبط گردد. درحالی که اگر حجم معاملات با حجم مبنا برابر باشد، میانگین محاسبه شده به عنوان قیمت پایانی ثبت می گردد. پس کاربرد قیمت پایانی در معاملات انجام شده و بورس بسیار حائز اهمیت است.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.