سه پیش‌بینی معامله گران دلار از آینده برجام و اثر بر معاملات بازار ارز
فعالان ارز پس از پایان دور جدید نشستهای هسته‌ای ایران و گروه ۱+۴ ، پیش بینی کردند سه انتظار از فرجام برجام در فضای معاملات بازار ارز وجود دارد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس به نقل از دنیای اقتصاد، پس از پایان دور جدید نشستهای هسته‌ای ایران و گروه ۱+۴ روز دوشنبه هفته جاری، بازار ارز شاهد تلاش ناموفق دلار غیر رسمی در جهت حضور در سطوح قیمتی کانال ۳۲ هزار تومانی بود.
براساس این گزارش، بررسی‌ها از گفت و گو‌های فعالان ارز حاکی از آن است ۳ انتظار در فضای معاملات بازار ارز وجود دارد. دسته اول مختص گروهی از معامله‌گران است که به نتیجه‌بخشی این دور از گفت و گو‌های هسته‌ای امیدوارند و معتقدند با انعقاد قرارداد احتمالی، نرخ دلار شاهد تحرکات کاهشی جدیدی خواهد شد.
گروه دوم که عمدتا از معامله‌گران افزایشی تشکیل شده برخلاف گروه اول و با استناد به سخنان مقامات اروپایی مبنی بر پایان نشست‌ها و عدم امکان گفت و گوی دوباره بر سر متن قرارداد معتقدند احتمال نتیجه عدم نتیجه بخشی دور جدید از احتمال موفقیت بیشتر بوده و در همین راستا دلار شوک افزایشی جدیدی را تجربه خواهد کرد.
دسته سوم معامله‌گران نیز با اشاره به سخنان طرفین قرارداد مبنی بر وجود برخی مشکلات در متن پیش‌نویس جدید معتقدند احتمال تداوم نشستهای هسته‌ای از دیگر احتمالات قوی‌تر بوده و در همین راستا قیمت دلار از کریدور ثبات کانال 31 هزار تومانی خارج نخواهد شد.
سرنوشت دلار ارتباط مستقیم با برجام دارد
سرنوشت دلار ارتباط مستقیم با تصمیم‌گیری‌های سیاسی و واکنش‌های کشورهای ۵+۱ در نشستهای برجامی دارد.
به گزارش صدای بورس ، هفتمین دور مذاکرات برجامی از روز دوشنبه آغاز شده بود و دیروز به ایستگاه پایانی رسید. نمایندگان کشورهای حاضر در این مذاکرات به پایتخت‌های خود برگشتند تا با مقامات عالی کشورهایشان برای ارائه پاسخ در دور بعدی رایزنی کنند.
پیش‌بینی می‌شود، در اوایل هفته آینده (دوشنبه یا سه‌شنبه) مذاکرات وین از سر گرفته شود. بازارهای مالی نسبت به مذاکرات اخیر واکنش‌های متفاوتی داشتند. بازار دلار هنوز روند صعودی به خود نگرفته است و منتظر سرنوشت برجام است. در خصوص بازار ارز علی دینی ترکمانی اقتصاددان گفت: اگر برجام پیام مثبت مبنی بر گشایش در مذاکرات به بازارهای مالی ارسال کند، نرخ دلار کاهش پیدا خواهد کرد اما پیام مذاکرات مبنی بر پیچیدگی‌ها در عرصه مذاکرات باشد و آژانس قطعنامه‌ای علیه ایران صادر کند، افزایش قیمت دلار طبیعی خواهد بود. سرنوشت دلار ارتباط مستقیم با تصمیم‌گیری‌های سیاسی و واکنش‌های کشورهای ۵+۱ در نشستهای برجامی دارد.
دینی ترکمانی اظهار کرد: اگر به لحاظ تجربی به بازار ارز نگاه کنیم، در چند مقطع اتفاق‌هایی را شاهد خواهیم بودیم که نرخ دلار کاهش داشته است اما مجدد به روند صعودی خود ادامه داده است. در زمان تصویب قطعنامه ۵۹۸ نیز شاهد بودیم که دلار سقوط کرد اما مجدد به روند خود ادامه داد. در سال‌های اخیر نیز این روند را تجربه کرده‌ایم.
بیشتر بخوانید:
دلار چقدر کاهش پیدا خواهد کرد؟
وی افزود: در سال ۱۳۹۲ زمانی که بحث برجام پیش آمد و پیام‌های مثبت به بازارهای مالی ارسال شد، نرخ دلار از ۳ هزار و ۸۰۰ تومان به ۳ هزار ۲۰۰ تومان رسید. در آن زمان هم به هزار تومان سال ۱۳۹۰ نرسید. کاهش‌های مقطعی ثبات در یک مدت‌زمان را ایجاد می‌کند. از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ نرخ دلار بین ۳ هزار و ۲۰۰ تومان تا ۳ هزار و ۳۰۰ تومان بود.
این اقتصاددان تأکید کرد: هم‌زمان با خروج امریکا از برجام شاهد بودیم که بازار از واکنش نشان داد و روند صعودی را در پیش گرفت. از نظر تحلیلی و نظری تا زمانی که فشار تورمی بر اقتصاد وجود دارد، امکان افزایش نرخ ارز نیز وجود دارد. البته بخشی از فشارهای تورمی ناشی از تحریم‌ها است. میانگین بلندمدت تورم در اقتصاد ما به ۲۴ درصد رسیده است. این نرخ بالای تورم قیمت دلار را افزایشی کرده است.
دینی ترکمانی خاطرنشان کرد: در صورتی که خبرهای خوب از نشستهای برجامی مخابره شود، دلار تا ۲۴ یا ۲۵ هزار تومان نیز کاهش پیدا خواهد کرد و در مدت‌زمانی در این کانال ثابت می‌ماند. در صورتی که خبرهای منفی از مذاکرات منتشر شود، باید منتظر رکوردهای جدید دلار در ایران باشیم.
چگونه مانع افزایش قیمت دلار شویم؟
وی افزود: اگر پیام‌های خوش‌بینانه به بازار ارز ارسال شود، دلار به قیمت‌های خیلی پایین نخواهد رسید. ساختار قیمت‌ها با نرخ ارز فعلی شکل گرفته است و شوک مثبت به اقتصاد کاهش خواهد داشت اما از کانال ۲۰ هزار تومان کمتر نخواهد شد. نکته مهم بازگشت مجدد قیمت دلار در این شرایط است. در صورت موفقیت در برجام باید نرخ دلار را درکانال ۲۰ هزار تومان تثبیت کنیم. در این شرایط انگیزه برای سرمایه‌گذاری بر روی دلار از بین می‌رود و بازار ارز ثبات پیدا می‌کند.
به گزارش گسترش نیوز ، این اقتصاددان در پایان گفت: عملکرد اقتصاد باید در این دوران ارتقا پیدا کند تا در کنار رفع تحریم‌ها بازار ثبات پیدا کند. فرایند انباشت بسیار ضعیف سرمایه در اقتصاد ایران موضوع مهمی است که موجب اتلاف منابع می‌شود و فشارهای تورمی ساختاری خلق می‌کند. با این روند نرخ ارز در بلندمدت ثبات پیدا نمی‌کند و گرایش به افزایش را شاهد خواهیم بود.
چشم دلار به برجام | قیمت دلار امروز ۱۸ مرداد ۱۴۰۱
قیمت دلار کاهش یافت. قیمت دلار در کانال 27 هزارتومان است. افزایش قیمت دلار موجب افزایش قیمت کالاهای وارداتی و در نتیجه گرانی برخی از اقلام می‌شود. قیمت دلار در هفته اخیر روند آرامی را پشت سر گذاشت. قیمت دلار در این مدت روند کاهشی پیش گرفت. امروز هم قیمت دلار به شیوه روزهای پیشین فضای آرامی را تجربه کرد.
قیمت دلار امروز سه شنبه 18 مرداد 1401
بر این اساس قیمت خرید دلار آمریکا ۲۷,۶۸۲ (بیست وهفت هزار و ششصد و هشتاد و دو تومان) و قیمت فروش دلار آمریکا ۲۷,۹۶۱ (بیست و هفت هزار و نهصد و شصت و یک تومان) اعلام شد.
شکاف قیمتی میان قیمت دلار آزاد و رسمی
به عقیده برخی از کارشناسان بازار ارز افزایش قیمت دلار در سامانه‌های رسمی فروش ارز می‌تواند ناشی از تلاش‌های نهاد بازارساز در جهت کاهش شکاف قیمتی میان نرخ‌های رسمی و نرخ‌های آزاد باشد.
به باور عده ای از فعالان بازار ؛ بازارساز صرفا با مکانیسم تزریق عرضه نمی تواند نرخ ارز را برای بلند مدت کنترل کند. برخی معامله گران با اشاره به همین نکته عنوان می کنند که منتظر عقب نشینی بازار و برگشت به معاملات هستند.این دسته از معامله گران معتقدند که کاهش قیمت ها کوتاه مدت است و معامله گران به دنبال آماده شدن خرید در سطوح پایین تر هستند.
برخی از تحلیلگران معتقدند در صورتی که بازارساز به مقاومت خود در برابر رشد دلار ادامه دهد این امر می تواند زمینه ساز خروج موقت معامله گران از بازار شود و توجه آنها از بازار ارز به صورت موقت به سوی سایر بازارها منحرف خواهد شد.
در معاملات پشت خطی شب گذشته اسکناس آمریکایی به سوی محدوده ۲۷ هزار و ۷۰۰ تومان عقب نشینی کرد. با این حال، جو بازار بدون شکست محدوده ۲۷ هزار و ۲۰۰ تومان نزولی نخواهد شد
پیش بینی قیمت دلار
نوسانات نرخ ارز از موضوعاتی است که در این سال‌ها به کرات با آن مواجه بوده‌ایم. در سال‌های اخیر خروج آمریکا از برجام به کاهش درآمدهای ارزی ایران و در نتیجه افزایش نرخ ارزهای خارجی به ویژه دلار منجر شد. با پایان یافتن دوران ترامپ در سال گذشته امیدواری‌هایی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات به وجود آمد و در پی آن قیمت ارز برای چند ماه در یک شرایط نزولی قرار گرفت. اما خبرهای اخیر منتشر شده مبنی بر شرط جدید ایران برای تضمین خارج نشدن آمریکا از توافق هسته‌ای و پافشاری بر تحقق این شرط مانعی بر سر راه پیشروی مذاکرات شد؛ زیرا این شرط با قانون اساسی آمریکا در تضاد است و عاملی برای بلاتکلیف ماندن مذاکرات و اوج گیری دوباره قیمت دلار گردید. حتی پیش‌بینی می‌شود با تداوم این شرایط، تا پایان شهریورماه، قیمت دلار به ۳۰ هزار تومان برسد که این موضوع آثار تورمی شدید، افت بیشتر قدرت خرید مردم و توقف چرخه اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
با این اوصاف است که بر تسریع روند مذاکرات تأکید بسیار می‌شود؛ زیرا آثار منفی طولانی شدن مذاکرات، بیش از هر کشوری بر ایران وارد است که ماحصل این موضوع نه فقط نرخ ارز بلکه بازارهای دیگر چون طلا، بورس و مسکن را هم تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. با افزایش نرخ ارز ممکن است قیمت‌ها در بازارهایی مانند بورس و مسکن رشد کنند، اما نتیجه آن فقیرتر شدن روزانه قشر ضعیف جامعه و ثروتمند شدن قشر مرفه جامعه است؛ البته قشر ثروتمند جامعه هم در مجموع ضرر می‌کند زیرا تورم حاصل از افزایش نرخ ارز بسیار بیشتر از سود حال از افزایش قیمت دارایی این افراد است اما قشر ضعیف جامعه بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرد.
از طرفی دیگر کسری بودجه سال ۱۴۰۰ هم از دلایل دیگری است که مهار نرخ دلار را ناممکن کرده است.
مورد دیگر خروج سرمایه از کشور است که عدد بالایی گزارش می‌شود به طوری که گفته می‌شود کمتر از ۱۵ میلیارد دلار نیست.
عامل دیگر که شاید مهمترین عامل برای تلاطم این بازار محسوب شود نامشخص بودن سیاست‌های دولت سیزدهم است به طوری که فروشندگان ارزی از عرضه دلار به بازار صرف نظر کرده تا تکلیف خود را مشخص کنند. چراکه تقریباً همه فعالان منتظر تصمیمات تیم اقتصادی و بدنه دولت سیزدهم هستند. به این‌ترتیب است که کمبود این کالا مانند هر کالای دیگر به گرانی آن منتهی شده است.
کمیل طیبی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به تأثیرگذاری دو دسته عامل بر نرخ ارز می‌گوید: یکسری از عوامل بیرونی مانند تحولات افغانستان، تحریم‌ها و حتی کرونا وجود دارد و یکسری هم عوامل درونی مانند تورم مهمترین اخبار برجامی در بازار ارز بر این مسئله تأثیرگذار است. با وجود تورم بالای ۴۰ درصدی که در کشور وجود دارد و رقم بسیار بالایی است، مواجه با تنزیل مداوم ارزش ریال هستیم و این‌چنین دلار قدرت خرید خود را در برابر پول‌های دیگر از دست می‌دهد. از طرفی هم نقدینگی بالایی وجود دارد که تورم‌زا است زیرا افراد برای حفظ ارزش ریال خود به سمت بازار ارز و یا دیگر بازارها می‌روند.
وی ادامه می‌دهد: کسری بودجه بسیار نگران‌کننده‌ای هم که وجود دارد از عوامل تورم محسوب شده و مستقیم و غیرمستقیم دلار را تحت تأثیر خود درمی‌آورد. بر این اساس تا زمانی که چنین تورمی وجود دارد، انتظار می‌رود که ارزهای خارجی با افزایش قیمت همراه باشند. در این میان کرونا هم بر شرایط دامن زده است زیرا هزینه‌های زیادی را به وجود آورده و کسری بودجه را تشدید کرده است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان می‌کند: اما با وجود همه عوامل اشاره شده بخش قابل توجهی از این شرایط به مذاکرات وین که یک عامل بیرونی بشمار می‌آید بازمی‌گردد.
طیبی تصریح می‌کند: با ریاست جمهوری بایدن رفع تحریم‌ها تقویت شد و این اتفاق منجر به روند نزولی دلار گردید. ولی پس از آن با بلاتکلیف شدن مذاکرات و یا عبارتی با کم‌رنگ شدن احتمال رفع تحریم‌ها، شرایط تغییر کرد در صورتی که با به نتیجه رسیدن مذاکرات و لغو تحریم‌ها، گشایش ارزی ایجاد می‌شود اما طولانی شدن روند کنونی مذاکرات، سیگنال خوبی نیست.
یخ دلار آب شد! | اگر برجام امضا نشود، قیمت ارز چند می‌شود؟
نامه پیشنهادها و نظرات درباره چگونگی توافق همچنان به واسطه اتحادیه اروپا میان ایران و آمریکا رد و بدل می‌شود و با این حال هنوز خبری از امضای توافق احیای برجام در جریان مذاکرات وین نیست.
قیمت دلار تا میانه امروز روند کاهشی داشت و تا ۲۹ هزار و ۴۰۰ تومان هم پایین آمد. اما از میانه روز قیمت دلار افزایشی شد. آیا این روند افزایشی در روزهای آینده هم ادامه دارد؟
قیمت دلار تا میانه روز در محدوده ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان بود اما از میانه روز اخبار برجامی، بازار را صعودی کرد و قیمت دلار در معاملات غیرقانونی فردایی تا ۲۹ هزار و ۷۰۰ تومان هم رفت.
عامل دیگری که به دلار سیگنال افزایشی داد، قیمت دلار سلیمانیه بود که از بازار تهران بیشتر شد. قیمت دلار سلیمانیه در ساعاتی از روز به ۳۰ هزار تومان هم رسید اما مجددا به کانال ۲۹ هزار تومان برگشت. اما تاثیر این رفت و برگشت بر بازار تهران، افزایش قیمت دلار بود.
چرا قیمت دلار افزایش داشت؟
تا روز گذشته موضع ایران در قبال برجام یا سکوت بود و یا اظهارنظرهایی که چندان سیگنال منفی به بازار نمی‌داد. اما بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد خواسته‌های آژانس از ایران زیاده‌خواهی محسوب مهمترین اخبار برجامی در بازار ارز می‌شود، زیرا به دلیل تحریم‌ها این خواسته‌ها قابل اجرا نیستند.
طرف امریکایی هم اعلام کرده که اگر ایران اگر ایران آماده انجام تعهدات خود باشد ما نیز آماده‌ایم.
این همان پینگ پنگ سیاسی آشنایی است که ماه‌ها و حتی سال‌هاست که ادامه دارد و طرفین هر کدام پذیرش برجام و تعهدات را به طرف دیگر منوط و مشروط می‌کنند. این سیگنال‌ها اما بازار ارز را کمی صعودی کرد و قیمت دلار بالا رفت.
پیش‌بینی قیمت دلار در روزهای آینده
اما قیمت دلار در روزهای آینده چه می‌شود؟ پاسخ به این سوال، یک پاسخ تکراری است. قیمت دلار در این روزها وابسته به روند مذاکرات هسته‌ای است و هر گفتگو و خبری در این مذاکرات بر روند قیمت دلار اثر می‌گذارد. اما آنچه فعلا مشهود است این است که بازار ارز فعلا در حال رصد شرایط است. از ابتدای هفته تاکنون معامله‌گران بازار ارز تنها شاهد رویدادها و شنونده اظهارنظرها بودند و دلار چند روز در میانه کانال ۲۹ هزار تومان ایستاد. اما به نظر می‌رسد بازار از این سکون خسته شده و در حال حرکت است. حرکتی که به سمت صود است و نه روند نزولی.
چون سیگنال‌هایی که فعلا از مذاکرات شنیده می‌شود این است که هر کدام از طرفین منتظر واکنش و حُسن نیت طرف مقابل است. اما این واکنش مثبت فعلا به بازار ارز القا نمی‌شود.
از طرف دیگر در ابتدای هفته اعلام شد که بلیط وین در جیب باقری است و احتمالا او برای روند جدید مذاکرات به وین می‌رود. اگر باقری عازم وین شود ممکن است روند صعودی دلار متوقف شود. اما اگر روند مذاکرات معلق بماند، قیمت دلار روند صعودی پیدا می‌کند.
اگر برجام امضا نشود، قیمت ارز چند می‌شود؟
مخالفان برجام از جمله حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان پیشنهاد داده امضای برجام فعلا به تعویق بیفتد و در مقابل موافقان برجام معتقدند باید اتفاقی بیفتد که تاخیرها کاهش یابد و کارها زودتر به سرانجام برسد
هادی حق شناس کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: برای اینکه اهمیت احیای برجام یا شرایط پسابرجام دو مشخص شود، کافی است ما به اتفاقات دو سه سال اخیر اشاره کنیم. شیوع کرونا در سال ۲۰۱۹ منجربه این شد که اقتصاد جهان، بعد از چندسال رشد اقتصادی منفی را تجربه کند. جنگ روسیه و اوکراین که بخشی از مواد غذایی و انرژی جهان را کمی با مشکل روبرو کرد، بار دیگر منجر به این شد بعد از چند دهه، نرخ تورم دو رقمی و دو برابری را تجربه کنند.
حالا شما تصور کنید که اقتصاد ایران هم با شوک خروج از برجام مواجه شد و هم کرونا و هم افزایش قیمت مواد غذایی در جهان که بر ایران هم تاثیر گذاشته است، در نتیجه اقتصاد‌های قوی جهان مانند آمریکا، به راحتی دچار مشکل شدند. طبیعی است که این شوک‌ها برای اقتصاد ایران ضربه سنگین‌تری بود و ایران را از مسیر عادی خارج کرد.
او می‌گوید: اکنون آثار کرونادر حال از بین رفتن است و هم اینکه ایران شوک انرژی که به کشورهای دیگر وارد شد را ندارد چرا که انرژی دارد. ایران مشکل تحریم‌ها را دارد و اگر تحریم‌ها به عنوان یک اخلال خارجی از اقتصاد ایران حذف شود، طبیعی است هم از نظر روانی و هم اثر واقعی بر اقتصاد ایران خواهد داشت و آن را می‌توان در همه بازارها از ارز گرفته تا خودرو و کالاهای خارجی، مشاهده کرد و شاهد واقعی شدن قیمت‌ها خواهیم بود. اما نکته این است که این احیای برجام دقیقا چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه فرایند احیای برجام شروع شده است، تصریح کرد: به نظرم اختلافاتی که طرفین سر چند موضوع دارند در نهایت به سرانجام خواهد رسید. چرا که اروپا هم می‌داند اگر نفت ایران وارد بازار نشود، آنها نیز دچار مشکل خواهند شد. از سوی دیگر ما نیز به اندازه کافی از عدم احیای برجام آسیب دیده‌ایم، بالاخره به روایتی ۸۰ الی ۱۰۰ میلیون بشکه نفت روی آب داریم که این برای ما درآمد نیست، بلکه هزینه‌ای است که باید جبران شود و به نظرم با قیمتی کمتر باید آن را به فروش برساند تا بخشی از مشکلات را حل کند لذا به این دلایل معتقدم برجام بالاخره احیا می‌شود، اما زمان آن مشخص نیست.
او می‌گوید: چون در بودجه سال جاری قیمت دلار را ۲۳ هزار تومان بسته‌اند، طبیعی است که تا این رقم کاهش پیدا کند. اما از آنجایی که همین بودجه سنواتی بخش مهمی از بودجه و اقتصاد کشور، احتمالا در صورت توافق، قیمت ارز تا این رقم کاهش پیدا کند.
حق شناس تاکید می‌کند که اگر برجام احیا نشود، قیمت ارز همچنان افزایشی خواهد بود و کالاهای وارداتی به کشور مجدد افزایش قیمت خواهند داشت. همچنین اگر برجام احیا نشود مراودات تجاری ایران نیز دچار مشکل خواهد شد. چرا همین حالا ۷ میلیارد از پول ما باید در کره بلوکه باشد؟ به هر دلیلی که باشد، اگر برجام احیا نشود قطعا در این بخش و سایر بخش‌ها مثل معاملات تجاری، نیز دچار مشکل خواهیم شد. فشار همه این شرایط روی مردم خواهد بود. وقتی با دور زدن تحریم‌ها کالایی را بسیار گران وارد کشور می‌کنیم، طبیعی است هزینه آن را مردم پرداخت می‌کنند.
حق شناس می‌گوید: روزانه ۳ تا ۵ هزار میلیارد نقدینگی کشور افزایش پیدا می‌کند. این یعنی در حالی که دولت ادعا می‌کند پایه پولی را کنترل کرده است، اما رشد نقدینگی و پایه پولی به طور میانگین ۲۵ تا ۳۰ درصد است و این موضوع قطعا تاثیر خود را به صورت مستقیم روی تورم خواهد گذاشت.
او می‌گوید: به موضوع برجام و احیای آن از منظر اقتصادی باید نگاه کرد؛ ما در تحولات منطقه‌ای و جهانی، هیچ گاه استفاده اقتصادی نبرده‌ایم. مثلا قطر که با عربستان دچار مشکل شد، به جای اینکه ما بهره‌برداری کنیم، ترکیه این کار را انجام داد. زمانی که میان ترکیه و روسیه اختلاف ایجاد شد، باز هم ما از ظرفیت ایجاد شده استفاده نکردیم. اکنون که میان روسیه و اوکراین جنگ نظامی در میان است و می‌توانستیم بهره‌برداری کنیم و نفت خود را بالای ۱۰۰ دلار به فروش برسانیم، بازهم از این فرصت تاریخی استفاده نکردیم. ما بهره‌برداری نکردیم و نتوانستیم عقب‌ماندگی‌هایمان را جبران کنیم.
حق شناس در توضیح دیدگاهش می‌گوید: یک فرصت طلایی بود که خط لوله صلح میان ایران هند و پاکستان را داشته باشیم و مسائل زیرساختی را حل می‌کردیم، اما به دلایل مختلف این کار را نکردیم. ما در پیمان‌های منطقه‌ای هم عضو نبودیم و اخیرا در پیمان شانگهای عضو شدیم. به هر حال اگر اقتصاد پویایی بخواهیم، نمی‌توانیم دور مرز‌ها دیوار بکشیم، دنیا باید از مزیت‌های ما استفاده کند و ما نیز از مزیت‌های جهان استفاده کنیم. راهش این است که اقتصاد کشور را با اقتصاد دنیا پیوند بزنیم و بلعکس. برای اینکه چنین اتفاقی رخ دهد، نیاز به روابط خارجی عزت‌مدارانه داریم. ما باید از فرصت‌ها استفاده کنیم و یکی از فرصت‌های مهم همین احیای برجام است. اگر حالا احیا نشود، دیگر بعید است به راحتی بتوان برجام را احیا کرد.
این نماینده پیشین مجلس می‌گوید: ما اگر توافق کنیم، روزانه ۲ نیم میلیون بشکه نفت میفروشیم که ماهی ۷ میلیارد دلار عاید اقتصاد ایران می‌شود. وقتی ماهانه ۷ میلیارد دلار را از دست می‌دهیم، باید به کره جنوبی خواهش کنیم که ۷ میلیارد دلاری که در آنجا بلوکه شده است را آزاد کنید و به ما بدهید. ده سال قبل ۱۰۰ میلیارد دلار درامد‌های ارزی داشتیم، کشوری که در سال ۱۳۹۰ چنین درآمد‌هایی را داشت، امروزه به مهمترین اخبار برجامی در بازار ارز دنبال این است که میلیارد دلار را کره آزاد می‌کند یا نمی‌کند.
پیش‌بینی قیمت دلار پس از توافق احتمالی برجام
به گزارش خبرنگار ایمنا، اگرچه با توجه به شرایط اقتصادی ایران و روند افسارگسیخته تورم، بارها تأکید شده است که با احیای «برجام» نباید توقع تحولات بازارها را در کوتاه‌مدت داشت اما به‌هرحال هر بازار، مسیر خود را پیدا خواهد کرد. یکی از مهمترین این حوزه‌ها، بازار ارز است که قیمت آن در طول یک سال گذشته نوسان زیادی را پشت سر گذاشته است.
تاکنون عده‌ای بر این باورند که به نتیجه رسیدن مذاکرات وین سبب می‌شود قیمت دلار به شدت نزول کند و حتی عددهای کمتر تا ۲۰ هزار تومان را تجربه کند؛ این چنین که با اعلام خبر قطعی توافق، قیمت این ارز سقوط می‌کند؛ زیرا به غیر از ورود دلارهای خانگی به بازار، افزایش فروش نفت و آزادسازی منابع بلوکه شده ارزی ایران در کشورهای دیگر، تزریق ارز به اقتصاد را افزایش می‌دهد و دلار ارزان می‌شود. این گروه معتقدند که نقش اخبار سیاسی در تعیین قیمت دلار بیشتر از عوامل اقتصادی است.
در مقابل، بسیاری از کارشناسان این نظر را غیرمنطقی می‌دانند. اینکه رفع تحریم‌ها و ورود ارز به کشور چه تأثیری بر بهبود اوضاع اقتصادی و برون‌رفت از وضعیت رکود و تورم خواهد داشت، بسته به سیاست‌هایی است که دولت در تخصیص منابع ارزی اتخاذ خواهد کرد. اگرچه با ورود ارز به کشور، قیمت دلار هم تغییراتی می‌کند اما این نکته هم قابل توجه است که ارز پیش از اینکه وابسته به نتیجه مذاکرات باشد، تحت‌تأثیر روندهای کلی اقتصاد ایران قرار دارد.
عوامل دیگری نظیر تورم، توان مدیریت ارزی دولت، توان ذخایر ارزی، حجم تجارت خارجی و فشار صادرکنندگان حکومتی، رفتار اخلال‌گرایانه کاسبان تحریم و دلالان ارز و انتظارات آینده در نوسانات قیمت دلار مؤثر است.
این در حالی است که بیشتر این عوامل روند افزایشی قیمت دلار را پشتیبانی می‌کنند و در کنار این موارد، دولت نیز تمایلی به کاهش قیمت دلار به پایین‌تر از ۲۳ هزار تومان ندارد. زیرا بسیاری از هزینه‌های خود را از بالا بودن قیمت دلار تأمین می‌کند؛ به‌علاوه صنایع بزرگ هم از کاهش نرخ دلار متضرر خواهند شد.
آینده دلار چگونه پیش‌بینی می‌شود؟
اکنون موضوع قابل تأمل آن است که کدام یک از این پیش‌بینی‌ها به واقعیت نزدیک‌تر است و کدام عامل بر کاهش یا افزایش قیمت دلار بیشتر اثر می‌گذارد؛ اخبار سیاسی مذاکرات یا فاکتورهای اقتصادی؟
موضوعی که فعلاً به نظرات مسئولان اقتصادی و کارشناسان بازمی‌گردد که هرکدام چه احتمالی را برای آینده نرخ ارز پیش‌بینی می‌کنند.
واقعیت آن است با تحقق برجام و آزاد شدن پول‌های بلوکه‌شده، دو نوع رویکرد شکل خواهد گرفت؛ نخست برخوردی احساسی که همان تزریق فراوان ارز به بازار در راستای بهبود شرایط و افت قیمت‌ها است که این اقدام کوتاه‌مدت و موقتی خواهد بود.
رویکرد دیگر، تصمیمات کارشناسانه و منطقی‌تر در جهت تزریق ارز به طور کنترل شده است؛ به طوری که ارز موجود برای ترمیم زیرساخت‌ها اقتصادی خرج شود و البته این اقدام پیامدهایی بلندمدتی را در بر خواهد داشت.
محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور معتقد است: چنان‌چه مذاکرات محقق شود، می‌توان انتظار داشت قیمت ارز شیب نزولی را طی کند.
موسی احمدی، تحلیلگر بازارهای مالی در این باره می‌گوید: در صورت انتشار اخبار امیدوارکننده از مذاکرات هسته‌ای و رفع تحریم‌ها، می‌توان شاهد اثر روانی آن در بازه کوتاه‌مدت در بازارهایی مانند ارز بود.
فردین آقابزرگی، کارشناس بازارهای مالی معتقد است: حجم نقدینگی و خلق پول در اقتصاد ایران بالا است. بدنه دولت بزرگ بوده و تمام منابع ارزی دولت صرف هزینه‌های جاری می‌شود. در نتیجه هر چه قدر که منابع ارزی داشته باشیم، صرف هزینه‌های دولت می‌شود.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: احتمالاً دولت سعی می‌کند با ارزپاشی یا شوک‌های ناشی از تصمیمات سیاسی، نرخ ارز را در یک مقطع کوتاه سرکوب کند اما روند اقتصاد ایران به‌گونه‌ای است که قیمت ارز یک‌روند آهسته و پیوسته افزایشی دارد.
کمیل طیبی، استاد اقتصاد دانشگاه در گفت‌وگو با ایمنا اظهار می‌کند: فعلاً ارز با تغییرات ملایمی همراه شده؛ زیرا انتظارات مثبتی نسبت به تحقق مذاکرات وین ایجاد شده است.
وی ادامه می‌دهد: خوشبینی نسبت به شرایط و افزایش صادرات نفت، قیمت ارز را در این مرحله نگه داشته است و پس از تحقق مذاکرات بر قیمتی خواهد ماند که اکنون در آن مقاومت نشان می‌دهد.
این اقتصاددان تصریح می‌کند: به نظر می‌رسد کانال ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان قیمت ثابت ارز پس از احیای احتمالی برجام باشد.
به گفته طیبی، اقتصاد کشور با تورم بالا و دورقمی بین ۴۰ تا ۵۰ درصد همراه است. از طرف دیگر، وقتی این نرخ تورم را داریم، انباشت تورم به وجود می‌آید و مدام ارزش ریال کاهش پیدا می‌کند و به دنبال آن، ریال هم قدرت خریدش را در مقابل سایر ارزها، به‌ویژه ارزهای قوی از دست می‌دهد و انتظار مبنی بر کاهش نرخ ارز محقق نمی‌شود.
وی اضافه می‌کند: بنابراین نرخ کمتر از ۲۵ هزار تومان با واقعیات اقتصادی ما هم‌خوانی ندارد؛ جدا از آنکه صنایع و مراکز اقتصادی هزینه‌های خود را بر اساس ارز ۲۵ هزار تومانی جمع‌بندی کرده‌اند و در غیر این صورت با مشکل مواجه می‌شوند.
امیر هرتمنی ، اقتصاددان و استاد دانشگاه نیز در گفت‌وگو با ایمنا می‌گوید: در صورت تحقق برجام و رویکرد مسئولان مربوطه، قیمت دلار می‌تواند تا کمتر از ۲۰ هزار تومان هم کاهش یابد.
وی اظهار می‌کند: انجام این دور از مذاکرات وین مسئله‌ای است که تأثیرات آن در دوره‌های گذشته خود را نشان داده بود. در حال حاضر تقریباً بازارها در کف قیمتی خود قرار گرفته‌اند؛ زیرا کمتر از این هم با توجه به هزینه‌های تولید، گویا ناممکن است.
این استاد اقتصاد، اظهار می‌کند: البته موضوع ارز متفاوت است؛ زیرا در وهله نخست، قیمت آن به تصمیمات دولتمردان وابسته است و پس از آن به عرضه و تقاضا و شرایط مذاکرات بازمی‌گردد. هر نوع اتفاق مثبت یا منفی سیاسی و اقتصادی قطعاً در شرایط اقتصادی کشور تأثیرگذار است.
هرتمنی تصریح می‌کند: هر چند رفع تحریم‌ها موجب تسهیل در روند تولید و صادرات می‌شود اما با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر اقتصاد کشور، توجه به این مسئله هم ضروری است که افت غیر کارشناسانه نرخ دلار، باعث آسیب رساندن به صادرات نشود.
وی می‌گوید: به هر حال در صورت بازگشت برجام، انتظاری که در جامعه ما وجود دارد تثبیت نرخ دلار در یک قیمت قابل قبول و بهبود شرایط دیگر بازارها به تبعیت از دلار است.
بهمن یاوری، کارشناس بازارهای مالی پیش‌بینی قیمت دلار پس از توافق به ایمنا می‌گوید: هیچ پیش‌بینی از تحقق یا شکست مذاکرات نمی‌توان انجام داد زیرا در هر زمان از سوی یک منبع آگاه، خبری امیدوارکننده یا منفی منتشر می‌شود اما فعلاً بازار ارز نسبت به این اخبار بی‌اعتنا شده و روند ثابتی در پیش گرفته است.
وی ادامه می‌دهد: حال اگر توافق انجام گیرد دلار در یک محدود قیمتی خاصی افت پیدا می‌کند، اما این سقوط برای چند ماه ادامه خواهد داشت و دوباره در حالت خوش‌بینانه به کانال ۲۵ هزار بازمی‌گردد. اگر برجام تحقق نیابد، دلار نه تنها به نرخ قبل از مذاکرات بازمی‌گردد بلکه روند صعودی هم خواهد یافت.
این کارشناس اظهار می‌کند: در این حال اکنون همه بازارها بلاتکلیف و منتظر تعیین نتیجه مذاکرات و تعیین نرخ ارز هستند؛ زیرا قیمت هر کالایی مستقیم و یا غیرمستقیم با دلار سنجیده می‌شود. واضح است که تا نتیجه مذاکرات مشخص نشود تقریباً همه بخش‌های اقتصادی در رکود باقی خواهد ماند و امید می‌رود هرچه سریع‌تر شرایط به ثبات رسد.
دیدگاه شما