مزایای پذیرش شرکت ها در فرابورس
بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت های پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت های پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شده اند. این موارد از جمله موارد زیر می باشند:
• تامین مالی آسان و ارزان
کارکرد اصلی بازارهای اوراق بهادار، تجهیز، جمع آوری و هدایت پس اندازهای کوچک مردم برای اجرای طرح های بزرگ اقتصادی است تا شرکت ها با شرایطی آسان تر بتواند از مزایای تامین منابع ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه، استفاده کنند. علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه، راهکارهایی از قبیل انتشاراوراق مشارکت، انتشارگواهی سپرده سرمایه گذاری عام بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن و خاص و… برای شرکت های پذیرفته شده در فرابورس پیش بینی شده است.
• افزایش نقد شوندگی سهام
تا پیش از فعالیت فرابورس فقط سهام شرکت هایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده بود، امکان معامله در محیطی شفاف و رقابتی را داشتند و شرکت هایی که نمی توانستند شرایط پذیرش در بورس را احراز کنند از دسترسی به چنین امکانی محروم بودند. اما با ایجاد فرابورس، شرکت ها با شرایط ساده تر می توانند در این نهاد پذیرش شوند و از مزیت های بازار منسجم و شفاف بهره مند شوند.
• بهره مندی از معافیت مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در فرابورس
بر اساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، شرکت های پذیرش شده در فرابورس ایران مشمول مزایای مالیاتی قابل توجهی خواهند شد.به این صورت که بر اساس ماده 143 قانون مالیات های مستقیم، 5 درصد از مالیات بر درآمد شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی (فرابورس) یا خارجی پذیرفته می شود از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت های پذیرش شده در این بورسها یا بازارها حذف نشده اند با تایید سازمان بورس بخشوده می شود.به گزارش عصر بانک دات آی آر شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس حداقل 20 درصد سهام شناور آزاد داشته باشند معادل 2 برابر معافیت های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می شوند. در ماده 143 مکرر اضافه شده است از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت ها بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن اعم از ایرانی و خارجی در بورس ها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.
• نقل و انتقال سهام به صورت آسان- سریع و کم هزینه
هم اکنون برای نقل و انتقال سهم شرکت های خارج از بورس فرآیند اداری پیچیده و وقت گیری وجود دارد و اجرای کلیه مراحل مستلزم صرف وقت و تشریفات اداری پیچیده است اما با شروع فعالیت فرابورس و پذیرش شرکت ها در این بازار نقل و انتقال آنها به سهولت انجام می گیرد.
• شفافیت و اعتبار قیمت سهام به واسطه مبادله در فرابورس
با توجه به نظارت و شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت سهام شرکت ها در فرابورس مبین شرایط روشنی برای وضعیت مالی شرکت است و در همه معاملاتی که شرکت یا سهامداران آن انجام می دهند، می تواند مبنای عمل قرار گیرد.همچنین می تواند مبنای وثیقه گذاری و اعتباردهی شرکت ها باشد.
• اطلاع رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه
پس از پذیرش سهام شرکت ها در فرابورس، مکانیسم قانونی و مراجع رسمی برای اعلام اطلاعات شرکت ایجاد می شود و از نتایج ارائه اطلاعات، شفافیت بیشتر عملکرد مدیران شرکت ها خواهد بود. همچنین با ارائه گزارش های مالی دوره ای تحت نظر حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، سهامداران و سایر سرمایه گذاران به اطلاعات حسابرسی شده دسترسی پیدا می کنند.
• بهره گیری از امکان وثیقه گذاری سهام و اخذ ساده تر تسهیلات بانکی
پس از پذیرش سهام شرکت ها در فرابورس، امکان وثیقه گذاری سهام و اخذ تسهیلات بر روی سهام شرکت های پذیرفته شده در این بازار امکان پذیر می باشد. چون با پذیرش سهام شرکت درفرابورس، یک مرجع رسمی بر انجام معاملات شرکت نظارت دارد و قیمت سهام در شرایط عادلانه عرضه و تقاضا تعیین می شود، لذا سیستم بانکی با شرایط ساده تری اقدام به وثیقه گرفتن سهام شرکت می کند. زیرا در صورت وثیقه شدن سهام، امکان انجام معامله روی آن وجود ندارد و ارزش گذاری سهام وثیقه شده از سوی یک مرجع رسمی به نام فرابورس صورت گرفته است.
• معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت با توجه به اینکه فرابورس و بازار سرمایه مخاطبان گسترده ای دارد، ورود شرکت به بازار سرمایه موجب آشنایی قشر وسیعی از مصرف کنندگان با خریداران کالا و خدمات شرکت می شود وبی شک مخاطبان شرکت را افزایش خواهد داد.
• صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیره نویسی و انتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده سرمایه گذاری عام و خاص و همینطور انجام معامله دست دوم این اوراق انجام می شود.
• پیش بینی فرآیند ساده خروج از فرابورس
در صورتی که به هر دلیل سهامداران عمده شرکتی تصمیم بگیرند، شرکت خود را از فرابورس خارج کنند، در دستورالعمل پذیرش ساز و کاری به این منظور در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج ازاین بازار وحتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به سادگی امکان پذیر خواهد بود.
شرایط پذیرش در بازار SME فرابورس برای شرکتهای کوچک و متوسط دانش‌بنیان
به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» ؛ بازار شرکتهای کوچک و متوسط در فرابورس ایران راه‌اندازی شد تا از این پس تأمین سرمایه بخش مذکور علی‌رغم سالها تنگنا، تسهیل شود و دغدغه کارآفرینان و صاحبان ایده تا حدی برطرف شود.
شرکتهای کوچک و متوسط که متقاضی پذیرش در بازار SME (بازار شرکتهای کوچکو متوسط) فرابورس ایران هستند، لازم است مراحلی را طی کنند و مدارکی را به فرابورس ارائه کنند که این مراحل به این شرح است:
• متقاضی پذیرش ابتدا باید آخرین صورتهای مالی حسابرسی شده شرکت (با در نظر گرفتن سال مالی شرکت) را به همراه نامه درخواست پذیرش (موجود در سایت فرابورس ایران، بخش پذیزش در بازار SME) به فرابورس ارائه دهد.
پس از ارجاع پرونده به واحد پذیرش و مطالعه آن، با شرکت تماس گرفته و در صورت نیاز جلسه‌ای در فرابورس ایران با حضور مدیران شرکت متقاضی برگزار می‌شود؛ در صورت ادامه فرآیند پذیرش باید سایر مدارک تکمیل و از طریق شرکتهای کارگزاری، تأمین سرمایه، مشاور سرمایه‌گذاری و به طور کلی شرکتهای مشاور پذیرش مورد تأیید سازمان بورس به فرابورس ارسال شود.
• تصمیم‌گیری درباره پذیرش یا رد درخواست پذیرش سهام شرکتها در بازار SME توسط هیئت پذیرش شرکتهای کوچک و متوسط انجام می‌شود؛ از این رو شرکت فرابورس ایران گزارش کارشناسی خود حاوی اظهارنظر درباره احراز یا عدم احراز شرایط پذیرش را به همراه مستندات مربوطه به هیات پذیرش شرکتهای کوچک و متوسط ارسال می‌کند.
• پس از پذیرش شرکت در صورت احراز تمامی موارد تعیین شده توسط هیئت پذیرش شرکتهای کوچک و متوسط و سپرده شدن سهام نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه همچنین انتشار اطلاعات مالی در سامانه اطلاع‌رسانی سازمان بورس، نام اوراق بهادار پذیرفته شده در فهرست نرخهای فرابورس ایران درج می‌شود.
لازم به ذکر است فرصت شرکت به منظور درج، حداکثر شش ماه از زمان پذیرش بوده و عرضه سهام نیز باید حداقل پنج روز و حداکثر چهار ماه پس از تاریخ درج صورت پذیرد.
• در انتها نام شرکت به عنوان ناشر پذیرفته شده در سایت رسمی فرابورس ایران درج می‌شود همچنین نماد معاملاتی شرکت برای انجام معاملات سهام پس از اطلاع‌رسانی عمومی گشایش می‌یابد.
علاوه بر این کارمزد شرکتهای پذیرش شده در بازار SME نیز به این شرح است:
در بازار شرکتهای کوچک و متوسط حق پذیرش شرکتها معادل 0.002 سرمایه ثبت شده تا سقف 200 میلیون ریال و حق درج سالانه شرکتها نیز معادل 0.002 سرمایه ثبت شده تا سقف 100 میلیون ریال تعیین شده است.
بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟
به طور کلی به هر بازاری که در آن دارایی (به شکل اوراق) معامله شود، بورس گفته می‌شود. اما در ایران سازمانی داریم به نام «سازمان بورس و اوراق بهادار». وقتی از «بورس» حرف می‌زنیم باید حواس‌مان باشد که از بورس به طور کلی (به مفهوم بازاری که در آن اوراق معامله می‌شود؛ مانند بورس نیویورک، بورس شانگهای، بورس ژاپن، بورس کالا و …) یا اینکه منظورمان همین «سازمان بورس و اوراق بهادار» ایران است.
سازمان بورس چیست؟
سازمان بورس و اوراق بهادار ایران موسسه‌ای غیردولتی است که در سال ۱۳۸۴ تاسیس شده است. پیش از سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان دیگری به نام «سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران» وظیفه ایجاد بستر برای معاملات اوراق بهادار در ایران را به عهده داشت. در سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی قانونی با عنوان «قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران» تصویب کرد که بر مبنای آن ۴ بورس تشکیل شد که در مجموع عملیات اجرایی بورسها را به عهده گرفتند. این چهار بورس از این قرارند:
- بورس اوراق بهادار تهران
- فرابورس ایران
- بورس انرژی ایران
بر مبنای همین قانون، نظارت بر عملیات این بورسها هم به عهده سازمان بورس و اوراق بهادار گذاشته شد.
نکته: همه این چهار شرکت سهامی عام هستند و سهام‌شان در بورس عرضه شده است. هر کسی که کد بورسی داشته باشد و در بازار بورس فعالیت کند می‌تواند اگر دوست داشته باشد بخشی از سهام این شرکتها را بخرد.
فرابورس چیست؟
اکنون که با ساختار بورس‌های ایران را خلاصه‌وار مرور کردیم، بحث «فرابورس» را هم می‌توانیم بهتر درک کنیم. «فرابورس ایران» شرکت مستقلی است که زیر نظر «سازمان بورس و اوراق بهادار» فعالیت می‌کند.
اما حالا که بورس داریم، چه دلیلی دارد که فرابورس هم داشته باشیم؟ نکته اینجاست که قوانین و نحوه فعالیت سازمان بورس به نحوی است که شرکتهای خاصی می‌توانند در آن عرضه شوند و بسیاری از شرکتهای کوچک و متوسط که شرایط حضور در بورس را ندارند، نمی‌توانند سهام‌شان را از طریق سازمان بورس عرضه کنند و از این طریق تامین مالی داشته باشند. دلیل وجودی فرابورس این است که همین خلاء را پر کند و به آن دسته از شرکت‌هایی که امکان حضور در بورس را ندارند، این فرصت را بدهد که سهام‌شان به شکل عمومی عرضه شود و سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بتوانند سهام این دسته از شرکتها را خرید و فروش کنند.
آیا ممکن است سهام شرکتی از فرابورس به بورس منتقل شود؟
بله، این امکان وجود دارد. بعضی از شرکتها که سهام‌شان در فرابورس عرضه شده است و معامله می‌شود، ممکن است به مرور زمان شرایط حضور در بورس را به دست بیاورند. سهام این شرکتها پس از گذراندن مراحل قانونی از فرابورس به بورس منتقل می‌شود.
نکته: اگر سهام شرکتی از فرابورس به بورس منتقل شود، لازم نیست سهامداران آن کار خاصی انجام بدهند و آنها مانند قبل سهامداران شرکت خواهند بود.
بورس بهتر است یا فرابورس؟
تا اینجا دانستیم که بازارهای مالی گوناگونی وجود دارد که می‌شود در این بازارها انواع اوراق بهادار را خرید و فروخت. همچنین گفتیم که بورس و فرابورس در واقع دو بازار مالی مستقل از یکدیگرند که شرایط پذیرش شرکتها در هر کدام از این بازارها متفاوت است.
به‌طور کلی پذیرش سهام شرکتها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از بورس است. در واقع در معنای عام، در فرابورس (که می‌توان آن را به‌نوعی «خارج از بورس» هم نامید) سهام شرکت‌هایی معامله می‌شود که روند انتشار اطلاعات‌شان منظم نیست یا سودآوری پایداری ندارند (البته ممکن است این وضعیت درمورد بعضی از شرکتهای فرابورسی تغییر کند و این شرکتها مجوز حضور در بورس را به دست بیاورند).
بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟
خوب است این نکته‌ها را درمورد تفاوت بورس و فرابورس گوشه ذهن‌مان داشته باشیم:
- از آنجا که شرایط پذیرش سهام شرکتها در فرابورس ساده‌تر است، مدتی هم که طول می‌کشد تا سهام شرکتی در فرابورس پذیرفته شود، معمولا کوتاه‌تر از مدت لازم برای پذیرش در بورس است.
- سهام شرکت‌هایی که در بورس معامله می‌شوند، استانداردهای لازم برای حضور در بورس را دارند و در نتیجه ریسک خریدشان در مقایسه با شرکتهای فرابورسی کمتر است.
- کارمزدی که معامله‌گران برای خرید و فروش نمادهای بورسی می‌پردازند، کمی بیشتر از کارمزد معامله در فرابورس است.
- سهام شرکتهای حاضر در بورس به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ بازار اول و بازار دوم. وقتی از «بازار اول بورس» یا «بازار دوم بورس» حرف می‌زنیم، در واقع منظورمان همین تقسیم‌بندی است.
- تقسیم‌بندی سهام و دیگر انواع اوراقی که در فرابورس معامله می‌شوند با تقسیم‌بندی بازارها در بورس متفاوت است. بازارهای فرابورس از این قرارند: بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار شرکتهای کوچک و متوسط (SME)، بازار دارایی فکری، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار پایه و بازار ابزار مشتقه.
- بورس مکانی فیزیکی (تالار بورس) دارد که معامله‌گران می‌توانند در آنجا حاضر شوند و معاملات‌شان را انجام بدهند، اما فرابورس چنین مکانی ندارد و تمام معاملاتش آنلاین انجام می‌گیرد.
نکته: وضعیت شفافیت مالی، روند انتشار اطلاعات و نظم برگزاری مجمامعِ شرکتهای فرابورسی یکسان نیست. به‌طور کلی مالی شرکتهای بازار اول فرابورس از نظر شفافیت مالی وضعیت نسبتا مناسب‌تری دارند، ولی مثلا شرکتهای بازار پایه اخبار فعالیت‌های شرکت و اطلاعات مربوط به صورتهای مالی‌شان را منظم منتشر نمی‌کنند. به همین دلیل است که می‌شود گفت خرید سهام از بازار پایه با بالاترین ریسک همراه خواهد بود.
جدول مقایسه شرایط پذیرش سهام شرکتها در بورس و فرابورس
همان‌طور که دیدیم شرایط پذیرش شرکتها در بازارهای مختلف بورس و فرابورس متفاوت است. برای اینکه مختصری از شرایط لازم برای حضور شرکتها در بازارهای بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس را مرور کرده باشیم، جدول زیر را ترتیب داده‌ایم:
بازار بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟
بازار بورس بازاری است که در آن دارایی‌های غیرفیزیکی و یا انواع کالای فیزیکی مورد معامله قرار می‌گیرند. به بازاری که درآن کالای فیزیکی معامله شود بورس کالا، به بازاری که در آن دارایی‌های غیرفیزیکی مانند اوراق بهادار معامله شود، بورس اوراق بهادار و به بازاری که درآن حامل‌های انرژی مورد معامله قرار می‌گیرند، بورس انرژی گفته می‌شود. علاوه بر بازارهای مذکور، بازار دیگری تحت عنوان بازار بورس ارز وجود دارد که در آن خرید و فروش ارز کشورها صورت می‌گیرد. این بازار در کشور ما وجود ندارد.
ساختار بورس اوراق بهادار تهران:
· شرکتها با توجه به کیفیت عملکرد، در بازار اول و دوم بورس قرار می‌گ یرند. در صورت بروز هر گونه تخلف و یا عملکرد ضعیف از بازار اول به بازار دوم منتقل می‌شوند . عکس این مطلب نیز صادق است یعنی با ارتقاء کیفیت عملکرد، از بازار دوم به بازار اول انتقال می‌یابند.
بازار فرابورس:
بازار فرابورس ساختاری مشابه بازار بورس دارد و درآن قیمت‌گذاری و خرید و فروش انواع کالا و سهام و اوراق بهادار صورت می‌گیرد؛ با این تفاوت که شرایط پذیرفته شدن در آن راحت‌تر بوده و شرکت‌هایی که قادر به پذیرفته شدن دربورس نیستند، از طریق این بازار می‌توانند سهام خود را عرضه نمایند.
ساختار بازار فرابورس:
· در بازار اول و دوم فرابورس معاملات شرکتهای سهامی عام انجام می‌شوند و تفاوت این دو بازار در شرایط پذیرش شرکت‌هاست.
· در بازار سوم (بازار عرضه) معاملات شرکتهای سهامی به صورت عمده صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی اوراق بهادارشرکت‌هایی که در حال تاسیس هستند نیز در این بازار انجام می‌شود.
· در بازار ابزار نوین مالی هر گونه ابزارهای مالی بجز سهام و حق تقدم سهام، مانند اوراق مشارکت، اوراق صکوک و گواهی سرمایه گذاری پذیرش می‌شود.
· بازار SME جهت تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی کوچک، متوسط و دانش‌بنیان ایجاد شده است. معاملات این بازار در دو تابلوی رشد و تابلوی بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن دانش‌بنیان انجام می‌شود.
· بازار پایه به منظور نقل و انتقال سهام شرکت‌هایی است که موفق به پذیرش در بازار بورس و سایر بازارهای فرابورس نشده‌اند. شرکتها بنا به درصد ریسک سرمایه‌گذاری در سه بازار زرد و نارنجی و قرمز قرار می‌گیرند.
مزایای ورود شرکت ها به بورس و فرابورس:
1- تامین مالی:
یکی از اصلی‌ترین مزایای ورود به بازار بورس و فرابورس، تامین مالی شرکتها از طریق انتشار سهام یا سایر اوراق بهادار می‌باشد.
2- تامین اعتبار از بازارهای داخلی و خارجی:
شرکتهای حاضر در بورس و فرابورس، دارای اعتبار بیشتری نزد بازارهای مالی داخلی و خارجی می‌باشند که علت این امر، رد شدن این شرکتها از فیلترهای قانونی سازمان بورس و اوراق بهادار، جهت عضویت در بورس و فرابورس است.
3- بهره‌مندی از معافیت مالیاتی:
معافیت مالیاتی 5 تا 10 درصدی برای شرکتهای عضو بازارهای بورس و فرابورس نیز یک مزیت جهت عضویت در این بازارها محسوب می‌شود.
4 - سهولت در انتشار اوراق مشارکت:
شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس، بدون نیاز به مجوز بانک مرکزی و تنها با کسب مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار می‌توانند اقدام به انتشار اوراق مشارکت نمایند.
5 - سهولت در نقل و انتقال سهام:
فرآیند نقل و انتقال سهام در شرکتهای غیربورسی طولانی‌تر و با هزینه بیشتر نسبت به انتقال سهام در شرکتهای بورسی می‌باشد .
6-نقد شوندگی بالا:
یکی از مهم‌ترین مزایای عضویت در بورس و فرابورس، سرعت بالای فروش سهام و نقد شوندگی بالا می‌باشد.
تفاوت های بازار بورس و فرابورس:
· تفاوت‌های نحوه پذیرش در بازار بورس و فرابورس را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
· بازار فرابورس مانند بازار بورس از مکان فیزیکی خاصی جهت گردآوری و مبادله کالا برخوردار نیست.
· شفافیت قیمت‌ها در بورس بیشتر بوده و متعاقباً از ریسک کمتری برخوردار است درحالیکه به دلیل انعطاف قوانین و توافقی بودن آن در فرابورس، ریسک معاملات در فرابورس بیشتر است.
· بازه زمانی معاملات در فرابورس نسبت به بورس انعطاف پذیری بیشتری دارد.
· بازار فرابورس نسبت به بازار بورس از تنوع بیشتری برخوردار است.
از اهداف شرکتها برای ورود به بازار سرمایه، کسب اعتبار بالاتر نزد بازارهای مالی است لذا شرکتهای زیادی تمایل به حضور در بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن این بازار را دارند. در این میان شرکت‌هایی که از بنیان و عملکرد قوی‌تر برخوردار باشند، با داشتن شرایط لازم و عبور از فیلترهای قانونی سازمان بورس و اوراق بهادار، وارد بازار بورس می‌شوند اما شرکت‌هایی که به دلیل نداشتن شرایط لازم، موفق به پذیرش در بورس نشده؛ در بازار دیگری تحت عنوان بازار فرابورس قرار گرفته و ساماندهی آنها و نقل و انتقال سهام این شرکتها بر عهده این بازار می‌باشد. در واقع بازار فرابورس با داشتن ساختاری مشابه بازار بورس، تنوع و انعطاف بیشتر و شرایط پذیرش آسان‌تر، بخشی از بازار سرمایه را هدایت می‌کند.
بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن
شرایط پذیرش شرکتها در بازار برتر چهار بورس لندن، وین، توکیو و استانبول نشان می دهد معیارهای مانند تعداد سهامداران، ارزش بازار سهام ، درصد سهام شناور آزاد و. از جمله الزامات مهم است.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران در گزارشی به قلم کامران سلمانی قرائی به بررسی شرایط پذیرش شرکتها در بازار برتر برخی از بورس‌های اوراق بهادار همچون بورس‌های وین، لندن، ژاپن و استانبول پرداخته است.
بورس‌های اوراق بهادار دارای بازارهای مختلفی برای پذیرش شرکتها هستند و شرکتها با توجه به اندازه و اهداف خود و با رعایت الزامات پذیرش هر یک از بازارها، می‌توانند در این بازارها پذیرفته شوند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد بازار برتر بورس‌های اوراق بهادار نسبت به سایر بازارهای ایجاد شده، دارای الزامات پذیرش سخت‌گیرانه‌تری است.
از جمله الزامات پذیرش در بازار برتر بورس‌های اوراق بهادار می‌توان به معیارهایی از قبیل حداقل تعداد سهامداران شرکت، ارزش بازاری سهام پذیرفته شده، حداقل نرخ سهام شناور آزاد، حداقل ارزش بازاری بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن سهام شناور آزاد، انتشار گزارش‌های دوره‌ای (سالانه، ۶ ماهه و فصلی)، روش معاملاتی، دوره زمانی فعالیت شرکت و وجود بازارگردان اشاره کرد. همچنین صورتهای مالی حسابرسی شده باید براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) یا استانداردهای حسابداری بین‌المللی به رسمیت شناخته‌شده، تهیه شوند.
شرایط پذیرش شرکتها در بازار برتر بورس وین
بورس اوراق بهادار وین شامل دو بازار رسمی و بازار سوم است که هر یک از شرکتها با رعایت الزامات پذیرش تعریف‌شده در قانون بورس اتریش می‌توانند در این بازارها پذیرفته شوند. بازار رسمی بورس وین به دو بازار برتر و استاندارد تقسیم می‌شود. همچنین بازار سوم وین که به عنوان سامانه معاملات چند جانبه عمل می‌کند نیز به سه بازار شامل مستقیم ممتاز، مستقیم و فراگیر تقسیم می‌شود.
شرکتها برای پذیرش در بازار برتر بورس وین باید الزامات کلی، پایه‌ای و گزارش‌دهی را رعایت کنند.
الزامات کلی برای پذیرش شرکتها در بازار برتر بورس وین:
۱- پذیرش در بازار رسمی بورس وین که تحت قوانین و الزامات وضع شده توسط اتحادیه اروپا با بیشترین الزامات شفافیت اطلاعاتی فعالیت می‌کند.
۲- تنها شرکتهای با اندازه بزرگ یا متوسط می‌توانند در بازار برتر پذیرش شوند.
۳- تنها سهام عادی و گواهی‌های سهام (مانند رسید سپرده جهانی) می‌تواند در بازار برتر معامله شود. سهامی که به دارنده آن بیش از یک حق بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن رأی می‌دهند در این بازار پذیرش نمی‌شود.
۴- برای کل دوره زمانی که سهام شرکت در بازار برتر پذیرش شده، معاملات آنها باید بصورت حراج پیوسته انجام شوند.
۵- وجود بازارگردان در معاملات اوراق بهادار در بازار برتر اجباری است.
الزامات پایه‌ای برای پذیرش شرکتها در بازار برتر بورس وین:
۱- پیشینه فعالیت شرکت باید حداقل ۳ سال باشد.
۲- سرمایه شرکت باید حداقل یک میلیون یورو باشد.
۳- نرخ سهام شناور آزاد می‌تواند ۲۵ درصد کل ارزش اسمی سهام یا ۲۵ درصد تعداد کل سهام شرکت یا مالکیت دست‌کم ۱۰ درصد سهام توسط حداقل ۵۰ سهامدار مختلف باشد.
۴- در صورتی که نرخ سهام شناور آزاد بیشتر از ۲۵ درصد باشد، ارزش بازاری سهام شناور آزاد باید حداقل ۲۰ میلیون یورو باشد. اما اگر نرخ سهام شناور آزاد کمتر از ۲۵ درصد باشد، ارزش بازاری سهام شناور آزاد باید حداقل ۴۰ میلیون یورو باشد.
۵- صورتهای مالی باید براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) یا استانداردهای حسابداری بین‌المللی به‌رسمیت شناخته‌شده تهیه شده باشد. همچنین شرکتهای کشور ثالث می‌توانند صورتهای مالی خود را براساس استانداردهای حسابداری ملی کشور خود تهیه کنند.
۶- انتشار گزارش‌های مالی توسط شرکت باید به دو زبان آلمانی و انگلیسی باشد.
۷- شرکتها طبق قانون بورس اوراق بهادار و قانون بازار سرمایه متعهد به انتشار امیدنامه پذیرش هستند و برای دسترسی عموم به این امیدنامه، شرکت باید آن را در تارنمای خود قرار داده و حداقل تا یک سال بعد از پایان دوره عرضه باید در تارنمای شرکت وجود داشته باشد.
در عین حال شرکتها برای پذیرش در بازار برتر موظف به رعایت برخی الزامات گزارش‌دهی هستند. از این رو شرکت باید گزارش مالی سالانه از جمله صورتهای مالی حسابرسی‌شده و گزارش مدیریت را حداکثر طی ۴ ماه بعد از اتمام دوره مالی طبق قوانین بورس اوراق بهادار و براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) منتشر کرده و آن را به بورس وین ارسال کنند.
همچنین شرکت باید گزارش مالی ۶ ماهه از جمله صورتهای مالی ۶ ماهه را حداکثر طی ۲ ماه بعد از اتمام نیم‌دوره مالی طبق قوانین بورس اوراق بهادار و براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) منتشر و آن را به بورس وین ارسال کند. از دیگر الزامات پذیرش سهام شرکتها در بازار برتر، اعلام تعهد شرکت به رعایت قوانین راهبری شرکتی اتریش است. شرکت باید اعلامیه تعهد به رعایت قوانین راهبری شرکتی اتریش را در تارنما افشا کند.
شرکت باید دو ماه قبل از شروع سال مالی مربوطه، جدول زمانی اقدامات شرکتی (تقویم وقایع مالی) را روی تارنما منتشر کند. این جدول زمانی شامل مواردی همچون زمان برگزاری مجمع عمومی سالانه، زمان پرداخت سود و زمان انتشار گزارش‌های ۶ ماهه است. در صورتی که شرکت اقدام به خرید یا فروش سهام کند و در نتیجه آن، میزان سهام در مالکیت شرکت از آستانه تعیین شده عبور کند،ملزم به افشای درصد مالکیت سهام طی حداکثر دو روز معاملاتی بعد از خرید یا فروش سهام است.
معاملات انجام‌شده توسط مدیران شرکت باید حداکثر ۳ روز معاملاتی بعد از انجام و طبق قوانین سوءاستفاده از بازار افشا شوند. همچنین در راستای جلوگیری از معاملات نهانی، شرکت باید طبق قوانین سوءاستفاده از بازار، فهرست اشخاص دارای اطلاعات نهانی را تهیه و به‌روزرسانی کرده و آنها را نزد خود نگهداری کند.
در راستای افشای معاملات نهانی، شرکت موظف است اتصال با سامانه الکترونیکی Ad hoc را حفظ کرده و از این سامانه برای انتشار هرگونه اطلاعات نهانی که باید در اسرع وقت در اختیار عموم قرار گیرد، استفاده کند.
شرایط پذیرش شرکتها در بازار برتر بورس لندن
بورس اوراق بهادار لندن با توجه به اندازه شرکت، رشد، اهداف و نیازهای تامین مالی شرکتها را در سه بازار مختلف یعنی بازار اصلی، بازار سرمایه‌گذاری جایگزین و بازار اوراق بهادار حرفه‌ای تقسیم می‌کند. شرکتهای بزرگ و باسابقه و بسیاری از بزرگ‌ترین و مشهورترین شرکتهای سراسر دنیا در بازار اصلی بورس لندن پذیرش می‌شوند.
بازار اصلی بورس لندن به چهار بخش فرعی شامل بازار برتر، بازار استاندارد، بخش رشد بالا و بخش تامین مالی ویژه تقسیم می‌شود. الزامات پذیرش شرکتها در بازار برتر بورس لندن به دو دسته الزامات پذیرش و تعهدات مداوم تقسیم می‌شوند.
الزامات پذیرش سهام شرکتها در بازار برتر بورس لندن:
۱- نرخ سهام شناور آزاد برای پذیرش شرکتها در بازار برتر حداقل ۲۵ درصد است.
۲- یک شرکت برای پذیرش در بازار برتر باید اطلاعات مالی تاریخی حسابرسی‌شده خود را حداقل برای ۳ سال مالی آخر منتشر کرده باشد. علاوه بر این شرکت باید تاییدیه کتبی مبنی بر انطباق این اطلاعات با دستورالعمل‌های مستقل حسابرسی و حسابداری مربوطه را از حسابرسان دریافت کند.
۳- شرکت باید اطلاعات درآمدی بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن مربوط به حداقل ۷۵ درصد از کسب‌وکار خود را در سه سال گذشته ارائه دهد.
۴- شرکت باید اکثر دارایی‌ها را برای یک دوره زمانی حداقل سه ساله در کنترل داشته و در کسب‌وکار استقلال داشته باشد.
۵- یک شرکت که متقاضی پذیرش در بازار برتر است باید دارای سرمایه در گردش کافی برای حداقل ۱۲ ماه آینده باشد.
۶- شرکت‌هایی که قصد پذیرش در بازار برتر را دارند باید یک شرکت تأمین سرمایه را به‌عنوان حامی به بورس معرفی کنند. شرکت حامی، مناسب بودن شرکت برای عرضه اولیه عمومی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و درباره قوانین پذیرش و قوانین امیدنامه به شرکت متقاضیِ پذیرش بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن مشورت داده و تاییدیه انطباق آنها با قوانین و مقررات مربوطه را به نهاد پذیرش انگلستان ارائه می‌کند.
تعهدات مداوم برای پذیرش سهام شرکتها در بازار برتر بورس لندن:
۱- نرخ سهام شناور آزاد برای تداوم حضور شرکتها در بازار برتر حداقل ۲۵ درصد است.
۲- یک شرکت متقاضی پذیرش در بازار برتر بورس لندن ملزم به انتشار گزارش‌های سالانه طی حداکثر چهار ماه بعد از پایان سال مالی است. گزارش سالانه باید شامل صورتهای مالی تلفیقی حسابرسی‌شده براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS)، گزارش مدیریت و بیانیه جوابگویی باشد. گزارش مالی سالانه شرکت باید به مدت حداقل ۵ سال در دسترس عموم باشد.
۳- یک شرکت متقاضی پذیرش در بازار برتر بورس لندن ملزم به انتشار گزارش‌های شش‌ماهه حداکثر دو ماه بعد از پایان نیم سال مالی است. اطلاعات مالی شش‌ماهه نیازی به حسابرسی ندارند.
۴- یک شرکت باید دو بار در سال بین گزارش‌های مالی سالانه و شش ماهه اقدام به انتشار بیانیه موقت مدیریت کند. شرکت بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن ملزم به انتشار تمام اطلاعات مالی در این بیانیه نیست اما این بیانیه باید شامل اطلاعات به‌روز از کسب‌وکار شرکت و همچنین وضعیت مالی شرکت در دوره زمانی مربوطه باشد.
۵- اطلاعات مالی شرکت باید حسابرسی‌شده و براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) یا استانداردهای معادل آن همچون استاندارد US GAAP تهیه شود.
۶- شرکتی که متقاضی پذیرش در بازار برتر بورس لندن است، باید با قوانین راهبری شرکتی انگلستان انطباق داشته باشد در غیر این صورت، باید در گزارش سالانه، دلایل عدم انطباق با قوانین راهبری شرکتی را توضیح دهد.
۷- یک شرکت پذیرفته شده در بازار برتر باید تمام اشخاص دارای مسئولیت‌های مدیریتی را ملزم به انطباق با قوانین معاملات اوراق بهادار کند. قانون Model که در قانون پذیرش به آن اشاره شده، زمان و شرایطی که یک شخص دارای مسئولیت‌های مدیریتی قادر به معامله در اوراق بهادار شرکت می‌شود را تعیین می‌کند و تعهدات معینی را بر این شخص و اشخاص وابسته به آن وضع می‌کند.
۸- به‌طور کلی شرکت پذیرفته شده در بازار برتر ملزم به انتشار سهام جدید از طریق حق‌تقدم است به جز مواردی که انتشار حق‌تقدم‌ها طبق قوانین تجارت انگلستان یا قوانین ملی معادل، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
۹- یک شرکت متقاضی پذیرش در بازار برتر باید معاملات مهم و خاص را براساس آزمون‌های کلاسی طبقه‌بندی کند که این آزمون منجر به ایجاد نسبت اندازه معامله به شاخص‌های معین شرکت مندرج در قانون پذیرش می‌شود. براساس نسبت به دست آمده، معاملات در سه کلاس اول، دوم و سوم قرار می‌گیرند.
۱۰- معاملات خاصی که بین شرکت پذیرفته شده در بازار برتر و اشخاص مرتبط انجام می‌شود نیاز به انتشار بخشنامه سهامداران و تأییدیه سهامداران دارد. این بخشنامه باید توسط نهاد پذیرش انگلستان مورد تأیید قرار گرفته و یک مشاور مستقل نیز باید پیشنهاد را در رابطه با منصفانه و معقول بودن این معاملات بدهد.
۱۱- در صورتی که شرکت بخواهد پذیرش اوراق بهادار خود در بازار برتر را لغو کند باید در مجمع عمومی، تأییدیه حداقل ۷۵ درصد سهامداران را دریافت کرده باشد.
شرایط پذیرش شرکتها در بازار برتر بورس سهام توکیو
بورس سهام توکیو یکی از معتبرترین بورس‌های دنیا است به طوری که تا پایان دسامبر سال ۲۰۱۶ از لحاظ ارزش بازاری، رتبه سوم دنیا و رتبه اول آسیا را به خود اختصاص داده است. معاملات در بورس سهام توکیو در بازارهای مختلفی شامل بازار بخش اول، بازار بخش دوم، بازار مادرز، بازار جاسدک، بازار پیشرفته توکیو و بازار پیشرفته اوراق قرضه توکیو انجام می‌شود.
در بازار بخش اول و بازار بخش دوم که تابلوهای بازار اصلی بورس سهام توکیو هستند به ترتیب شرکتهای ژاپنی و خارجی با اندازه بزرگ و متوسط پذیرفته می‌شوند. بازار بخش اول بورس سهام توکیو از لحاظ اندازه و نقدشوندگی به‌عنوان یکی از بازارها با رتبه بالا در دنیا شناخته می‌شود به طوری که سرمایه گذاران خارجی، بخش عمده‌ای از معاملات سهام را در این بازار انجام می‌دهند.
هر شرکتی برای پذیرفته شدن سهم در بورس سهام توکیو، باید الزامات رسمی و الزامات پذیرش را رعایت کند.از جمله الزامات رسمی در نظر گرفته شده برای پذیرش شرکتها در بورس سهام توکیو، داشتن حداقلی از تعداد سهامداران، نسبت سهام معامله شده به سهام پذیرفته‌شده هر شرکت (درصد سهام شناور آزاد)، تعداد سهام قابل‌معامله (تعداد سهام شناور آزاد)، ارزش بازاری سهام پذیرفته‌شده، ارزش بازاری سهام قابل‌معامله و حقوق صاحبان سهام هستند.
الزامات رسمی برای پذیرش شرکتها در بازار بخش اول بورس سهام توکیو:
۱- هر یک از شرکتهای حاضر در بازار بخش اول باید حداقل ۲۲۰۰ سهامدار داشته باشند.
۲- تعداد سهام قابل‌معامله (تعداد سهام شناور آزاد) در بازار بخش اول باید حداقل ۲۰ هزار واحد باشد.
۳- ارزش بازاری سهام قابل‌معامله (ارزش بازاری سهام شناور آزاد) در بازار بخش اول باید حداقل یک میلیارد ین ژاپن (یا ۱۰ میلیون دلار آمریکا) باشد.
۴- نسبت سهام قابل معامله به سهام پذیرفته شده هر شرکت (درصد سهام شناور آزاد) در بازار بخش اول باید حداقل ۳۵ درصد باشد.
۵- ارزش بازاری سهام پذیرفته شده شرکت باید حداقل ۲۵ میلیارد ین ژاپن (۲۵۰ میلیون دلار آمریکا) باشد.
۶- تعداد سال‌های متوالی انجام کسب‌وکار شرکت باید حداقل ۳ سال باشد.
۷- حقوق صاحبان سهام شرکت باید حداقل یک میلیارد ین ژاپن (۱۰ میلیون دلار آمریکا) باشد.
۸- مقدار کل سود شرکت در دو سال مالی آخر باید حداقل ۵۰۰ میلیون ین ژاپن (۵ میلیون دلار آمریکا) باشد یا ارزش بازاری سهام پذیرفته شده شرکت باید حداقل ۵۰ میلیارد ین ژاپن (۵۰۰ میلیون دلار آمریکا) باشد به شرط آنکه مقدار فروش شرکت در سال آخر بیشتر از ۱۰ میلیارد ین ژاپن (۱۰۰ میلیون دلار آمریکا) باشد.
شرایط پذیرش شرکتها در بازار برتر بورس استانبول
بورس استانبول از چهار بازار اصلی شامل بازار سهام، بازار اوراق بدهی، بازار مشتقه و بازار الماس و فلزات گرانبها تشکیل شده است. هر یک از بازارهای بورس استانبول دارای چندین زیربخش است. بازار سهام بورس استانبول دارای هفت زیربخش شامل بازار بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن ستارگان، بازار اصلی، بازار شرکتهای نوظهور، بازار شرکتهای تحت نظر، بازار محصولات ساختار یافته و تجمعی، بازار سهام برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، پلت‌فرم معاملاتی بازار فرعی یا پلت‌فرم معاملاتی آزاد هستند.
بازار ستارگان به‌عنوان بازار برتر بورس استانبول شناخته می‌شود. سهام شرکت‌هایی در بازار ستارگان معامله می‌شوند که در شاخص BIST ۱۰۰ قرار داشته یا ارزش بازاری سهام شناور آزاد آنها برابر یا بیشتر از ۱۰۰ میلیون لیر ترکیه باشد. میانگین ارزش بازاری سهام شناور آزاد شرکتهای موجود در این بازار هر ۶ ماه یک‌بار در ماه‌های ژانویه و جولای مورد بازبینی قرار می‌گیرد. اگر شرکت فاقد حداقل الزامات بازار ستارگان باشد به بازار اصلی منتقل می‌شود.
دیدگاه شما