پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید

پرتفوی چیست – پرتفوی بورس

پرتفوی چیست و در مورد آن چه می دانید؟

پرتفوی چیست؟ در تعریف کلی پرتفوی می توان این گونه گفت که به گروهی از دارایی های مالی مانند سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و. پرتفوی یا سبد دارایی ها گفته می شود.

پرتفوی چیست؟

در تعریف کلی پرتفوی می توان این گونه گفت که گروهی از دارایی های مالی مانند سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و… پرتفوی یا سبد دارایی ها گفته می شود.

پرتفوی می تواند به صورت مستقیم توسط سرمایه گذاران نگهداری و یا به وسیله افراد متخصص در این زمینه مدیریت شود.

پرتفوی چیست؟

خب حالا به بررسی مفهوم پرتفوی بورس و سوال پرتفوی چیست می پردازیم. به مجموعه سهام خریداری شده توسط سرمایه گذار پرتفوی می گویند.

در واقع سبد سهام یا پرتفوی با توجه به این نکته که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف تقسیم کرد، اشاره دارد. تا با این کار بتوان ریسک سرمایه گذاری را کاهش داد.

یک اصطلاح در کل دنیا مشهور است که اشاره به همین موضوع دارد: هیچ گاه تمام تخم مرغ هایت را در یک سبد نگه ندار.

از این اصطلاح در پرتفوی بورسی نیز می توان استفاده کرد. به طور مثال اگر شما 50 میلیون تومان برای سرمایه گذاری دارید آن را بین 5 سهم مختلف تقسیم می کنید. در این حالت شما یک سبد سرمایه گذاری دارید.

معامله گران در بازار سرمایه در مقابل سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهند (ریسک) باید بازدهی را از بازار کسب کنند (ریوارد). در واقع میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته توسط هر سرمایه‌گذار وابسته به مقادیر بازده و ریسک آن است.

پرتفوی چیست – پرتفوی بورس

عوامل مؤثر بر تشکیل سبد سهام

در این بخش، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تشکیل سبد سهام را بیان می‌کنیم.

تحمل ریسک و تشکیل سبد
با اینکه یک مشاور مالی می‌تواند یک سبد را برای یک فرد ایجاد کند، تحمل ریسک سرمایه‌گذار تأثیر قابل توجهی در سبد خواهد داشت.

به عنوان مثال‌، یک سرمایه‌گذار محافظه‌کار ممکن است از سبد با سهام دارای ارزش بزرگ، صندوق‌های شاخصی، اوراق سرمایه‌گذاری و اوراق با نقدشوندگی بسیار بالا استقبال کند.

در مقابل، یک سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر ممکن است سهام شرکت‌های کوچک با قابلیت رشد بالا را به سبد خود اضافه کند، از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با بازده بالا استقبال کند و به دنبال املاک و مستغلات، فرصت های سرمایه‌گذاری بین‌المللی و جایگزین برای خود باشد.

به طور کلی، پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید یک سرمایه‌گذار باید میزان اوراق بهادار یا دارایی‌هایی را که نوسانات آن‌ها باعث ناراحتی‌اش می‌شود به حداقل برساند.

زمان و تشکیل سبد

سرمایه‌گذاران باید متناسب با تحمل ریسکی که دارند، دقت کنند که وقتی یک سبد را تشکیل می‌دهند، چه مدت می‌خواهند آن را نگه دارند.

با نزدیک شدن به تاریخ هدف، سرمایه‌گذاران باید به سمت دارایی‌های محافظه‌کارانه‌تر متمایل شوند تا از سبدی که تا آن زمان ساخته‌اند، حفاظت کنند.

به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار که برای دوران بازنشستگی پس‌انداز می‌کند، ممکن است قصد داشته باشد در پنج سال آینده کارش را ترک کند.

با وجود سطح راحتی سرمایه‌گذار در سرمایه‌گذاری سهام و سایر اوراق بهادار ریسک‌پذیر، او ممکن است بخواهد بخش بیشتری از مانده اوراق بهادار را در دارایی‌های محافظه‌کارانه‌تر مانند اوراق قرضه و پول نقد سرمایه‌گذاری کند تا از آنچه قبلاً ذخیره کرده است، حمایت کند.

در مقابل، فردی که تازه وارد بازار کار می‌شود، ممکن است بخواهد کل سهام خود را در بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کند، زیرا ممکن است چندین دهه سرمایه‌گذاری داشته باشد و توانایی تحمل برخی از نوسانات کوتاه مدت بازار را داشته باشد.

پرتفوی چیست – پرتفوی بورس

ارزش پرتفوی چیست؟

به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی می گویند. برای قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، مهم‌ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ها است.

پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید

فرض کنید سبد سهام خود را فقط از یک صنعت خاص تشکیل داده‌اید. در صورت رکود در آن صنعت، در تمامی سهام موجود در پرتفوی خود دچار ضرر خواهید شد.

بنابراین توصیه می‌شود حتماً تنوع را رعایت کنید و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت‌های مختلف پرکنید. البته توجه داشته باشید آن‌قدر تنوع سهام را زیاد نکنید تا بعد در مدیریت پرتفوی با مشکل مواجه شوید.

پرتفوی صنایع پر بازده را شناسایی کنید

در زمان تشکیل پرتفوی ابتدا صنایع پر بازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع پرتفوی خود را ایجاد پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید کنید.

قابل‌ ذکر است بدون مطالعه شرکت‌ها و انتخاب سهام‌های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید.

با این کار تا حدودی می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهید.

برای تشکیل پرتفوی بورس به چه نکاتی باید توجه کرد؟

قبل از تشکیل پرتفوی باید بررسی کنید چه انگیزه هایی باعث می شود تا در دارایی های مالی گوناگون سرمایه گذاری کنید. اساسا ما به طور خودآگاه یا اغلب ناخودآگاه بر اساس سه مولفه انواع مختلف دارایی ها را در پرتفوی خود قرار می دهیم:

بنابراین با توجه به این سه مولفه بایستی ابتدا ببینید حاضرید چقدر ریسک کنید، همینطور تا چه مدت به سرمایه خود احتیاج ندارید و در نهایت هدف خود را از تشکیل پرتفوی مشخص کنید.

وقتی این سه مورد مشخص می شود، شما به سادگی می توانید پرتفویی تشکیل دهید که هم نوسانات آن متناسب با سطح پذیرش ریسک شما باشد و هم بالاترین بازدهی را متناسب با افق و اهداف سرمایه گذاری شما ارائه کند.

پرتفوی چیست – پرتفوی بورس

استراتژی مدیریت سبد سهام و راهکار جادویی مدیریت پرتفوی

بسیاری اوقات افراد در چیدمان سبد سهام و مدیریت سبد سهام بورس خود به مشکل می خورند و دوست دارند استراتژی مدیریت سبد سهام برای پرتفوی سهامی خود داشته باشند. نحوه تشکیل سبد سهام به صورتی است که افراد با علم به این موضوع بتوانند سبد سهامی را تشکیل دهند که در مثبت های بازار، بیشترین سود و در منفی های بازار، کم ترین ضرر متوجه سرمایه آن ها شود. استراتژی مدیریت سبد سهام به ما کمک خواهد کرد تا به مدیریت سبد سهام بپردازیم و سهام های متنوع از صنایع مختلف شرکت های بورسی را خریداری کنیم و سبدی کم ریسک و پر سود را تشکیل دهیم. در ادامه خواهیم گفت که مدیریت پرتفوی چیست و استراتژی مدیریت سبد سهام و راهکار جادویی مدیریت پرتفوی به چه صورت است، پس اگر دوست دارید نحوه مدیریت سبد سهام در بورس که بسیار ساده است را یاد بگیرید، این مطلب بهترین راهنمای برای شماست.

استراتژی مدیریت سبد سهام در بورس

معامله گران بورس در مقابل سرمایه‌ گذاری که انجام می ‌دهند که همان ریسکی است که متحمل می شوند، باید بازدهی را از بازار کسب نمایند. در واقع میزان سرمایه ‌گذاری انجام شده به وسیله هر سرمایه‌ گذار، به مقادیر بازده و ریسک بستگی دارد. چنانچه دو شرکت را در نظر بگیرید که یک محصول یکسان را تولید می ‌کنند و در مقاطعی شرکت اول دچار بحران می‌ شود و شرکت دوم در حال بازدهی بیشتری ناشی از تولید بیشتر و کسب سهم بیشتری از بازار می ‌باشد و یا برعکس این قضیه رخ دهد؛ شرکت برتر میتواند سود هنگفت خود را به دلیل عدم مدیریت مناسب دارایی ها از دست بدهد و دچار بحران شود و همچنین شرکت بحران زده میتواند با مدیریت مناسب دارایی های خود مجدد به سودآوری رسیده و وضعیت خود را بهبود بخشد.

در بازار بورس هم به همین صورت است و چیدمان و انتخاب سهام از شرکت های مختلف برای سرمایه گذاری در بازه های زمانی مختلف، میتواند بسیار سودده باشد و درآمد خوبی از آن حاصل شود و میتواند حتی اصل پول شما عزیزان را هم در معرض تحدید قرار دهد. در این بین اگر استراتژی معاملاتی مناسب داشته باشید و روی اصول و به دور از هیجانات، شایعات و روند های زودگذر به انجام معاملات در بورس بپردازید، مطمئن باشید که نه تنها ضرر نخواهید کرد، بلکه در کوتاه مدت، میان مدت و مخصوصا بلند مدت سود بسیار خوبی را کسب خواهید کرد.

مدیریت پرتفوی چیست؟

اصولا به انجام معاملات بورسی با در نظر گرفتن تمامی جوانب اقتصادی و سیاسی و با بکارگیری انواع استراتژی های مدیریت سهام و استفاده از ابزار و روش های تحلیل سهام مانند؛ تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال را مدیریت سبد دارایی و یا همان مدیریت پرتفوی می گویند. به بیانی دیگر از وظایف مهم افراد و شرکت ‌ها، مدیریت دارایی یا همان مدیریت پرتفوی است که به معنی تعیین نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت‌ها در انتخاب بدهی در مقابل سرمایه، رشد در مقابل اطمینان و دیگر انتخاب ‌ها در مسیر افزایش بازدهی می باشد.

مطمئنا همه ما حداقل یک‌ بار این جمله معروف را شنیده ‌ایم و احتمالا تلاش کرده‌ ایم آن را در مدیریت سرمایه خود استفاده کنیم، ولی نکته حائز اهمیت این است که تشکیل سبد سرمایه‌ گذاری یا همان پرتفوی سهام باید از یک سری مزایا و ویژگی ‌هایی مانند تنوع‌ بخشی برخوردار باشد تا بتوانیم بگوییم سبد مناسبی را تشکیل داده ‌ایم. پورتفولیو یا پرتفوی در لغت به معنای کیف دستی است که در گذشته یک سرمایه ‌گذار، مجموعه ‌ای از اسناد و مدارک خود را در آن حمل می‌ کرده است.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

در حقیقت آن دسته سرمایه ‌گذارانی که سهام شرکت‌ های بورسی را خریده بودند، هر روز به بازار بورس سر می ‌زدند تا ببینند سرمایه آن ‌ها در چه وضعیتی قرار دارد. در اصطلاح مالی نیز به کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی ‌های مختلف مالی اعم از املاک و مستغلات، سهام شرکت‌ ها، اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌ های بانکی با هدف تنوع ‌بخشی و کاهش ریسک سرمایه ‌گذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری می نامند.

۱۰ نکته مهم برای چیدمان سبد سهام حرفه ای

1. شرایط حاکم در بازار و نوع بازار را بسنجید: مدیر پرتفوی در شرایط رونق بازار از استراتژی فعال و در شرایط رکودی از استراتژی مدیریت منفعل استفاده می کند.
2. سطح تحمل ریسک پرتفوی باید سنجیده شود : هر چقدر پرتفوی تحمل ریسکش افزایش یابد، از استراتژی منفعل به سمت استراتژی مدیریت فعال در حرکت خواهیم بود.
3. اندازه و حجم پرتفوی شما نیز تاثیرگذار است : مدیران پرتفوی ‌هایی با ارزش و حجم بالا، سادگی قادر است با اجرای مدیریت فعال برای جابجایی سهام در پرتفوی خود اقدام کند.
4. نگاه و ویژگی شخصیتی مدیران هم مهم است : ظرفیت ریسک ‌پذیری و محافظه کاری مدیران پرتفوی، نوع استراتژی که آن‌ ها در سبد سهام خود استفاده می کنند را تعیین می کند.
5. سطح کارایی بازار را ارزیابی کنید : در بازاری که کارایی آن در سطح بالایی قرار دارد، مدیریت منفعل به کار برده می شود و مدیران به سمت سرمایه‌ گذاری در صندوق‌ های شاخصی و متنوع حرکت می ‌کنند. در مقابل در بازارهای غیرکارا به ‌تناسب وجود شکاف‌ ها و فرصت‌ های آربیتراژی، مدیران به سمت استفاده از توان تحلیل ‌گری و مدیریت فعال در حرکت خواهند بود.
6. متعصبانه به سهام شرکت ‌ها نگاه نکنید : این که سهام یک شرکتی در چند سال اخیر همواره سودآور بوده، دلیل کافی و مناسبی برای ادامه سودآوری آن در آینده نیست و همین طور این که یک سهم را چندین سال است که می شناسید یا حتی در آن کار می کنید هم نمی تواند دلیل کافی و مناسبی برای خرید سهام شرکت باشد و بهتر است برای تشکیل بهترین سبد سهام به فاکتورهای متعددی توجه کنید تا هم ریسک کمتر و هم بازدهی مناسب ‌تری را به دست آورید.
7. هیچ‌ گاه تک سهم نباشید: این طور فرض کنید که سبد سهام خود را تنها از یک صنعت خاص تشکیل داده‌ اید. در صورت رکود در آن صنعت، در تمامی سهام موجود در پرتفوی خود دچار ضرر خواهید شد؛ لذا توصیه داریم حتما تنوع را رعایت کنید و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت ‌های مختلف پر کنید. البته این موضوع را هم در نظر داشته باشید که آن‌ قدر تنوع سهام را زیاد نکنید تا در ادامه برای مدیریت پرتفوی خود با مشکل روبرو شوید.
8. انتظار و توقع سرمایه‌ گذار باید به صورت واضح مشخص شود : سهام‌ داران محافظه ‌کار اغلب استراتژی منفعل را مورد استفاده قرار می دهند و در مقابل سهام‌ دارانی که انتظار سود بیش ‌تری دارند از مدیریت پرتفوی فعال بهره می برند.
9. صنایع پربازده را شناسایی کنید : در زمان تشکیل پرتفوی ابتدا صنایع پربازده را شناسایی نمایید. سپس از بین آن صنایع پرتفوی خود را به وجود آورید. شایان ذکر است که بدون مطالعه شرکت ‌ها و انتخاب سهام‌ های مختلف و تصادفی نیز امکان ضرر شما وجود خواهد داشت، بنابراین لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می ‌توانید ریسک سرمایه ‌گذاری در بورس را کاهش دهید.
10. مراقب شایعات و شایعه‌سازها باشید : اشاره کردیم توجه به اخبار رسانه ‌های معتبر برای خرید یا فروش سهم و انتخاب سهام شرکت‌ های ارزنده بسیار حائز اهمیت است، ولی در عین‌ حال نباید حین توجه به اخبار رسانه ‌ها در دام شایعات و پیام‌ های غیر واقعی بیافتید. اغلب دیده شده است که برخی افراد تأثیرگذار در بازار، پس از خرید سهام یک شرکت خاص، اقدام به خبرسازی و شایعه ‌پراکنی برای آن می ‌کنند تا اصطلاحا بازار را مطابق میل خود حرکت دهند، در همچین زمان هایی تیزبینی و تکیه ‌بر اخبار رسانه‌ های معتبر اهمیت و دیگر ابزارهای تحلیل بازار سرمایه اهمیت بیشتری خواهد یافت.

انواع استراتژی های مدیریت سبد سهام

یکی از وظایف حائز اهمیت افراد و شرکت ها برای مدیریت دارایی، مدیریت پرتفوی است که از طرق مختلف و به صورت های گوناگون انجام می شود. پرتفوی به معنای مجموعه‌ ای از دارایی ‌ها و مدیریت پرتفوی، هنر و علم تصمیم‌ گیری در مورد سیاست و ترکیب سرمایه ‌گذاری، متناسب ‌سازی سرمایه ‌گذاری با اهداف، تخصیص دارایی برای افراد و مؤسسات و کنترل ریسک است.

به بیانی دیگر می ‌توان گفت مدیریت پرتفوی به معنای تعیین نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت ‌ها در انتخاب بدهی در مقابل سرمایه، رشد در مقابل اطمینان و دیگر انتخاب‌ها در مسیر افزایش بازدهی در سطح معینی از ریسک است. در این بخش انواع استراتژی های مدیریت سبد سهام را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

استراتژی منفعل یا انفعالی

در این نوع استراتژی، به دلیل عدم توانایی تخمین جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام، هدف اصلی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص موردنظر است. در این نوع استراتژی، نوع مدیریت پرتفوی به ‌صورت خرید و نگهداری است. در این شرایط خرید سهام بر مبنای چندین معیار انجام‌ شده و تا پایان دوره سرمایه ‌گذاری، حفظ می‌ شود.

لذا هیچ گونه فعالیت معاملاتی بعد از ایجاد پرتفوی وجود ندارد. استراتژی منفعل به نام‌ های گوناگونی مانند استراتژی سرمایه ‌گذاری در شاخص نیز، معروف است. در این حالت مدیریت هیچ ‌گونه تلاشی برای شناسایی سهام با قیمت پایین یا با قیمت بالا از طریق روش‌ های تجزیه‌ و تحلیل نمی کند و همچنین هیچ ‌گونه تلاشی در راستای تخمین حرکات کلی در بازار صورت نمی دهد.

چگونه پرتفوی شاخص انفعالی تشکیل دهیم؟

به منظور ایجاد پرتفوی با نگاه استراتژی انفعالی، سه روش مرسوم وجود دارد که به شرح زیر است :

• روش پیگیری کامل : در این روش تمامی سهام موجود در شاخص به نسبت وزنشان در آن شاخص خریداری می ‌شوند.
• روش نمونه ‌گیری : در این روش، مدیر پرتفوی تنها برای خرید نمونه ‌ای از سهام که در شاخص مبنا وجود دارد، اقدام خواهد کرد.
• روش بهینه‌ سازی یا برنامه‌ ریزی غیرخطی: در این روش از اطلاعات تاریخی تغییرات قیمت ‌ها و همبستگی بین سهام استفاده می ‌شود و طبق آن ترکیب پرتفوی تعیین می شود.

استراتژی ‌فعال

این استراتژی عمدتا برای هماهنگی با پیش ‌بینی‌ های کوتاه‌ مدت یا میان ‌مدت بازار و سهم مورد استفاده قرار می گیرد. یعنی مدیر پرتفوی در حال معامله سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار کسب کند. برای مدیریت فعال پورتفوی، سه روش مرسوم وجود دارد که به شرح زیر است :

• استراتژی تمرکزبخش : این روش مشابه استراتژی گلچین سهام است، با این تفاوت که واحد موردنظر به ‌جای سهام، صنعت در نظر گرفته شده است.
• استراتژی سنجش موقعیت بازار : سرمایه‌ گذار با پیش بینی آینده بازار، حجم سرمایه ‌گذاری را بین اوراق‌ بهادار تغییر می ‌دهد و در صورت پیش ‌بینی بازده بالاتر از متوسط برای پرتفوی، نسبت به تعدیل و اصلاح ریسک پرتفوی اقدام می ‌کند؛ این بدین معنی است که مدیر پرتفوی اگر بداند بازار در روند نزولی/صعودی قرار می گیرد، بیشتر/کمتر در اوراق بهادار با درآمد ثابت (مثل اوراق مشارکت یا اوراق خزانه اسلامی)، سرمایه ‌گذاری انجام می دهد و حجم سرمایه ‌گذاری در سهام را کاهش/افزایش می ‌دهد.
• استراتژی گلچین سهام : سرمایه ‌گذار، وزن سهام زیر قیمت را در پرتفوی افزایش و وزن سهام بالای قیمت را کاهش می‌ دهد و بدین وسیله ریسک پرتفوی نیز متنوع می ‌شود و انتخاب ‌های سهم بر دیگر سهام اثر می‌ گذارد.

استراتژی تنوع بخشی برای کاهش ریسک

تنوع بخشی یک راه برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک محسوب می شود. ریسک غیر سیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت ها مرتبط بوده و لزوما کل شرکت ها و یا کل بازار را مستقیما تحت تاثیر خود قرار نمی دهد. به عنوان مثال مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار امکان دارد موجب تضعیف موقعیت آن شرکت در برابر رقبا شده و سودآوری شرکت را نسبت به سایرین کم کند و همین امر به افت قیمت سهم آن شرکت منتهی گردد. برای مثال همین رویداد به صورت مستقیم بر بازده سهام شرکت های مرتبط اثر می گذارد و نه کل بازار.

این را در خاطر داشته باشید که تنوع بخشی توسط ساختن یک سبد متشکل از سهام شرکت های گوناگون می تواند ریسک غیر سیستماتیک را کاهش دهد. ولی در مقابل ریسک غیر سیستماتیک، ریسک سیستماتیک قرار دارد. ریسک سیستماتیک به تاثیرات مجموعه ای از رویدادهای کلی بر بازده طیف گسترده ای از شرکت ها و صنایع می گویند که به راحتی قابل پیش بینی یا کنترل نیستند. برای مثال، سیاست های پولی دولت ها، عملکرد کلی اقتصاد، مناقشات سیاسی، حوادث طبیعی، و تغییرات دائمی شرایط روانی بازار نمونه هایی از این رویدادها به حساب می آیند که هر یک می تواند بازده کل بازار را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر قرار دهد.

استراتژی سبد مبتنی بر ارزش بازار

در سبد مبتنی بر ارزش بازار، وزن سهام هر شرکت در سبد با توجه به ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با سایر سهم های سبد تعیین می شود. برای مثال، اگر ۱۰ سهم با بیشترین ارزش بازار انتخاب شده و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم ۲۰ درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید ۲۰ درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد. ارزش بازار شرکت برابر تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم است. وزن هر سهم در سبد هم با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد تعیین می شود.

به عنوان مثال ۱ میلیون تومان برای خرید ۱۰ سهم جهت تشکیل یک سبد در نظر گرفته شده اگر ۱۰۰۰ سهم یک شرکت به قیمت ۲۰۰ تومان خریداری شود ارزش خرید آن سهم ۲۰۰ هزار تومان و وزن آن سهم در سبد معادل ۲۰ درصد است. برای اینکه این سبد یک سبد مبتنی بر وزن بازار باشد باید نسبت وزن سهم ها در سبد با نسبت ارزش بازار شرکت های مربوط به هر سهم موجود در سبد تناسب داشته باشد.

امیدوارم از این مقاله که به بیان استراتژی مدیریت سبد سهام پرداختیم، نهایت استفاده رو برده باشید و دید خوبی نسبت به این موضوع پیدا کرده باشید.

هر سوالی راجب نحوه تشکیل سبد سهام و مدیریت سبد سهام ذهنتان را مشغول کرده است، حتما در بخش دیدگاه ها بنویسید تا پاسخ دهم.

پرتفوی یا سبد سهام در بورس چیست؟

پرتفو یا پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری، در حالت کلی، مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز، وجوه نقدی و اوراق نقد شونده و همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. یک سبد همچنین پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید می‌تواند شامل اوراق غیرقابل معامله، مانند سرمایه‌گذاری‌های عمرانی، خصوصی و… باشد.

سبد سهام نیز مجموعه‌ای از چند سهم مختلف است که سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری آن‌ها را می‌‌خرد. سبد سهام مستقیماً توسط سرمایه‌گذاران و یا توسط متخصصان مالی و مدیران سرمایه اداره می‌شود. سرمایه‌گذاران باید مطابق با تحمل ریسک و اهداف سرمایه‌گذاری یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند چندین سبد برای اهداف مختلف داشته باشند. همه این‌ها به اهداف سرمایه‌گذار بستگی دارد.

معامله گران در بازار سرمایه در مقابل سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهند (ریسک) باید بازدهی را از بازار کسب کنند (ریوارد). درواقع میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته توسط هر سرمایه‌گذار، وابسته به مقادیر بازده و ریسک است. اگر دوشرکت را در نظر بگیرید که یک محصول یکسان را تولید می‌کنند و در مقاطعی شرکت اول دچار بحران می‌شود و شرکت دوم در حال بازدهی بیشتری ناشی از تولید بیشتر و کسب سهم بیشتری از بازار می‌باشد و یا برعکس این قضیه اتفاق بیفتد.

فرض کنید که یک سرمایه‌گذار قصد خرید سهام یکی از این دوشرکت را دارد لذا برای این خریدار دو حالت وجود دارد:

• حالت اول اینکه اقدام به خرید سهام فقط یکی از شرکت‌ها کند حالت دوم این است که بخشی از سرمایه خود را به خرید سهام شرکت اول و بخشی دیگر را به شرکت دوم اختصاص دهد. در حالت اول ممکن است که سرمایه‌گذار بازده قابل‌توجهی (با توجه به افزایش ارزش سهم شرکت) به دست پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید آورد، ولی از طرفی ممکن است که شرکت دیگر اقدام به اصلاح سازوکار داخلی خود کند تا بتواند در رقابت با شرکت مقابل پیروز شود و درنتیجه شرکت اول دچار کاهش شدید قیمت سهام شود.
• اما در حالت دوم به دلیل اینکه سرمایه‌گذار در تخصیص سرمایه‌های خود به شرکت برتر، به صورت یکجا و کامل عمل‌نکرده و پیش‌بینی رشد شرکت رقیب را در نظر گرفته است، اقدام به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خودکرده است. درواقع سرمایه‌گذار با خرید بخشی از سهام دو شرکت اقدام به تشکیل پرتفوی سبد سهام (portfolio) کرده است. معنی ساده واژه پرتفوی، سبد سرمایه‌گذاری به طور عام و سبد سهام از ترکیب دارایی‌های سرمایه‌گذاری شده توسط یک سرمایه‌گذار است.

همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نچینید.

قطعاً همه ما حداقل یک‌بار این جمله معروف را شنیده‌ایم و احتمالاً سعی کرده‌ایم آن را در مدیریت سرمایه خود بکار ببریم، اما نکته مهم آن است که تشکیل سبد سرمایه‌گذاری یا همان پرتفوی باید دارای یک سری مزایا و ویژگی‌هایی همچون تنوع‌بخشی (diversification) باشد تا بتوانیم بگوییم سبد مناسبی را تشکیل داده‌ایم.

پورتفولیو یا پرتفوی در لغت به معنای کیف دستی بوده که درگذشته یک سرمایه‌گذار، مجموعه‌ای از اسناد و مدارک خود را در آن حمل می‌کرده، درواقع سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت‌های بورسی را در اختیار داشتند هر روز به بازار بورس سر می‌زدند تا ببینند سرمایه آن‌ها در چه وضعیتی قرار دارد. در اصطلاح مالی نیز به کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی‌های مختلف مالی اعم از املاک و مستغلات، سهام شرکت‌ها، اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی باهدف تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری می‌گویند.

ارزش پرتفوی

به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، مهم‌ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ها است.

روش انتخاب بهترین سهام برای خرید در بورس: 3 عامل موثر

انتخاب سهم خوب برای خرید از مهمترین عوامل موثر بر موفقیت در بازار بورس است. در انتخاب یک سهم عوامل زیادی نقش دارند. قبل از انتخاب یک سهم شما باید شرکت ها و صنایع موفق را بشناسید. عوامل کیفی و کمی در انتخاب سهم موثرهستند. از سوی دیگر رفتار بازار غیرقابل پیش بینی است و تغییرات ناگهانی آن بر سود و زیان شما موثر خواهد بود.

در این مقالعه سعی کردیم تا 3 راه برتر انتخاب یک سهم خوب را برای شما معرفی کنیم. آشنایی سرمایه گذاران و معامله گران بازار سرمایه با روش‌های تجزیه و تحلیل اوراق بهادار توان این افراد را در انتخاب سهم خوب بالا میبرد. بی شک از طریق تجزیه و تحلیل دقیق و هوشیارانه می‌توان ریسک بازار سرمایه یا مخاطره سرمایه‌گذاران را تقلیل داد.

نکته مهم 1: بطور خلاصه فلزات به دلیل بالا و پایین شدن زیاد از نظر ما ریسک بیشتری دارند. بانکی ها در میان مدت و طولانی مدت مناسب ند. سرمایه گذاری ها را باید بشناسید و خرید کنید. دارویی، غذایی و حمل و نقل ها معمولا بطور یکنواخت بالا می روند و کم ریسک ترند. پیمانکاری، کاشی و ساختمانی و سایر صنایع را نیز کاملا باید شناخت داشته باشید و به قیمت های بازار توجه کنید. خودرو و پتروشیمی و پالایشی ها را به عنوان سهم های برتر معرفی می کنیم. (اینها فقط نظر شخصی من هستند)

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

نکته مهم 2: این 3 سهم را هیچ گاه نخرید: اول سهمی که حمایت مهمش را از دست داده باشد و حقوقی حمایتی از آن نکرده است. دوم سهمی که نزدیک به مقاومت مهم قرار دارد یعنی نزدیک سقف کانال خودش. سوم سهمی که روند ضرردهی ادامه دار دارد. برای بررسی ضررده بودن شرکت ها نام آنها را در سایت کدال سرچ کنید و اطلاعیه ها را مشاهده نمایید.

نکته مهم 3: بطور کلی خرید سهام هایی که به تازگی عرضه اولیه شده اند به علت اینکه هنوز به ارزش ذاتی شان نزدیک نشده اند بسیار فکر خوب و کم ریسکی می باشد. اما تقریبا همه این سهام اولیه بعد از چند هفته از عرضه اولیه یک اصلاح کوچک تا متوسط دارند. بهترین زمان برای خرید آنها دقیقا بعد از اتمام پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید آن اصلاح می باشد. (نمودار سهامی مثل صبا یا شگویا)

3 روش کلی برای انتخاب بهترین سهم وجود دارد:

1-تحلیل بنیادی (Fundamental)

در تحلیل بنیادی تحلیلگر به دنبال ارزش ذاتی سهم است. ارزش ذاتی یا واقعی با ارزش بازاری و قیمت روز سهم فرق دارد. در تحلیل بنیادی 3 قدم اصلی وجود دارد که به وسیله آن میتوان ارزش واقعی یک سهم را شناخت.

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

اقتصاد کلان (بخصوص تورم و قیمت ارز)

بازار بورس و به طبع وضعیت یک صنعت یا شرکت متاثر از سیاست ها، حوادث اجتماعی و وضعیت اقتصادی است. در تحلیل بنیادی ابتدا تغییرات اقتصادی مورد بررسی قرار میگیرد . تغییرات اقتصادی را با شاخصه هایی همچون نرخ تورم، تولیدات، نرخ بهره، ارز، رشد اقتصادی ، بیکاری، سیاست های پولی و مالی و صادرات و واردات میسنجند. تحلیل گر با بررسی هر یکی از این مولفه ها وضعیت یک صنعت و یا شرکت را می سنجد و به دنبال آن دورنمایی از آینده شرکت را کسب میکند.

برای داشتن یک سبد سهام خوب و قوی باید دائم خبرهای داخلی و خارجی را دنبال کرد تا بتوان تحولات در بازار سرمایه را پیش بینی کرد. اما به این نکته توجه کنید که اخبار را از خبرگزاری های رسمی دنبال کنید و تحت تاثیر بازی گردانان بازار بورس نباشید.

به این نکته باید توجه کرد که اقتصادجهان نیز بر اقتصاد کلان موثر است. حوادث و اخبارجهانی به طور مستقیم و غیرمستقیم در ارزش یک شرکت تاثیر میگذارد. یک نمونه ساده تاثیر بازارهای مختلف بر یکدیگر،‌ بازار فلزات است. اگر مشاهده کردید ارزش فلزات رنگین در بازارهای جهانی در حال کاهش است، باید منتظر تأثیر آن بر قیمت فلزات رنگین داخل کشور هم باشید یا اگر بر فرض به ‌دلیل یک حادثه طبیعی تولید یک صنعت خاص دچار مشکل شود، قطعاً بر بازار داخلی آن صنعت در کشورمان هم تأثیر مثبت یا منفی خواهد داشت.

شناخت صنعت

برای شناخت یک صنعت باید به دنبال موارد زیر باشید:

• تقاضای رو به رشد و فزاینده برای محصولات صنعت
• برخورداری از ویژگی ممتاز به گونه‌ای که محصولات مشابه خارجی یا رقیب تهدید جدی برای نفوذ در بازار داخلی نباشند.
• محدود بودن کالاهای جانشین برای محصولات آن صنعت
• دخالت محدود ارگان‌های تصمیم‌ گیرنده دولتی در تعیین قیمت محصولات صنعت و کم و کیف فعالیت آن‌ها و استراتژیک بودن محصولات صنعت و نیز گاهاً فشردگی بازار صنعت مورد نظر
• ورود سخت رقبا به حوزه خدمات صنعت

تحلیلگر بازار سهام پس از انتخاب صنعت مورد نظرش باید یک شرکت را از میان شرکت های موجود در آن صنعت انتخاب نماید. فاکتورهای زیر در انتخاب شرکت کمک کننده خواهند بود:

• چگونگی وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت مورد نظر
• میزان سود نقدی هر سهم
• تداوم روند سودآوری (در واقع سودآوری شرکت باید یک فرآیند مداوم و مستمر باشد، نه مقطعی)
• توجه به نسبت قیمت به درآمدسهم( P/E ) این نسبت نشان میدهد آیا قیمت سهام به نسبت سودی که بین سهامدارانش توزیع می کند، ارزشمند است؟
• قابلیت نقدشوندگی سهام یعنی هر زمان که دارنده سهم بخواهد سهامش را بفروشد به راحتی بتواند، این کار را انجام دهد. قدرت نقدشوندگی سهم یک شرکت را میتوان با دفعات خرید و فروش روزانه آن سنجید.

از دیگر عوامل موثر در انتخاب شرکت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• سهم بازار شرکت از صنعت
• کیفیت محصولات یا خدمات و تمایز آن‌ها و سایر عوامل خاص رقابتی
• مدیران آن شرکت همانند تجربه، تحصیلات
• موفقیت‌های قبلی
• نوآوری
• ابتکارات و جدیت و تلاش آن‌ها
• کارایی مدیریت در اداره دارایی‌ها
• تولید و عملیات، فروش محصولات
• به خدمت گرفتن فناوری جدید و عرضه محصولات جدید
• نسبت‌های سود آوری
• بدهی

زمانی که در تحلیل بنیادی به شناخت شرکت پرداخته میشود رویکردی از بالا به پایین به بازار دارد که این مسئله در موفقیت و منتطق گرایی مالی موثر است. طبق این تحلیل شما میتوانید برنامه ریزی بلندمدت و میان مدت موفقی داشته باشید.

در خرید سهم به روش تحلیل بنیادی به این نکته توجه کنید که اگر ارزش ذاتی یک شرکت از قیمت روز بالاتر باشد یعنی سهم امکان رشد را دارد و میتواند سهم خوبی برای خرید باشد.قیمت کمتر ارزش ذاتی نشان از افت قیمت دارد و قیمت برابر نشان از قیمت منصفانه است و سودی به دنبال نخواهد داشت.

سرمایه گذاری ارزشی

در استراتژی سرمایه گذاری ارزشی سرمایه گذار به دنبال سهم هایی با شرایط بنیادی قوی است که ارزش گذاری واقعی نشده اند و پتانسیل افزایش قیمت سهم را دارد. در این استراتژی به قیمت های روز توجهی نمیشود بلکه با دید بلند مدت سرمایه گذاری صورت میپذیرد. سرمایه گذار ارزشی شرکت‌هایی را جستجو می‌کند که در بازار به درستی ارزش گذاری نشده اند، وقتی که بازار اشتباه خود در ارزش گذاری را تصحیح می‌کند پتانسیل رشد افزایش قیمت سهم را دارند.

2-روش تکنیکال (Technical)

پس از تحلیل بنیادی و شناخت صنعت یا شرکت های برتر تحلیل گر به دنبال تحلیل تغییرات رفتار و قیمت سهام ها خواهد رفت و در واقع به دنبال الگوهای بازار است. تکنیکالیست ها فقط با جریان قیمت ها تحلیل میکنن و با بررسی روند قیمتی در چارت ها به نتایج دلخواه میرسند. استراتژی معامله‌گر (یا سهامدار) برای تعیین زمان‌های خرید یا فروش بستگی مستقیم به مدت انتظار او برای رسیدن به سود دارد. این زمان‌ها می‌تواند بسیار کوتاه در حد چند ساعت یا نسبتاً طولانی و به چندین سال برسد.

عرضه و تقاضا یکی از عوامل موثر بر تحلیل تکنیکال است در تحلیل تکنیکال هرچه تقاضا بیشتر باشد یعنی قدرت خریداران بیشتر و سهم با رشد روبرو خواهد شد، از سوی دیگر هرچه عرضه بالاتر باشد یعنی قدرت فروشنده بیشتر و در نهایت سهم افت خواهد کرد.

در تحلیل تکنیکال تحلیلگر به دنبال افزایش یا کاهش قیمت نیست بلکه جهت حرکت بازار را پیش بینی میکند و فقط به دنبال یافتن روندها، شکست‌های قیمت، نقاط حمایت و مقاومت است تا بتواند براساس آن، استراتژی معاملاتی خود را بچیند. ابزارهای معامله ‌گری که با روش تحلیل تکنیکال سهام را برای خرید انتخاب می‌کند، فقط نمودار قیمت و حجم معاملات است تا ابزارهایی مانند اندیکاتورها و اسیلاتورها را روی آن پیاده کند و تصمیم بگیرد که با چه استراتژی پیش رود. برای تحلیل تکنیکال نیاز به نرم افزار تحلیل تکنیکال است تا اطلاعات شرکت‌ها را به عنوان ورودی پذیرفته و خروجی آن نموداری از روند قیمت‌ها باشد و تحلیلگر بتواند انواع اندیکاتورها و اسیلاتورها را روی آن پیاده کند.

3-روش تئوری مدرن پرتفولیو (MPT)

منطق بازار اقتصادی به این موضوع تاکید میکند تمام دارایی خود را در یک بخش سرمایه گذاری نکنید. در واقع ریسک و خطر یک سهم بیشتر از ترکیب چند سهم است. پرتفوی یا سبد سهام متشکل از سهام متعدد شرکت‌هایی است که در شرایط عادی احتمال کاهش بازده همه دارایی‌ها تا حدودی به صفر نزدیک است. با تشکیل پرتفوی، تلاش ‌ها بر این است که ریسک غیر سیستماتیک یا تنوع پذیر به حداقل ممکن تقلیل یابد. به همین جهت ترکیب پرتفوی بهتر است به گونه ‌ای باشد که نوسانات مشابهی نداشته باشند یعنی زمانی که بازده یکی کاهش پیدا می ‌کند بازده دیگری افزایش یابد.

تعیین بازده مورد انتظار سبد سهام و تک تک سهام، ارزیابی وضعیت سهام مختلف و انتخاب آن‌ها، بهینه نمودن ترکیب سهام (پرتفوی) و ارزیابی پرتفوی و بازنگری در مجموعه سهام چهار بخش مهمی است که در این آنالیز بررسی می‌شود. در روش پرتفوی مدرن مجموعه تلاش‌ها وقف این است که بازده پرتفوی فرد سرمایه‌گذار به بازده بازار نزدیک گردد و در وضعیت مطلوب، بازدهی بیشتر از آن بدست آورد. در این حالت پرتفوی کل بازار یک شاخص ارزیابی است که ریسک آن نیز با شاخص بتا (Beta) محاسبه می‌شود. این تحلیل کاربرد زیادی در آنالیز ریسک و تجزیه و تحلیل بازار دارد و مبنای کار سرمایه گذاران حرفه ای است.

مهمترین فاکتورهای انتخاب بهترین سهام برای خرید

• بررسی سابقه تاریخی سهم در صورت های مالی
• بررسی فاکتورهای بنیادی موثر بر سودآوری اتی شرکت
• بررسی فاکتورهای موثر بر روند معاملات سهم روی تابلو همچون حجم معاملات، تعداد معاملات، جریان خرید حقیقی و حقوقی و…در این رابطه ابزار فیلترنویسی
• بررسی روند تاریخی قیمت سهم از طریق چارت‌های تکنیکال
• رعایت تنوع کافی در انتخاب سهام برای سبد سرمایه گذاری
• توجه به نقدشوندگی سهام

مهمترین مهارت برای داشتن سرمایه گذاری موفق مهارت معامله گری و مدیریت سبدسهام است. بازاربورس بازاری پرنوسان است. هرچه مهارت معامله گری شما بالاتر باشد، ضرر کمتری متحمل خواهید شد. در بازار بورس تمام اتفاقات در اثر تصمیم‌ها و انتخاب‌های شما اتفاق می‌افتد و شما می‌توانید سود های بی نهایت و ضرر های سنگینی را تجربه کنید و همگی این موارد به پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید مهارت‌های فردی و کنترل درونی شما بستگی دارد.

پرتفوی پرسود برای سهامداران خرد/ سهام دلاری بخریم یا ریالی؟

سهام دلاری بخریم یا ریالی؟ استراتژی‌‌‌‌‌ بهینه برای حضور در بورس کدام است؟ در شرایطی که تحولات بین‌‌‌‌‌المللی در حوزه احیای برجام بار دیگر در حال شکل‌‌‌‌‌گیری است، چه مسیری را برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاری در بورس انتخاب کنیم؟ این‌‌‌‌‌ها بخشی از سوال‌‌‌‌‌های سهامداران خرد و حقیقی در مواجهه با وضعیت امروز بورس است.

سهامدارانی که برخی از آنها همچنان چشم‌‌‌‌‌انتظار اوج‌‌‌‌‌گیری بورس هستند و برخی دیگر با شرایط امروز خودشان را تطبیق داده‌‌‌‌‌اند اما همچنان دنبال سودهای کوتاه‌مدت هستند و این سوال برایشان ایجاد شده که در شرایط فعلی سهم‌های دلاری بهتر است یا ریالی؟ چه استراتژی‌‌‌‌‌ای را با توجه به تحولات در حوزه برجام و سیاستگذاری‌‌‌‌‌های اقتصادی داخلی درپیش بگیرند؟ در شرایط فعلی اما به اعتقاد خیلی از کارشناسان حوزه بورس بازار دارای ارزندگی است اما متاسفانه سهامداران چشم‌‌‌‌‌انتظار سودهای کوتاه‌مدت و رشد بازار مانند آن اوج هیجانی بورس هستند. همین نگاه باعث‌شده است که شاهد عدم‌اعتماد در میان سهامداران خرد به بازار باشیم، چراکه هم شاهد ریزش خیلی شدید بازار بوده‌‌‌‌‌اند و هم دیگر مثل قدیم شاهد رشد شدید بازار نیستند.

از طرف دیگر هم شرایط سیاسی و اقتصادی و خبرهای متعدد باعث شده که به فضای بی‌‌‌‌‌اعتمادی و بی‌‌‌‌‌ثباتی بیش از پیش دامن زده شود و در نهایت همیشه گفته‌‌‌‌‌اند که سرمایه پدیده‌‌‌‌‌ای حساس و ترسو است و نیاز به ثبات و آرامش دارد. حالا در چنین شرایطی و با چنین عواملی، کارشناسان حوزه بورس در گفت‌‌‌‌‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» به تفاوت سهم‌های دلاری و ریالی پرداخته‌‌‌‌‌اند و توصیه‌‌‌‌‌هایی برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاری در هرکدام از این سهم‌ها ارائه کرده‌‌‌‌‌اند. آنها همچنین از ریسک‌‌‌‌‌ها، عوامل تاثیرگذار بر این سهم‌ها گفته‌‌‌‌‌اند و البته در صحبت‌‌‌‌‌هایشان پیشنهادهایی هم برای استراتژی سهامداران خرد ارائه کرده‌‌‌‌‌اند.

سهام دلاری و ریالی چیست؟

اگر جزو آن سهامدارانی هستید که نمی‌دانید تفاوت این دو سهم چیست و همیشه بی‌توجه به این موضوع سهم‌‌‌‌‌های خود را پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید در بازار خریداری کرده‌‌‌‌‌اید، بهتر است بدانید که شرکت‌هایی که درآمدشان را به دلار حساب می‌کنند، جزو سهم‌های دلاری درنظر گرفته می‌شوند. این شرکت‌ها عمدتا صادرات‌محور هستند که پول فروش محصول خود را در ازای ارز دریافت می‌کنند. در سوی دیگر ماجرا شرکت‌هایی که درآمد حاصل از فروش محصولاتشان به‌صورت ریال است، سهم‌های ریالی یا داخلی خوانده می‌شوند.

تفاوت سهام‌‌‌‌‌ دلاری و ریالی چیست؟

اولین تفاوت این شرکت‌ها میزان درآمد است، یعنی شرکت‌هایی که از بابت فروش محصولاتشان ارز دریافت می‌کنند، با بالا رفتن قیمت ارز هم درآمد آنها افزایش پیدا می‌کند. این شرکت‌ها هزینه‌‌‌‌‌هایشان عموما ریالی است اما درآمدشان ارزی است، پس اگر سهامداری در پرتفوی خود سهام دلاری داشته باشد، با افزایش قیمت ارز می‌‌‌‌‌توانید از آن شرکتی که سهامش را در اختیار دارید، انتظار رشد داشته باشید. در این گروه شرکت‌هایی مثل پالایشی‌‌‌‌‌ها، معدنی‌‌‌‌‌ها، فلزی‌‌‌‌‌ها، پتروشیمی‌‌‌‌‌ها و. قرار می‌گیرند که جزو معروف‌‌‌‌‌ترین‌‌‌‌‌ها هستند. حالا شرکت‌هایی که سهام ریالی و به دلار محصول می‌‌‌‌‌خرند اما فروششان در داخل کشور به‌صورت ریالی است. به بیان ساده‌‌‌‌‌تر در اکثر موارد بخش زیادی از هزینه‌‌‌‌‌هایشان دلاری اما درآمدیشان ریالی است، ولی در عین حال با افزایش قیمت ارز، قیمت محصولات این شرکت‌ها هم بالا می‌‌‌‌‌رود، اما نکته در این است که در اکثر موارد برای این افزایش قیمت دخالت‌های دستوری دولت و قیمت‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌ها دخیل هستند و البته از این مساله هم نباید غافل ماند که زمانی که ارزش ارز نسبت به ریال کاهش پیدا کند، هزینه‌‌‌‌‌ خرید مواداولیه برای صنایع کم می‌شود. درحالی‌که درآمدهایشان ثابت است، در این زمان انتظار داریم که سهم‌های ریالی رشد بیشتری داشته باشند و در نهایت در این گروه شرکت‌هایی مثل غذایی‌‌‌‌‌ها، دامپروری‌‌‌‌‌ها، زراعتی‌‌‌‌‌ها، خودرویی‌‌‌‌‌ها و. قرار می‌گیرند.

سهام دلاری بخریم یا ریالی؟

بعد از این توضیحات، به پاسخ این سوال می‌‌‌‌‌رسیم که سهام دلاری بهتر است یا ریالی؟ کدام را در پرتفوی خود جا بدهیم؟ حامد ستاک، کارشناس حوزه بورس در گفت‌‌‌‌‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در پاسخ به این سوال‌‌‌‌‌ها بیان می‌کند که خیلی از سهم‌‌‌‌‌های دلاری هستند که ارزش ندارند اما در مقابل سهم‌‌‌‌‌های ریالی‌‌‌‌‌ای هستند که با رشد نرخ ارز هم همچنان ارزندگی دارند، اما در شرایطی که قیمت ارز در حال رشد است و روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند، سهامداران خرد و حقیقی که در بازار سهام در حال فعالیت هستند باید سرمایه‌‌‌‌‌هایشان را به سمت کدام‌یک از سهم‌‌‌‌‌ها ببرند؟ دلاری بخرند بهتر است یا ریالی؟ او در ادامه توضیحات خود به این موضوع هم می‌‌‌‌‌پردازد و اینطور می‌گوید که وقتی ما پیش‌بینی می‌کنیم قیمت ارز در بازار کشور رشد پیدا می‌کند، پس در نتیجه در بازار سهام باید سراغ شرکت‌هایی برویم که درآمد ارزی اما هزینه‌‌‌‌‌های ریالی دارند. ستاک البته به این موضوع اشاره می‌کند که نباید همه شرکت‌های حاضر در بازار سهام را بر این اساس بسنجیم؛ چراکه به اعتقاد او گاهی اوقات به‌رغم اینکه شرکت‌ها درآمد ارزی هم دارند، هزینه‌‌‌‌‌های ارزی زیادی هم دارند. احمد مهجوری از دیگر کارشناسان حوزه بورس هم به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید که سهم‌‌‌‌‌های صادراتی همیشه فروش صادراتی داشته‌‌‌‌‌اند و برای خریداری و سرمایه‌‌‌‌‌گذاری در بورس در ارجحیت بوده‌‌‌‌‌اند و دلیل آن هم این است که از آنجا که قیمت ارز در بازار پایین نمی‌آید و صادرات را هم با نرخ ارز روز انجام می‌دهند، سهم‌‌‌‌‌های مطمئن‌‌‌‌‌تر و سودآورتری برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاری هستند.

امین ناطقی‌‌‌‌‌راد، کارشناس حوزه بورس هم توضیح می‌دهد که مسائلی در بودجه کشور وجود دارد که اجازه نمی‌دهد قیمت ارز خیلی کاهش پیدا کند و پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید اگر مذاکرات به نتیجه برسد در کسب‌وکار، صادرات، نقل و انتقالات، صنعت پتروشیمی و حمل‌ونقل و در کل صنایع مختلف اثرات مثبت آن را می‌بینیم، پس اینطور نیست که صرفا سهم‌‌‌‌‌های دلاری از احیای برجام سود می‌‌‌‌‌برند بلکه سهم‌‌‌‌‌های ریالی هم از دلار متاثر خواهند شد. علیرضا کاهدی هم در توضیح اینکه سهام ریالی خریداری شود یا دلاری، توضیح می‌دهد که در شرایط فعلی بازار ارز کنترل شده است و قیمت‌ها واقعی نیست. او بیان می‌کند که «اگر فنر کنترل رها شود، شرکت‌های دلاری رشد زیادی خواهند کرد.‌» کاهدی همچنین درباره سهم‌های ریالی هم می‌گوید که در حال‌حاضر «قیمت خوراکی‌‌‌‌‌ها، حدود هفتاد و پنج‌درصد از اردیبهشت پارسال تا امسال رشد کرده و این افزایش قیمت‌ها خودش را در قیمت سهام‌ها نشان می‌دهد» و در نهایت هر دو این موضوعات که به آنها اشاره شد در حال کنترل هستند اما اگر فنر تورم رها شود، شاهد رشد زیادی در هرکدام از این سهم‌ها خواهیم بود. برای همین هم باید به سهم‌های دلاری یا ریالی به این شکل هم نگاه کرد.

ریسک‌‌‌‌‌های سهم‌‌‌‌‌های ریالی و دلاری چیست؟

سرمایه‌‌‌‌‌گذاری بدون‌ریسک نیست. مخصوصا در فضایی که تحولات بین‌‌‌‌‌المللی و داخلی در حوزه اقتصاد و سیاست، مثل دومینو پشت‌سر هم اتفاق می‌‌‌‌‌افتند. حالا در این فضا که خالی از ریسک‌‌‌‌‌های معمول نیست و فراتر از آن است، سهم‌‌‌‌‌های دلاری یا ریالی چه ریسک‌‌‌‌‌هایی در پی دارند؟ آیا اگر بر فرض مثال در یک شرکت با سهم دلاری سرمایه‌‌‌‌‌گذاری کردیم، از ریسک مبرا شده‌‌‌‌‌ایم و دیگر اتفاقی برای سرمایه‌‌‌‌‌هایمان نمی‌‌‌‌‌افتد؟ علیرضا کاهدی، کارشناس حوزه بورس به این سوال پاسخ خیر می‌دهد. به اعتقاد او ریسک بزرگ در شرکت‌های دلاری که معمولا صادرکننده و بزرگ هستند ممکن است دست گذاشتن دولت روی پول این شرکت‌ها باشد.

او در صحبت‌‌‌‌‌هایش با «دنیای‌اقتصاد» به کسری‌بودجه دولت در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید که هر اتفاقی ممکن است برای سرمایه این شرکت‌ها و سودهایشان توسط دولت بیفتد و راه گریزی هم از آن نیست. مساله‌‌‌‌‌ای که ریسک آن برای شرکت‌های کوچک‌‌‌‌‌ یا با سهام ریالی خیلی کمتر است، چراکه قیمت‌گذاری روی کالاهایشان کم‌اثرتر است و دولت نمی‌تواند روی سرمایه‌‌‌‌‌ آنها دست بگذارد و یا در قیمت‌هایشان دخالت کند. علی تیموری، کارشناس حوزه بورس هم درباره ریسک‌‌‌‌‌های هرکدام از سهم‌های دلاری یا ریالی به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید که صنایع صادرات‌محور که درآمدشان ارزی است، تحت‌تاثیر دو متغیر اصلی هستند؛ یکی بحث قیمت‌های جهانی و ریسک‌‌‌‌‌های تغییرات سیاست‌های پولی در کشورهای مختلف که اخیرا هم شاهد آن در حوزه کامودیتی‌‌‌‌‌ها بودیم و دومین متغیر قیمت دلار است که روی سودآوری این شرکت‌ها تاثیر دارد. این کارشناس حوزه بورس به ریسک‌‌‌‌‌های سهم‌های دلاری هم اشاره می‌کند و می‌گوید که در سهم‌های ریالی هم وقتی که نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند، شرکت‌هایی که ریالی هستند، برای خرید یا ورود کالا به کشور با محدودیت مواجه می‌شوند و همچنین گاهی اوقات متاسفانه سیاست‌های دولت‌ها با این شرکت‌ها نامهربانانه بوده است که عمدتا درباره این مساله می‌توان به قیمت‌گذاری دستوری و سرکوب نرخ ارز اشاره کرد.

او در ادامه توضیح می‌دهد که صنایع داخلی کشورمان با این چالش‌‌‌‌‌ها روبه‌رو بوده‌‌‌‌‌اند و در روزهایی که تقاضا زیاد بوده سرکوب قیمتی شده‌‌‌‌‌اند و در مواقعی که باید به آنها کمک می‌‌‌‌‌شده است به لحاظ تامین‌مالی دولت یا منابع، آن زمان هم باز سرکوب شده‌‌‌‌‌اند در قالب اینکه دلار سرکوب شده و هزینه‌ها رشد کرده و نرخ‌های فروش و فضای رقابتی به رقبای خارجی داده شده است. علی تیموری هم به سهامداران می‌گوید که هر کدام از این سهم‌ها ریسک خاص خود را دارند اما سرمایه‌‌‌‌‌گذاران باید متوجه این مساله باشند که تک‌سهم شدن و صرفا روی صنایع خاصی سرمایه‌‌‌‌‌گذاری کردن، باعث نمی‌شود که از ریسک‌‌‌‌‌ها در امان بمانند، پس بهتر است که به تمام عوامل اثرگذار در دو سهام دلاری و ریالی توجه کنند و با حوصله، استراتژی و دقت روی هرکدام از این سهم‌ها سرمایه‌‌‌‌‌گذاری کنند.

استراتژی سهامداران چه باشد؟

برجام، جنگ روسیه و اوکراین، تورم پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید جهانی، سیاستگذاری‌‌‌‌‌ها در اقتصاد کشور و. از جمله موضوعاتی هستند که ذهن سهامداران را به خود مشغول کرده‌‌‌‌‌اند و باعث می‌شود که دنبال نظرات کارشناسان بازار باشند تا با استراتژی‌‌‌‌‌های جدید و مختلف آشنا شوند، اما در همین اوضاع هم برخی از کارشناسان از فضای فعلی بازار و شرایط اقتصاد کشور دل‌خوشی ندارند و با گلایه و انتقاد درباره وضعیت بازار اظهارنظر می‌کنند. برای مثال احمد مهجوری، کارشناس بازار می‌گوید که در شرایط فعلی معامله نمی‌کند، چراکه بازار به اعتقاد او کنترل نمی‌شود و هیچ نظارتی روی آن وجود ندارد، یا کارشناس دیگری می‌گوید که بازار خیلی خراب شده است و اصلا در موردش صحبت و فکر می‌‌‌‌‌کنم، حالم بد می‌شود. با این اوصاف اما گروهی دیگر از کارشناسان هستند که چشم‌‌‌‌‌ امید به آینده دارند و استراتژی‌‌‌‌‌های مختلفی را برای سهامداران با «دنیای‌اقتصاد» مطرح می‌کنند.

حامد ستاک، کارشناس حوزه بورس در صحبت‌‌‌‌‌هایش به وضعیت بازار و اینکه بازار نسبت به سایر بازارها رشدی نداشته است و بعد از آن رشد هیجانی دچار افت شده است، اشاره می‌کند اما با تمام این توضیحات می‌گوید که «وضعیت بازار سرمایه به لحاظ ارزندگی در شرایط ارزنده‌‌‌‌‌ای قرار دارد.‌» او یک اما برای این توضیح در نظر می‌گیرد و می‌گوید که «اما تا تقاضایی ایجاد نشود، رشدی هم در بازار ایجاد نخواهد شد.‌» ستاک در ادامه توضیحات خود بیان می‌کند که در شرایط فعلی این تقاضا برای حضور در بازار وجود ندارد. این کارشناس در بیان پرتفوی هیچ‌گاه تک سهم نباشید استراتژی خود برای سهامداران خرد و حقیقی بیان می‌کند که «بهترین استراتژی خرید و نگهداری است. سهم‌‌‌‌‌هایی که بنیادی هستند و نگهداری شوند، تا آن شرایطی که سهامداران و سرمایه‌‌‌‌‌گذاران سرمایه‌‌‌‌‌هایشان را به این سمت بیاورند اتفاق بیفتد و شاهد ورود منابع مالی به بورس باشیم.‌»

اما وقتی صحبت از استراتژی می‌شود همچنان بخش زیادی از کارشناسان متفق‌‌‌‌‌القول به روش‌های غیرمستقیم برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاری در بورس اشاره می‌کنند. علی تیموری در بیان استراتژی برای سهامداران به این مساله می‌‌‌‌‌پردازد و می‌گوید که «واقعیت این است که چرخش‌‌‌‌‌های بازار و در واقع افول و صعود صنایع مختلف خیلی متاثر از متغیرهای پیچیده و مقداری غیرقابل پیش‌بینی شده است.‌» او با بیان اینکه کلیت بازار اوضاع بدی ندارد به سهامداران خرد توصیه می‌کند که از ابزارهای غیرمستقیم استفاده کنند و به صندوق‌هایی که با تضمین اصل سرمایه راه‌‌‌‌‌اندازی شده‌‌‌‌‌اند اشاره می‌کند که روش مطمئن و خوبی برای سرمایه‌گذاری و حضور در بورس است.

در کنار این توصیه‌‌‌‌‌ها مساله دیگر اعتماد سهامداران حقیقی به بورس است. امین ناطقی‌‌‌‌‌راد با اشاره به از سر‌گیری مذاکرات احیای برجام، به سهامداران اینطور توصیه می‌کند که «نباید نسبت به بازار نگران باشند بلکه امیدوار باشند.‌» او به گذشته نگاه می‌کند و توضیح می‌دهد که ریسک‌‌‌‌‌هایی در بازار داشتیم که باعث می‌شد افق‌‌‌‌‌ها برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاران روشن نباشد اما حالا که بحث احیای دوباره برجام مطرح‌شده است، می‌توان به افق‌‌‌‌‌های روشن و آینده‌‌‌‌‌ای که برای صنایع مختلف در پیش است، امیدوار بود. ناطقی‌‌‌‌‌راد به سهامداران توصیه می‌کند که به فروش شرکت‌ها نگاه و دقت کنند و البته به صنایع پالایشی، فولاد، سیمان و شرکت‌های چندرشته‌‌‌‌‌ای اشاره می‌کند که به اعتقاد او پتانسیل‌‌‌‌‌های بالایی برای رشد دارند. در نهایت او این توصیه را به سهامداران می‌کند که «اگر به نمودار شرکت‌ها و تحلیل تکنیکال شرکت‌ها عنایتی داشته باشند استراتژی‌‌‌‌‌ای به‌دست خواهند آورد.‌»

بهترین ترکیب چیست؟

با توجه به صحبت‌‌‌‌‌ها و توصیه‌‌‌‌‌های کارشناسانی که با «دنیای‌اقتصاد» صحبت کردند، بهترین ترکیب چیدن سهام از گروه‌های دلاری و ریالی است که ریسک سرمایه‌‌‌‌‌گذاری را کمتر کند. نکته دیگر این است که کارشناسان روی این موضوع اکثرا توافق دارند که بعید است نرخ ارز کاهش قابل‌توجهی داشته باشد. از طرف دیگر هرچند مساله احیای برجام بار دیگر در دستور کار قرار گرفته است، اما هنوز نمی‌توان صددرصد به آن مطمئن بود. نکته دیگری که از صحبت‌‌‌‌‌های کارشناسان درباره سهم‌های دلاری و ریالی می‌توان متوجه شد این است که هر کدام از این بخش‌ها یعنی چه سهم‌های دلاری و چه سهم‌های ریالی منافع و مزایایی دارند. اینکه کدام‌یکی ارجح بر آن دیگری هستند و یا باید در اولویت قرار بگیرند، توصیه مناسبی نیست، چراکه به اعتقاد آنها در پرتفوچینی ترکیبی از صنایع مختلف را باید مدنظر قرار داد و عموما صفر و یک نیست، اما خب ممکن است در مقاطعی وزن هر کدام زیاد و کم شود. در نهایت می‌‌‌‌‌رسیم به همان ضرب‌‌‌‌‌المثل معروف که می‌گوید «همه تخم‌مرغ‌‌‌‌‌هایت را در یک سبد نگذار.‌»