قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی

بررسی همگرایی و واگرایی حجم معاملات روی نمودار (Bullish Divergence)

حجم معاملات در بورس و نحوه سیگنا‌ل‌گیری با استفاده از آن

یادگیری تجزیه و تحلیل تکنیکال به‌عنوان شاخصی است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با استفاده از آن بتوانند زمان مناسب برای ورود یا خروج به سهم و همچنین اطلاعات قیمتی مهم در رابطه با آن را به دست آورند. به‌علاوه این اطلاعات به سرمایه‌گذاران کمک خواهد کرد که بتوانند خوب یا بد بودن تجارت خود را تعیین کرده و نسبت به آن تصمیم‌گیری بهتری نمایند. بنابراین می‌توان گفت که تحلیل صحیح سهام با استفاده از ابزارها و روش‌های مختلف باید برای تریدرها مهم باشد. در این میان، مبحث حجم معاملات به عنوان یکی از اساسی‌ترین مشخصه‌های تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود که بسیاری از افراد تازه‌کار هیچ توجهی به آن ندارند. از این رو بر آن شدیم تا در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به بررسی مفهوم حجم معاملات در بورس و نحوه سیگنا‌ل‌گیری با استفاده از آن بپردازیم.

حجم معاملات در بورس چیست؟

حجم معاملات در بورس عبارت است از تعداد سهام معامله شده (خرید و فروش) که در یک بازه‌ی زمانی خاص (مثلاً یک روز کاری، یک ماه یا یک هفته) انجام می‌شود. حجم معاملا‌ت می‌تواند برای تمام بخش‌های بازار همچون شاخص بورس، شاخص صنعت و یا سهم خاص مورد بررسی قرار گیرد. به اعتقاد چارلز داو:“حجم معاملات به‌عنوان یک اندیکاتور ثانویه و حمایتی با پتانسیل رفتار قیمتی سهم در آینده مرتبط می‌باشد”. به این معنا که ما می‌توانیم از طریق حجم و رفتار نمودار رفتار قیمتی سهم را در آینده پیش‌بینی نماییم. اندیکاتور حجم (volume)، از تعدادی ستون (column) تشکیل شده و هر ستون مربوط به یک کندل می‌باشد.

تعیین روند با استفاده از حجم معاملات در بورس

یکی از نکات قابل توجهی که در مورد حجم معاملا‌ت در بورس وجود دارد این است که حجم معاملا‌ت باید تایید کننده‌ی روند معاملات باشد و این مهمترین کاربردی است که حجم معاملات می‌تواند در تحلیل سهام داشته باشد. به ‌این صورت که:

• در روند صعودی، حجم باید همزمان با افزایش قیمت، افزایش یابد و در هر روند اصلاحی با کاهش قیمت، کاهش یابد که به این رفتار «Bullish volume action» گفته می‌شود.
• در یک روند نزولی، حجم باید همزمان با کاهش قیمت، افزایش یابد و در هر روند اصلاحی بالارونده با افزایش قیمت کاهش یابد که به این رفتار «Bearish volume action» گفته می‌شود.

👈📖 شاید این مقاله هم برایتان مفید باشد: حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن

نحوه تعیین روند با استفاده از حجم معاملات روی نمودار

برای درک عمیق‌تر تعیین روند با استفاده از حجم معاملات در بورس به مثالی که در ادامه آورده‌ایم، توجه نمایید:

همان‌طور که می‌بینید در نمودار زیر یک روند صعودی روبرو هستیم. طبق نمودار همزمان با افزایش قیمت، حجم هم افزایش پیدا می‌کند و در روندهای اصلاحی و نزولی، همزمان با کاهش قیمت، کاهش حجم معاملات در بورس را خواهیم داشت. در نهایت دوباره با افزایش قیمت، افزایش حجم نیز در پی خواهد بود. گفتیم که این رفتار حجم را در اصطلاح «Bullish volume action» می‌نامند.

Bullish volume action

اما در شکل زیر که در یک روند نزولی شاهد این هستیم که بر خلاف کاهش قیمت، حجم معاملات در بورس افزایش پیدا می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده‌ی آن است که شرکت‌کننده‌های عمده‌ی بازار بر کاهش قیمت توافق نظر دارند. حتی در روند اصلاحی، شاهد این هستیم که با افزایش قیمت، حجم معاملات کاهش پیدا می‌کند که این خود حاکی از آن است که سرمایه‌گذاران علاقه‌ای به افزایش قیمت ندارند. به این ترتیب، شاهد تداوم روند نزولی در آینده خواهیم بود که به این رفتار حجم را در اصطلاح «Bearish volume action» می‌نامند.

Bearish volume action

همگرایی و واگرایی حجم معاملات در بورس

موضوع دیگری که در رابطه با حجم معاملات در بورس باید مورد توجه قرار داد، همگرایی و واگرایی حجم و قیمت می‌باشد که تاییدکننده‌ی روند هستند. در ادامه‌ی این بخش راجع به این موضوع بیش‌تر توضیح خواهیم داد.

• همگرایی (Convergence): همگرایی حجم زمانی رخ می‌دهد که حجم افزایش یابد. بدون در نظر گرفتن مسیر قیمت. به‌عبارتی، همگرایی حجم معاملات در بورس وقتی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران تمایل به افزایش یا کاهش قیمت داشته باشند؛ به این معنا که در چنین حالتی کل بازار در مسیر افزایش و یا کاهش قیمت با یکدیگر اتفاق نظر دارند.
• واگرایی (Divergence): واگرایی حجم، صرف نظر از رفتار قیمت، زمانی رخ می‌دهد که حجم معاملات در بورس کاهش یابد. در واقع همزمان با واگرایی حجم، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در راستای روند قیمتی اتفاق نظر ندارند. به ‌بیانی هیچ ‌یک از آن‌ها علاقه‌ای به افزایش یا کاهش قیمت ندارند و نظرشان خلاف نظر بازار می‌باشد.

بررسی همگرایی و واگرایی حجم معاملات روی نمودار

همان‌طور که می‌بینید، در نمودار زیر شاهد یک روند صعودی هستیم که هم‌زمان با افزایش قیمت، کاهش حجم اتفاق افتاده است. گفتیم که در چنین حالتی معامله‌گران و شرکت‌کننده‌های بازار، علاقه‌ای به افزایش قیمت ندارند. در شکل زیر هم می‌بینید که در روند صعودی همزمان با افزایش قیمت، حجم معاملات کاهش پیدا می‌کند. حتی در زمانی‌که بازار با کاهش قیمت مواجه است، افزایش حجم اتفاق خواهد افتاد. این موضوع حاکی از آن است که بازار بیش‌تر تمایل به کاهش قیمت دارد تا افزایش قیمت. این حرکت و رفتار حجم را واگرایی منفی (Bearish Divergence) می‌گویند و این سیگنال را به تریدرها می‌دهد که در آینده روند قیمتی می‌تواند به‌صورت نزولی و کاهشی باشد.

بررسی همگرایی و واگرایی حجم معاملات روی نمودار (Bearish Divergence)

در یک روند نزولی، مشاهده می‌کنیم که همزمان با کاهش قیمت، حجم هم کاهش پیدا می‌کند و این برای معامله‌گران نشان‌دهنده‌ی این است که شرکت‌کننده‌های بازار علاقه‌ای به کاهش حجم معاملات در بورس ندارند و بیش‌تر تمایل به افزایش قیمت دارند. زمانی هم که سهم اصلاح می‌خورد و قیمت آن خلاف جهت و به سمت بالا حرکت می‌کند، همزمان با مشارکت بیش‌تر بازار و افزایش حجم می‌باشد. این حرکت و رفتار حجم را واگرایی مثبت (Bullish Divergence) می‌گویند و این سیگنال را به تریدرها می‌دهد که در آینده‌ی نزدیک، سهم بیش‌تر تمایل به افزایش قیمت و صعودی شدن خواهد داشت.

بررسی همگرایی و واگرایی حجم معاملات روی نمودار (Bullish Divergence)

نحوه به‌دست آوردن حجم معاملات در بورس و تحلیل هر سهم

برای مشاهده‌ی حجم معاملات در بورس تنها کافی است تا به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com)، مراجعه نمایید. سپس در قسمت جستجو، نام نماد موردنظر را بنویسید تا اطلاعات مربوط به نماد را مشاهده کنید. در قسمت سمت راست می‌توان علاوه بر حجم معاملات، اطلاعات مهم دیگری نظیر تعداد معاملات، ارزش معاملات و ارزش بازار را مشاهده کرد. لازم به ذکر است که حجم هر معامله به صورت روزانه تعیین شده و برای مشاهده‌ی حجم یک سهم در بازه‌ی زمانی مشخص، نیاز است از نمودار سهم استفاده نمایید. اما سوالی که اینجا پیش می‌آید این است که چگونه از این اطلاعات برای تحلیل هر سهم استفاده کنیم؟

خب فرض کنید که به تازگی اقدام به خرید سهامی در بازار کرده‌اید. بعد از گذشت چند روز متوجه می‌شوید که حجم معاملات سهم به‌صورت روزانه و به‌سرعت افزایش می‌یابد. در چنین حالتی دانش تحلیل حجم معاملات در بورس به کمک شما می‌آید تا به‌راحتی تشخیص دهید که این سیگنال برای آینده‌ی سهم شما مثبت است یا خیر؟ به‌این صورت که اگر حجم معاملات سهم شما در جهت مثبت و ایجاد صف خرید باشد، (تعداد خرید) می‌تواند بیانگر مسیر صعودی و اگر در جهت منفی باشد، سیگنال حرکت نزولی آن را به شما خواهد داد.

انواع شاخص حجم معاملات

اما می‌رسیم به معرفی انواع شاخص حجم معاملات در بورس و نحوه‌ی استفاده از آن‌ها. شاخص‌های حجم معاملات در حقیقت یک سری فرمول‌هایی هستند که به تحلیل‌گران تکنیکال این امکان را می‌دهند تا روند حرکتی آینده‌ی یک سهم را تخمین بزنند. تعداد شاخص‌های معاملاتی که به تحلیل‌گران برای تحلیل چارت و تابلو بورس کمک می‌کنند، بسیار زیاد است. اما در این میان On-Balance Volume و Chaikin Money Flow از مهم‌ترین شاخص‌هایی هستند که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

• شاخص On-Balance Volume: اغلب آن‌را با نام OBV می‌شناسند. جالب است بدانید این شاخص به‌عنوان یکی از ساده‌ترین شاخص‌های حجم معاملات در بورس، شناخته می‌شود. بر اساس شاخص OBV زمانی‌که حجم معاملات سهم در قیمت‌های بالا متوقف شود، افزایشی و زمانی‌که در قیمت‌های پایین متوقف شود، کاهشی خواهد بود.
• شاخص Chaikin Money Flow: این شاخص را CMF می نیز می‌نامند؛ شاخص CMF، نشان می‌دهد که افزایش قیمت سهم‌ها می‌بایست با افزایش حجم معاملات، همراه باشد. بنابراین، هرگاه قیمت در میزان بالایی از خط رنج بسته شود، افزایش حجم و چنانچه قیمت سهم در سطح پایین‌تر از خط رنج متوقف شود، کاهش حجم معاملات را مشاهده خواهیم کرد.

حجم معاملات در بورس و ارتباط آن با ورود و خروج پول هوشمند

اندیکاتورها و بسیاری از شاخص‌های بورسی به کمک میزان حجم معاملات، داده‌های بسیار مهم و اساسی در اختیار تریدرها قرار می‌دهند که از جمله آن‌ها می‌توان به ورود و خروج پول هوشمند در معاملات اشاره کرد. در واقع میان حجم معاملات در بورس و ورود و خروج نقدینگی، ارتباط مستقیم وجود دارد. بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد، زمانی‌که افزایش حجم در یک یا چند سهم را مشاهده می‌کنند، تصور می‌کنند که این سهم روند مثبتی در آینده‌ی نه چندان دور دارد و قطعاً برایشان سودآور خواهد بود. اما حقیقت ماجرا این است که ورود و خروج پول هوشمند، تنها با یک نقد و بررسی ساده قابل پیش‌بینی نمی‌باشد.

دقت داشته باشید که افزایش حجم معاملات در بورس ضمن این‌که می‌تواند خبرهای خوبی برای معامله‌گران به همراه داشته باشد، می‌تواند بیانگر وضعیتی هشداردهنده نیز باشد! اما برای دستیابی به اطلاعات دقیق در این زمینه باید دید که این میزان از حجم معاملات در چه شرایطی صورت گرفته است؟ همچنین به تعداد معامله‌کنندگان هم باید توجه شود. اگر حجم معاملات یک سهم بالا و قیمت روز آن سهم مثبت باشد، اما تعداد خریداران آن کم باشد، خبر از ورود پول هوشمند به آن سهم می‌دهد.اما در مقابل حجم معاملات بالا و تعداد فروشندگان پایین، نشان‌گر خروج پول هوشمند از سهم است؛ ضمن این‌که در این حالت قیمت روز سهم نیز در بازه‌ی منفی قرار دارد. به این ترتیب، به‌سادگی می‌توانید فرصت‌های معاملاتی مطلوب را بیابید و همچنین از ایجاد روندهای نزولی احتمالی، جلوگیری نمایید.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی حجم معاملات در بورس و نحوه سیگنا‌ل‌گیری با استفاده از آن پرداختیم. به‌طور کلی حجم معاملات را می‌توان یکی از مفیدترین ابزارهای دنیای بورس معرفی کرد. امروزه جهت استفاده از حجم معاملات، روش‌های متعددی وجود دارد که به‌راحتی از طریق آن‌ها می‌توان روند آینده‌ی سهام را پیش بینی کرد. بسیاری از تحلیلگران این شاخص مهم را به عنوان تاییدی بر حرکات (مثبت و منفی) و روند معکوس یک سهم می‌دانند؛ اما همان‌طور که گفتیم، گاهی مواقع شاهد افزایش سریع حجم معاملات هستیم. در چنین شرایطی بررسی و تشخیص حجم مشکوک اهمیت فراوانی در تصمیم‌گیری تحلیلگران دارد که باید به آن توجه شود. چراغ ، به‌عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.

اندیکاتور RSI چیست و چه کاربردی دارد؟

یکی از بهترین و محبوب‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به منظور بررسی روند سهام در بازار بورس، اندیکاتور RSI است. با تحلیل تکنیکال می‌توان روند آینده سهم را پیش‌بینی کرد و RSI به دلایلی مانند انعطاف‌پذیری و ارائه سیگنال‌های معاملاتی قدرتمند در میان معامله‌گران علاقه‌مندان خاص خود را دارد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ یکی از بهترین و محبوب‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به منظور بررسی روند سهام در بازار بورس، اندیکاتور RSI است. با تحلیل تکنیکال می‌توان روند آینده سهم را پیش‌بینی کرد و RSI به دلایلی مانند انعطاف‌پذیری و ارائه سیگنال‌های معاملاتی قدرتمند در میان معامله‌گران علاقه‌مندان خاص خود را دارد. برای آشنایی هر چه بیشتر اندیکاتور RSI و کاربردهای آن با ما همراه باشید.

اندیکاتور RSI چیست؟

RSI اندیکاتوری از خانواده اندیکاتورهای مومنتوم است. اندیکاتور مومنتوم برای شناسایی سرعت حرکت قیمت طراحی شد‌ه‌ است. بنابراین یکی از اصلی‌ترین کاربردهای اندیکاتور RSI ، تشخیص جهت و قدرت تحرکات قیمتی است. شما با استفاده از این اندیکاتور می‌توانید تحلیل خود را از جهت سرعت حرکت قیمتی پیاده کنید و در نهایت نقاط حمایت و مقاومت سهم را پیش‌بینی کنید.

اندیکاتور RSI یا شاخص قدرت نسبی، با روابط پیچیده ریاضی محاسبه می‌شود. در تنظیمات RSI نیز عموما از تنظیم ١۴ روزه استفاده می‌شود تا به عنوان ابزاری برای نمایش قدرت بازار و قدرت خریدارها و فروشنده‌ها نسبت به هم استفاده ‌شود. در واقع این اندیکاتور داده‌های قیمتی ۱۴ کندل یا میله قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی آخر را تحلیل و مقایسه می‌کند. این اندیکاتور همانند مکدی (MACD) در زمره اسیلاتورها طبقه‌بندی می‌شود چراکه همواره بین دو سطح ٠ و ١٠٠ در حال نوسان است.

بررسی اندیکاتور RSIدر سامانه معاملاتی آنلاین

همان طور که گفتیم استفاده از RSI به محاسبات پیچیده ریاضی نیاز دارد و پیش از این تحلیلگران با استفاده از فرمول‌های دشوار، پیچیده و سخت ریاضی این فرآیند را سپری می‌کردند؛ اما امروزه با استفاده از سامانه معاملات آنلاین کارگزارهای بورسی این روند به راحتی انجام می‌شود و به سادگی می‌توان از این ابزار برای تحلیل هر سهامی در بازار استفاده کرد. سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری آگاه نیز این ابزار را در اختیار کاربران خود قرار داده است تا لذت یک تحلیل خوب و سودآور را تجربه کنند. به منظور استفاده از سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری آگاه در گام اول، در کنار نام سهم مدنظر آیکن نمودار را کلیک کنید تا وارد بخش تکنیکال سهم شوید. در ادامه روی آیکون اندیکاتورها کلیک کنید و نوع اندیکاتوری مورد نظر خود را وارد کنید که در این جا منظور اندیکاتور RSI است. خواهید دید که تنها با انتخاب این چند گزینه اندیکاتور RSI پایین نمودار اصلی سهام شما به نمایش درخواهد آمد.

اندیکاتور RSIدر تحلیل تکنیکال چه کاربردی دارد؟

در بالا گفتیم که اندیکاتور RSI در غالب یک نمودار خطی، بین دو سطح ٠ و ١٠٠ در حال نوسان است. در این میان، دو سطح کلیدی ٣٠ و ٧٠ را به ترتیب به عنوان سطوح اشباع فروش و سطوح اشباع خرید نامگذاری کرده‌اند. یعنی هرگاه مقدار RSI از عدد ٣٠ کمتر شود، شاهد فروش‌های افراطی در بازار هستیم که به تبع آن امکان کاهش فشار فروش و صعود قیمت وجود دارد و هرگاه مقدار RSI از عدد ٧٠ بالاتر بود شاهد خریدهای افراطی در بازار هستیم که به تبع آن ممکن است هر لحظه به پایان رسد و شاهد نزول قیمت باشیم.

به تعبیری دیگر سطح افقی 30 قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی سطح حمایتی و سطح افقی 70 سطح مقاومت روند سهام است. بنابراین تحلیل‌گران بازار بورس با استفاده از این دو سطح قادر هستند سیگنال خرید و فروش سهام را دریافت کنند.

یکی دیگر از جذابیت‌های اندیکاتور RSI برای کاربران، استفاده از خطوط روند در آن است. با استفاده از خط روند می‌توان نقاط خرید و فروش سهام را پیش‌بینی کرد. به این صورت که می‌توانیم یک خط روند صعودی را برای سهم مورد نظر خود در اندیکاتور RSI رسم کنیم و ببینیم که مثلا پس از این که این خط روند به سمت پایین شکسته شد هم‌زمان قیمت نزولی می‌شود یا ببینیم که چگونه بعد از شکسته شدن یک خط روند نزولی روی اندیکاتورRSI قیمت سهم شروع به صعود می‌کند.

واگرایی در RSI

واگرایی در اندیکاتور RSIیکی از محبوب‌ترین سیگنال‌های معاملاتی برای تحلیل‌گران است. همیشه در مواقع عادی هرگاه نمودار سقف یا کف جدیدی را تشکیل دهد اندیکاتور هم همین کار را می‌کند؛ اما در واگرایی این ‌طور نیست و نوعی ناهمگونی بین قیمت و اندیکاتور به وجود می‌آید. یعنی زمانی که نمودار سقف‌ها و کف‌های جدیدی را تشکیل دهد؛ اندیکاتور برعکس عمل می‌کند.
واگرایی بین RSI و خطوط قیمت در زمانی که اعداد بالاتر از سطح ۷۰ یا پایین‌تر از سطح ۳۰ باشند اخطار جدی برای سرمایه‌گذاران است و می‌تواند نشانی از برگشت نمودار قیمت باشد.

انواع واگرایی‌ها

واگرایی، به دو دسته واگرایی معمولی و واگرایی مخفی تقسیم‌بندی می‌شود. این تقسیم‌بندی بر اساس حالت‌های مختلفی است که بین قیمت و اندیکاتور RSI رخ می‌دهد. هر کدام از دسته‌ها دارای انواع مثبت و منفی هستند.

واگرایی معمولی در RSI

واگرایی معمولی نشان دهنده بازگشت روند است و ضعف را در روند فعلی نشان می‌دهد. تحلیل‌گران با مشاهده واگرایی معمولی انتظار دارند روند چرخش کند یعنی از روند صعودی به نزولی یا برعکس.
واگرایی معمولی مثبت: ( RD+) زمانی است که نمودار قیمت کفی پایین‌تر از کف قبلی یا هم‌تراز با آن را تشکیل می‌دهد اما اندیکاتور کفی بالاتر از کف قبلی خودش را می‌سازد. این حالت به معنای ضعیف شدن روند نزولی است و احتمال برگشت روند در آینده وجود دارد.
واگرایی معمولی منفی: ( RD-) زمانی است که نمودار قیمت سقفی بالاتر از سقف قبلی یا هم‌تراز با آن را تشکیل می‌دهد اما اندیکاتور سقفی پایین‌تر از سقف قبلی خودش را می‌سازد. این حالت به قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی معنای ضعیف شدن روند صعودی است و احتمال برگشت روند در آینده وجود دارد.

واگرایی مخفی در RSI

واگرایی مخفی به معنای ادامه روند فعلی بازار است و برای فعالان بازار به عنوان سیگنالی برای ادامه روند بازار به حساب می‌آید.

واگرایی مخفی مثبت ( HD+) :زمانی است که نمودار قیمت کفی بالاتر از کف قبلی خود بزند ولی اندیکاتور کفی پایین‌تر از کف قبلی خودش بسازد. این حالت به معنای ادامه‌دار شدن روند صعودی سهم است.

واگرایی مخفی منفی ( HD-) :زمانی است که نمودار قیمت سقفی پایین‌تر از سقف قبلی خود بزند ولی اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی خودش بسازد. این حالت به معنای ادامه‌دار شدن روند نزولی سهم است.

جمع‌بندی

در این مقاله درباه یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال و در واقع پرطرفدارترین ابزار این تحلیل یعنی اندیکاتور RSIصحبت کردیم. با استفاده از این اندیکاتور قادریم نقاط حمایت و مقاومت سهم را پیش‌بینی کنیم تا در موقعیت مناسب، سهم مورد نظر خود را خرید و فروش کنیم. به تعبیر دیگر استفاده از اندیکاتور RSI به شما سیگنال خرید و فروش می‌دهد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم با آموزش این تکنیک، معاملاتی سودده را در بازار بورس تجربه کنید. برای یادگیری انواع اندیکاتورها و تمامی اصول و ابزارهای تحلیل تکنیکال، می‌توانید در دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال مبتدی و پیشرفته کارگزاری آگاه شرکت کنید یا از مقالات و ویدئوهای رایگان بآشگاه مشتریان بهره‌مند شوید.

گپ دلار نیمایی و آزاد عامل واگرایی بورس

قیمت دلار همچنان بالاتر از ۳۱ هزار تومان گزارش می‌شود و دلار نیمایی هم خود را روی عدد ۲۷ هزار تومان ثبیت کرده است. در صورتی که این دو نرخ از یکدیگر فاصله بگیرند بازهم شاهد نوعی واگرایی در بورس خواهیم بود.

به گزارش صدای بورس,در حالی که بیشتر اهالی بازار سرمایه انتظار بازگشت و رشد بورس را دارند، به سمت جدی‌ترین حمایت خود در کانال ۱.۳ میلیون واحدی در حال حرکت است.افت بیش از ۱۱ هزار واحدی و خروج سرمایه حقیقی از بازار سهام طی معاملات امروز بورس نشان داد، سهامداران حقیقی هنوز با بورس آشتی نکرده‌اند و از هر فرصتی برای خروج استفاده می‌کنند.تحلیلگران هر روز در حال به روزرسانی تحلیل‌های خود هستند تا بتوانند روند بازار را به درستی تشخیص دهند.

برخی تحلیلگران،‌ اهداف یک میلیون و ۳۵۰ واحدی را روی چارت‌هایشان مشخص کرده‌اند و این محدوده‌ را برای برگشت قیمت مناسب می‌دانند، اما از لحاظ زمانی ممکن است واکنش به این محدوده‌ها کمی زمان بر باشد. نکته قابل توجه در زمینه این تحلیل‌ها این مساله است که برگشت بازار از این محدوده با رشد سریع و تند و تیز همراه خواهد بود.شاخص کل هموزن هم که چند مدتی بود روند صعودی به خود گرفته بود، حالا در محدوده‌های میانگین قیمتی ۵۵ روزه خود نوسان می‌کند و گاهی با ایجاد ترس فاز نزولی به خود می‌گیرد و گاهی شوق پرواز برای اهداف بالاتر دارد.

به گزارش مشرق نیوز، علی مومنی، کارشناس بازار سرمایه در مورد شرایط بازار سرمایه در روزهای اخیر گفت: هنوز ابهامات در مورد بازار بورس تهران زیاد است و بی اعتمادی‌ها به بازار بیشتر از قبل است.وی ادامه داد: اما قیمت دلار همچنان بالاتر از ۳۱ هزار تومان گزارش می‌شود و دلار نیمایی هم خود را روی عدد ۲۷ هزار تومان ثبیت کرده است. در صورتی که این دو نرخ از یکدیگر فاصله بگیرند بازهم شاهد نوعی واگرایی در بورس خواهیم بود.این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: از نظر تحلیل بنیادی، عاملی که در میان مدت می‌تواند بازار را برگرداند، گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها است؛ پس باید چند روزی منتظر تمام شدن فصل تابستان و آغاز انتشار گزارش شرکت ها باشیم.در پایان معاملات روز یکشنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل ۱۱ هزار و ۱۸۲ واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و ۳۷۷ هزار و ۹۱۶ واحد رسید. بازدهی این شاخص منفی ۸۱ صدم درصد بوده است.شاخص کل هموزن بورس با کاهش ۲ هزار و ۹۸۰ واحدی در سطح ۴۰۱ هزار و ۹۱۰ واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز منفی ۷۴ صدم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس، ۱۰۲ واحد پائین آمد و در سطح ۱۸ هزار و ۶۳۰ واحد قرار گرفت. امروز ارزش معاملات کل بازار سهام با افت ۲۱ درصدی نسبت به روز چهارشنبه، به رقم ۱۹ هزار و ۴۵۹ میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۱۲ هزار و ۶۳۷ میلیارد تومان بود که ۶۵ درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌ دهد.ارزش معاملات خرد سهام با کاهش ۴ درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم ۲ هزار و ۴۰۵ میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس ۱۲ درصد بوده است.

افت مومنتوم یا افت انرژی در بازارهای مالی به چه معناست؟

تشخیص انرژی حرکتی یکی از فاکتورهای اساسی در تحلیل تکنیکال نیز می باشد وقتی چارتی از بازارهای مالی را زیر نظر می‌گیریم، این سوال اصلی به ذهن ما خطور می کند که "آیا انرژی حرکتی توان شکست سطح مقاومت و حمایت و خط روند و. پیش رویش را دارا می باشد یا خیر"

یک جمله معروف است که می گوید " روند دوست ماست " یعنی در جهت روند معامله کردن ریسک کمتری دارد و تشخیص مومنتوم این مفهوم را به ما می‌رساند که آیا قیمت انرژی لازم برای حرکت در جهت روند را دارد یا خیر. پس از تشخیص انرژی حرکتی می تواند خطاهای احتمالی را در هر معامله کاهش دهد.

افت مومنتوم یا افت انرژی در علم فیزیک کاربرد خود را دارد و یک قانون هست که می‌گوید "وقتی جسمی در حال حرکت است بیشتر تمایل دارد به حرکت خود ادامه دهد تا وقتی که تحت تاثیر یک نیروی خارجی قرار بگیرد و از حرکت بایستد" در بازارهای مالی هم این قانون وجود دارد که وقتی قیمت در جهت روند قرار می‌گیرد تمایل به ادامه جهت روند رو دارد تا اینکه به سد محکمی برسد که انرژی کافی برای شکست آن سد را دارا نباشد و روند را تغییر دهد.

عوامل مختلفی برای تشخیص مومنتوم یا انرژی بازار وجود دارد که عبارت اند از:

• کندل شناسی
• انواع واگرایی ها
• شیب روند
• انواع الگوها
• میانگین متحرک
• اسیلاتورها

با استفاده درست از مواردی که نام برده شده می‌توان انرژی حرکتی یا افت مومنتوم بازارهای مالی را تشخیص داد. اگر بتوانیم با ترکیب مواردی که نام برده شده به یک جمع بندی عالی برسیم می‌توانیم احتمال خطای احتمالی در تحلیل‌های خود را کاهش دهیم.

در این متن به بررسی عواملی که به ما در تشخیص مومنتوم انرژی بازار کمک می کنند می پردازیم.

پیشنهاد مطالعه: فارکس چیست

کندل شناسی

کندل شناسی چه کمکی میتواند برای تشخیص مومنتوم یا انرژی بازار داشته باشد؟

الگوهای کندلی میتواند نقش مهمی در تشخیص انرژی داشته باشد. الگوهایی همچون : Doji، Engulfing، Dragon Fly، Shooting Star و .

محل قرارگیری الگوهای کندل استیک بسیار حائز اهمیت بوده تا بتوان استفاده مناسبی در جهت تشخیص مومنتوم بازار داشته باشیم. در زمینه مومنتوم حرکتی کندل های بزرگ و بدون سایه نشانه قدرت و مومنتوم حرکتی روند می باشد. همانطور که مشاهده می کنید که کندل شناسی کمک شایانی در تشخیص قدرت روندانرژی یا مومنتوم به تمامی معامله گران بازارهای سرمایه مالی می کند.

در مثال زیر در جفت ارز EURUSD شاهد کندل های پرقدرت نزولی هستیم و میبینید که قیمت چگونه در چندین ماه اخیر نزولی بوده. قدرت کندل های نزولی گواه این میباشد که قدرت فروش بقدر بالاست که میتواند در جهت روند اصلی همراه بازار شده و سود خوبی کسب کرد.

واگرایی ها زمانی در قیمت رخ میدهند که اعلام میکنند قیمت انرژی حرکتی کافی، جهت ادامه روند یا تغییر روند را ندارند. 3 نوع واگرایی داریم که در خصوص تشخیص مومنتوم میتوانیم از آنها استفاده کنیم :

• واگرایی معمولی
• واگرایی مخفی
• واگرایی زمانی

در بخش پایین به تعریف انواع واگرایی ها و چگونگی استفاده آز آنها در تشخیص مومنتوم میپردازیم.

واگرایی معمولی

در بازار های مالی زمانی شاهد واگرایی معمولی هستیم که قیمت با اسیلاتور ها در خلاف یکدیگر در حرکت باشند

این نوع واگرایی بیشتر هشدار پایان روند یا استراحت یک روند را میدهند.

در مثال زیر همانطور که مشاهده میکنید یک مثال از واگرایی معمولی برای شما آماده کردیم.

واگرایی مخفی

واگرایی مخفی یک تائیدیه برای ادامه حرکت قیمت در جهت روند میباشد. در این واگرایی به جمله معروف "روند دوست ماست" میرسیم که معامله در جهت روند اصلی بسیار کم ریسک و معمولا با مومنتوم بالاتری نسبت به معاملات خلاف جهت روند حرکت میکنند.

در مثال پایین مشاهده میکنید قیمت بعد تشکیل یک واگرایی مخفی در جهت روند اصلی بازار با کندل های پرقدرت به سمت بالا حرکت کرد.

در آخر به واگرایی زمانی میرسیم که در این نوع واگرایی تشخیص مومنتوم با اسیلاتور خاصی سنجیده نمیشود و برای تشخیص مومنتوم تعداد کندل ها و زمان طی شده آنها نسبت به موج قبلی مورد برسی قرار میگیرد.

واگرایی زمانی

هنگامی که استراحت موج اصلی خیلی طولانی تر و با تعداد کندل های بیشتر نسبت به موجی اصلی که در زمان کوتاه با کندل های بسیار پرقدرت و بدون سایه حرکت میکند تشکیل میشود، واگرایی زمانی اتفاق میافتد ،که نشانه از این میباشد استراحت، مومنتوم کافی برای ادامه ندارد و قیمت باید به جهت اصلی روند خود بازگردد.

شیب روند

تا حالا به شیب های تند جاده ها دقت کردید؟

وقتی رانندگان خودروها به شیب های تند میرسند عکس العمل های سریعی از خود بروز میدهند و باعث سرعت در رانندگی آنها میشود. شیب های تند در چارت های بازارهای مالی هم به این شکل هستند برای مثال روندی که دارای شیب تند میباشد حرکات سریعی در مدت زمان مشخصی طی میکند و نوسانات زیادی در آن زمان تجربه میکند در نتیجه قدرت مومنتوم در آن لحظه افزایش میابد.

در مثال پایین مشاهده میکنید که در ابتدای روند قیمت با شیب نسبتا تندی صعودی بود و مومنتوم بالایی در موج اول تجربه کرد و در موج های بعد مومنتوم رفته رفته کاهش یافته و این شیب کم و کمتر شده و در نهایت تغییر روند اتفاق می افتاد.

الگوها در بازارهای مالی

الگوها بسیار پرکاربرد هستند در بازارهای مالی و ابزاری مناسب جهت تشخیص مومنتوم بازار هستند. الگوها به ما کمک میکنند تا حد امکان بتوانیم حرکت بعدی بازار را تشخیص دهیم. حجم در هنگام تشکیل الگوها کاهش میابد و بعد خروج قیمت از الگو قیمت با حجم و قدرت بیشتری به حرکت ادامه میدهد. سوالی که ممکنه در این بین پیش بیاید :

چرا الگو ها تشکیل میشوند؟

الگوها زمانی تشکیل میشوند که هنگامی که قیمت به موقعیتی میرسد که عرضه و تقاضا یکسان هست یا به عبارتی دیگر تعداد خریداران و فروشندگان در آن موقعیت برابر میشوند و باعث میشود قیمت فشرده و متراکم شود در این هنگام قیمت الگویی تشکیل میدهد و در آخر با شکست الگو و احتمالی که داشتیم از الگوها که ممکنه حرکت بعدی به کدام سمت باشد روند حرکتی قدرت میابد و حرکت میکند.

در بازار پیش می آید که الگوها نسبت به وظیفه ای که دارند درست عمل نکنند و فیلد شود . یکی از عواملی که باعث این اتفاق میشود مومنتوم یا انرژی روند در خلاف جهت عملکرد الگوها میباشد. قدرت حرکتی میتواند باعث فیلد شدن الگوها و شکست سد حمایتی مقاومتی و. شود . در مثال های پایین از الگوهایی که بطور کامل عمل کردند و الگوهایی که فیلد شدن نمایش دادیم تا مشاهده کنید تشخیص قدرت مومنتوم جزو موارد اصلی در هر تحلیلی میباشد و تشخیص درست آنها باعث میشود خطاهای کمتری داشته باشیم.

میانگین متحرک (Moving Average)

میانگین متحرک ( Moving Average ) جز اندیکاتورهایی هستند که نوسانات قیمت را فیلتر میکنند و در جهت روند همراه قیمت در حال حرکت هستند. این اندیکاتور حرکت آینده قیمت را پیشبینی نمیکند بلکه جهت فعلی قیمت را نمایش میدهد بنابراین به دلیل برسی و محاسبه میانگین کندل های گذشته کند و با تأخیر عمل میکنند.

مووینگ اوریج با مومنتوم حرکتی بازار ارتباط مستقیمی دارند. 2 نوع متداول مووینگ اوریج ها : مووینگ اوریج ساده SMA و مووینگ اوریج نمایی EMA هستند.

هنگامی که از اعداد مختلف مووینگ ها در چارت استفاده میکنید به ترتیب و با فاصله قرار گرفتن آنها از یکدیگر نشانه قدرت حرکتی در جهت روند میباشد. به مثال های پایین نگاه کنید در 3 تایم فریم مختلف از یک جفت ارز مووینگ اوریج ها به ترتیب از هم و با فاصله قرار گرفته اند که نشانه قدرت روند نزولی را نمایش میدهد.

مشاهده بیشتر: دوره آموزش جامع فارکس

اسیلاتور

در اسیلاتورها هنگامی که مومنتوم قیمت کاهش میابد در روند صعودی خریداران کمتر و در روند نزولی فروشندگان کمتری تمایل به معامله با قیمت فعلی دارند. اسیلاتورها بیشتر برای سیگنال دهی در برگشت یا استراحت بازار در خلاف جهت روند مورد استفاده قرار میگیرند.

پیشنهاد مطالعه: اندیکاتورها و اسیلاتورها

نتیجه گیری

شخیص مومنتوم بازار جزو مواردی میباشد که با برسی یک یا دو سیگنال نمیتوان نتیجه های نهایی دریافت کرد. با ترکیب تمامی ابزار های بالا به جمع بندی مطلوبی خواهید رسید که تشخیص مومنتوم بازار را برای شما راحت میکند و احتمال خطا کردن را تا حد امکان کاهش میدهد.

تمامی موارد بالا میتوانند جزو ابزاری باشند که بتوان مومنتوم بازار را تشخیص داد ولی نکته حائز اهمیت برای این موضوع ترکیب تمامی مواردی بود که برای شما بطور کامل بازگو کردیم.

توصیه میکنیم مقاله استراتژی جامع معاملاتی را مطالع کنید و در آن از چگونگی ترکیب سیگنالها و چگونگی استفاده هر ابزار که بطور گام به گام بیان شده است استفاده کنید.

قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی

بررسی قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی اندیکاتور mfi

اندیکاتور MFI یک نوسان ساز است که از قیمت و حجم برای اندازه گیری فشار خریداران و فروشندگان استفاده می شود. اندیکاتور mfi توسط Gene Quong و Avrum Soudack معرفی شده است. MFI با شروع بازار برای هر جفت ارز شروع می شود. روند در بازار هنگامی که قیمت افزایش می یابد، در واقع فشار خریداران زیاد می شود و زمانی که قیمت کاهش می یابد در واقع فشار فروشندگان زیاد می شود. سپس نسبتی از روند قیمت مثبت و منفی به فرمول RSI متصل می شود تا یک نوسان ساز ایجاد شود که بین صفر تا صد حرکت می کند. به عنوان یک نوسانگر مومنتوم (شتاب قیمت) که به حجم قیمت متصل است، MFI برای شناسایی برای تشخیص واگرایی هایی که در مورد تغییر روند قیمت هشدار می دهند استفاده می شود. نوسانگر بین 0 تا 100 حرکت می کند، بالا و پایین های بیش از حد قیمت با سیگنال های مختلف مناسب است و همچنین می توان از آن برای تشخیص واگرایی هایی که در مورد تغییر روند قیمت هشدار می دهند استفاده کرد.

بر خلاف اندیکاتورهای معمولی مانند اندیکاتور قدرت نسبی (قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی RSI)، اندیکاتور MFI در مقایسه با نمودار قیمت فقط داده‌های قیمت و حجم را در بر می‌گیرد. به همین دلیل، برخی از تحلیلگران اندیکاتور mfi را RSI وزنی حجمی می نامند.

تفسیر اندیکاتور mfi

به عنوان یک نوع از اندیکاتور حجمی، اندیکاتور MFI را می توان مشابه RSI تفسیر کرد. از آنجایی که حجم به ترکیب اضافه می شود، اندیکاتور mfi کمی قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی متفاوت با RSI عمل می کند. RSI یک نوسان ساز حرکتی است که در حال حاضر قیمت ها را هدایت می کند. Quong و Soudack سه هدف اصلی را با استفاده از mfi شناسایی کردند. اول، چارتیست ها می توانند به دنبال سطوح بیش از حد خرید یا فروش بیش از حد باشند تا نسبت به افراط های قیمتی ناپایدار هشدار دهند. دوم، واگرایی صعودی و نزولی را می توان برای پیش بینی تغییر روند استفاده کرد. سوم، نوسانات شکست در 80 یا 20 نیز می تواند برای شناسایی روندهای معکوس قیمت استفاده می شود. یکی از راه‌های اصلی استفاده از اندیکاتور mfi زمانی است که واگرایی وجود دارد. واگرایی زمانی است که اندیکاتور در جهت مخالف قیمت حرکت می کند. به عنوان مثال، اندیکاتورMFI بسیار بالا است شروع به سقوط به زیر 80 می کند در حالی که قیمت یک جفت ارز به صعود خود ادامه می دهد، نشانه ای از برگشت قیمت به سمت نزول است. برعکس، زمانی اندیکاتور MFI زیر خط 20 است که به بالای 20 صعود می کند در حالی که قیمت یک جفت ارز به روند فروش خود ادامه می دهد، نشانه روند برگشتی قیمت به روند صعودی است.

مناطق اشباع اندیکاتور mfi

از سطوح بیش از حد خرید و فروش بیش از حد را می توان برای شناسایی افراط های قیمتی ناپایدار استفاده کرد. به طور معمول، MFI بالای 80 به عنوان خرید بیش از حد و اندیکاتور mfi زیر 20 به عنوان فروش بیش از حد در نظر گرفته می شود. روندهای قوی می تواند برای این سطوح کلاسیک بیش از حد خرید و فروش می شود مشکل ایجاد کند. MFI می تواند زمانی که بیش از حد خرید می شود (بیش از 80) و زمانی که روند صعودی قوی باشد قیمت بالاتر می رود. برعکس، اندیکاتور mfiمی تواند بیش از حد فروش شود (بیش از 20) و قیمت در زمانی که روند نزولی قوی است، پایین تر ادامه پیدا می کند. Quong و Soudack برای روندهای افراطی که شرایط آن را دارا باشد توصیه می شود. حرکت بالای خط 90 واقعاً بیش از حد خرید می شود و حرکت زیر 10 واقعاً اشباع فروش است. حرکت های بالای 90 و زیر 10 اتفاقات بسیار نادری هستند که نشان می دهد حرکت قیمت ناپایدار است. مسلماً، بسیاری از جفت ارزها برای روندهای طولانی مدت با حداقل ریسک معامله خواهند شد. با این حال، طراحان نمودار می توانند از سایت StockCharts.com برای یافتن کسانی که این کار را انجام می دهند استفاده کنند.

واگرایی ها و شکست ها در اندیکاتور mfi

نوسانات شکست و واگرایی ها را می توان برای ایجاد سیگنال های قوی تر ترکیب کرد. یک نوسان شکست صعودی زمانی اتفاق می‌افتد که MFI به زیر 20 بیش از حد فروخته می‌شود، به بالای 20 می‌رسد، بالای 20 بماند و سپس بالاتر از واکنش قبلی خود می‌شکند. یک واگرایی صعودی زمانی شکل می‌گیرد که قیمت‌ها به سمت پایین‌تر حرکت می‌کنند. در نمودار Aetna (AET) زیر، یک واگرایی صعودی و نوسان شکست در ژانویه 2010 شکل گرفت. ابتدا، توجه کنید که چگونه سهام در فوریه به پایین ترین حد خود رسید و MFI برای واگرایی صعودی بسیار بالاتر از پایین ترین سطح ژانویه خود نگه داشت. دوم، توجه کنید که چگونه اندیکاتور mfi در ژانویه به زیر 20 سقوط کرد، در فوریه بالای 20 نگه داشت و در اواخر فوریه به بالاترین سطح قبلی خود رسید. این ترکیب سیگنال پیش‌بینی‌کننده یک پیشرفت قوی در ماه مارس بود.

نوسان شکست نزولی زمانی اتفاق می‌افتد که اندیکاتور mfi بیش از حد 80 برود، به زیر 80 سقوط کند، در یک جهش از 80 تجاوز نکند و سپس به پایین‌تر از واکنش قبلی شکسته شود. واگرایی نزولی زمانی شکل می‌گیرد که سهام به بالاترین حد خود برسد و اندیکاتور mfi به شکل زیر تشکیل شده است.

در نمودار Aetna بالا، یک واگرایی نزولی و نوسان شکست در ماه اوت سپتامبر شکل گرفت. سهام در ماه سپتامبر به بالاترین حد خود رسید، اما mfi به میزان قابل توجهی پایین تر بود. یک نوسان شکست نزولی رخ داد زیرا MFI در اواخر آگوست بیش از 80 خرید کرد، با جهش سپتامبر نتوانست به 80 برسد و با کاهش در اواخر سپتامبر، پایین‌ترین سطح قبلی را شکست.

تفاوت بین اندیکاتور mfi و اندیکاتور RSI

MFI و RSI بسیار نزدیک به هم مرتبط هستند. تفاوت اصلی این است که mfi حجم را در خود جای می دهد، در حالی که RSI اینطور نیست. طرفداران تحلیل تکنیکال معتقدند که این یک اندیکاتور پیشرو است. بنابراین، آنها همچنین معتقدند که اندیکاتور mfi سیگنال‌ها را ارائه می‌کند و نسبت به برگشت‌های احتمالی به‌ موقع‌تر از RSI هشدار می‌دهد. یک نشانگر بهتر از دیگری نیست، آنها به سادگی عناصر مختلفی را در خود جای می دهند و بنابراین سیگنال ها را در زمان های مختلف ارائه می دهند.

اندیکاتورها لزوماً بهتر از یکدیگر نیستند، بلکه اساساً فقط عناصر متنوعی را شامل می شوند و به این ترتیب سیگنال ها را در بازه های زمانی مختلف ارائه می دهند.

محدودیت های اندیکاتور mfi

MFI قادر به تولید سیگنال های نادرست است. این زمانی است که اندیکاتور کاری را انجام می دهد که نشان می دهد یک فرصت معاملاتی خوبی وجود دارد، اما پس از آن قیمت آنطور که انتظار می رود حرکت نمی کند و در نتیجه معامله زیاد می شود. اندیکاتور همچنین ممکن است در مورد چیزی مهم هشدار ندهد. برای مثال، در حالی که یک واگرایی ممکن است منجر به معکوس شدن قیمت در برخی مواقع شود، واگرایی برای همه معکوس‌های قیمت وجود نخواهد داشت. به همین دلیل، توصیه می‌شود معامله‌گران از سایر اشکال تحلیل و کنترل ریسک استفاده کنند و منحصراً به یک اندیکاتور تکیه نکنند.

اندیکاتورهای پیشنهادی کنار اندیکاتور mfi

اندیکاتورهای که در کنار اندیکاتور mfi پیشنهاد می شود با آنها کار کرد تا با ریسک کمتری معامله کرد معرفی می کنیم که با کلیک روی آن به تفصیل آشنا خواهید شد

تعریف و کاربردهای اندیکاتور CCI : اندیکاتور CCI یک اندیکاتور تحلیل تکنیکال است که تفاوت بین قیمت فعلی و میانگین قیمتی گذشته را اندازه گیری می کند.

اندیکاتور قدرت نسبی ( قیمت‌ و سطح مناسب برای تشکیل واگرایی RSI ) : اندیکاتور قدرت نسبی (RSI) یک اندیکاتور حرکتی است که میزان تغییرات اخیر قیمت را برای تجزیه و تحلیل شرایط خرید یا فروش بیش از حد اندازه می‌گیرد.

واگرایی میانگین متحرک همگرایی ( MACD ) : واگرایی میانگین متحرک همگرایی (MACD) به عنوان یک روند به دنبال اندیکاتور حرکت تعریف می شود که رابطه بین دو میانگین متحرک قیمت بازار را نشان می دهد.