عوامل کاهنده نقطه سر به سر

فرمول مبلغ فروش در سر به سر با توجه به نسبت حاشیه فروش

نقطه سر به سر چیست و چگونه محاسبه می شود؟

نقطه سربه سرسطحی از فعالیت واحد تجاری است که در آن درآمد فروش با هزینه ها مساوی باشد. یعنی در نقطه سر به سر نه سود وجود دارد و نه زیان.

روش های بدست آوردن نقطه سر به سر چیست؟

روش رسم نمودار- روش حاشیه سود- روش تحلیلی از طریق فرمول

چه عواملی نقطه سر به سر را کاهش می دهند؟

افزایش قیمت محصولات،تحلیل حاشیه سود، تخفیف ها و… از عوامل کاهنده نقطه سر به سر است.

حتما تا به حال نقطه سربه‌سر را شنیده اید، این مفهوم که با BEP نشان داده می شود برگرفته از کلمات Break Even Point است. نقطه سربه سر سطحی از فعالیت واحد تجاری است که در آن سطح جمع درآمد فروش با جمع هزینه های فروش مساوی باشد. یعنی در این نقطه نه سود وجود دارد و نه زیان. در این سری از مقالات آموزش رایگان حسابداری قصد داریم به آموزش نحوه محاسبه نقطه سر به‌ سر و مزایا و معایب آن و همچنین فرمول و نحوه محاسبه این نقطه بپردازیم.

تعریف نقطه سر به سر

اگر درآمد بیشتر از نقطه سربه سر باشد بنگاه اقتصادی سود خواهد کرد و اگر میزان درآمد کمتر از این نقطه باشد بنگاه اقتصادی زیان خواهد کرد. مدیران با دانستن این نقطه می توانند برنامه فروش را تنظیم کنند و از عملیات موسسه ایجاد سود نمایند. برای اینکه بتوانیم نقطه سربه سر را به درستی محاسبه کنیم باید درک درستی از ماهیت هزینه های به کار گرفته شده در تولید داشته باشیم، یعنی بدانیم کدام هزینه، متغیر، ثابت یا نیمه متغیر است. به عبارتی در نقطه سر به سر، جمع هزینه ثابت و متغیر با درآمد کل برابر است. این نقطه تاثیر مستقیمی بر صورتهای مالی تسلیمی به سازمان مالیاتی ندارد؛ بلکه برای برآورد درآمد و هزینه بنگاه اقتصادی کاربرد دارد.

تعریف هزینه‌های ثابت و متغیر

هزینه های ثابت، متغیر و نیمه متغیر هر کدام ویژگی منحصر به فردی دارند:

هزینه متغیر (VC) بستگی به تعداد تولید دارند و به نسبت سطح فعالیت موسسه تغییر می کنند. هر چه سطح فعالیت (تعداد تولید) بیشتر باشد، جمع این هزینه ها نیز بیشتر می شود.

هزینه نیمه متغیر، قسمتی از آنها ثابت و قسمت دیگر متغیر هستند.

هزینه‌های ثابت، با کاهش یا افزایش تولید یا خدمات کاهش پیدا نمی‌کند. این هزینه‌ها مستقل از نوع و میزان فعالیت بنگاههای اقتصادی در زمان مقرر باید پرداخت شوند. هزینه‌های ثابت وابسته به زمان هستند.

مزایا و معایب تحلیل نقطه سر به سر چیست؟

مزایای نقطه سر به سر

این مفهوم در صنعت و کسب وکار، کاربردهای متفاوتی دارد. بعضی از مزایای استفاده از آن عبارتند از:

🔹 تخمین دقیقی از واحدهایی که باید به فروش برسد تا رسیدن به سود

🔹 کمک به شناسایی هزینه‌های ثابت و متغیر و ایجاد هماهنگی بین هزینه‌های ثابت و متغیر

🔹 ابزاری موثر برای تعیین اهداف فروش

🔹 پیش بینی سودآوری تولید با استفاده از تغییرات و کارآیی هزینه‌ها

🔹 پیش بینی سود و زیان در سطوح مختلف تولید و فروش

🔹 پیش بینی اثرات تغییرات قیمت محصول

🔹 ارزیابی تقاضاهای آتی محصولات

🔹 استفاده از فرصت های جذب سرمایه گذار با دریافت وام با تحلیل BEP

🔹 در اختیار قراردادن اطلاعات مهم و موثر در تصمیم گیری مدیران واحد اقتصادی

پیش بینی اثرات تغییرات قیمت محصول از مزایا و كوتاه مدت بودن تجزيه و تحليل نقطه سربه سر از معایب آن است

معایب نقطه سر به سر

فرضیات این مفهوم مانند بقیه اطلاعات تحلیلی دارای محدودیت و معایبی است که به شرح زیر است:

♦️ یکی از فروض این مفهوم این است که تولید با درآمد و هزینه تغییر نخواهد کرد.

♦️ فرض ثابت بودن فروش و تولید در این نقطه

♦️ معمولا برای یک محصول بکار می‌رود

♦️ فرض یکسان بودن قیمت فروش در هر میزان تولید

♦️ زمان بر بودن محاسبه و تحلیل این نقطه

♦️ بعضی از سازمان‌ها بعد از دسترسی به این نقطه هدف بسیار بالایی برای خود تعیین می‌کنند که بسیار تنش زا خواهد بود.

♦️ كوتاه مدت بودن تجزيه و تحليل نقطه سربه سر

♦️ محاسبه نقطه سر به سر در طرح توجیهی در شرایط عدم اطمینان است

♦️ در واقعیت هزينه ها علاوه بر ثابت و متغير شامل هزينه نيمه متغير يا نيمه ثابت هم هست اما در تجزيه و تحليل سر به سر فرض بر داشتن هزينه ثابت و هزينه متغير است.

♦️ در شرایط واقعی کل میزان تولید و فروش هزینه های متغیر و ثابت در سطوح مختلف قابل تغییر است در صورتی که در تحلیل این نقطه فرض بر ثابت بودن قیمت فروش و هزینه های متغیر هر واحد محصول در کل سطوح تولید است.

نمودار نقطه سر به سر

این نمودار رابطه بین درآمد فروش کل TR و هزینه های کل TC را نشان می دهد. محل تلاقی این دو خط نقطه سر به‌سر است.

این نمودار رابطه بین درآمد فروش کل TR و هزینه های کل TC را نشان می دهد.

روش رسم نمودار سر به سر به شکل سنتی

دوخط TC و TR را می کشیم، هر جایی که این دو با هم برخورد کردند، نقطه BEP می شود. در این حالت حاشیه فروش نشان داده نمی شود.

روش رسم نمودار سر به سر به شکل هم زمان

دراین روش حاشیه فروش نشان داده می شود.

• حاشیه فروش: تفاوت بین فروش و هزینه های متغیر
• جمع حاشیه فروش: همیشه برابر است با : هزینه ثابت + سود شرکت
• حاشیه فروش باید بیشتر از هزینه های ثابت باشد تا بتواند سودی ایجاد کند.

فرمول محاسبه نقطه سر به سر در حسابداری

رابطه حجم فعالیت سود و هزینه ها از موضوعات مهم مدیریت مالی است. هر شرکت باید بداند که چه مقدار کالا باید تولید کند و بفروشد تا در این نقطه قرار بگیرد یعنی نه سود کند نه زیان.

همچنین اگر میزان تولید یا مبلغ کالاهای خود را تغییر دهد چه اثری بر حجم فعالیتش دارد و بداند چه میزان تولید و فروش داشته باشد که سود مورد نظر را به دست آورد. رابطه فعالیت سود و هزینه ها فرمول نقطه سر به سر در حسابداری است.

در حالت تحلیلی زمانی که هزینه‌ها و درآمدها ثابت هستند و X واحدهای فروش و TC مجموع هزینه‌های ثابت و TR مجموع درآمدها باشد فرمول این نقطه به صورت زیر محاسبه خواهد شد:

TFC یا FC =هزینه‌های ثابت

P= قیمت فروش هر واحد

V= هزینه‌های متغیر هر واحد

عبارت (P-V) اهمیت خاصی دارد که حاشیه سهم واحد نام دارد. مقدار این سود بخشی هزینه‌های ثابت هر واحد فروش را جبران کرده و محاسبه می‌کند.

حاشیه فروش (CM)

عبارت است از تفاوت بین قیمت فروش هر واحد (p) و هزینه های متغیر آن یک واحد (vc)

حاشیه فروش کل

تفاوت درآمد فروش کل وهزینه متغیر کل است

TC=TR

PX = TFC+VX

PX-VX=TFC

(P-V) * X= TFC

X=TFC/P-V

فرمول های محاسبه نقطه سر به سر در حسابداری

▪️محاسبه تعداد فروش در نقطه سر به سر

در این روش تعداد فروش ( نه مبلغ) برای محاسبه سر به سری استفاده میشود:

(هزینه متغیر هر واحد-قیمت هر واحد)/هزینه ثابت کل	تعداد واحد فروش در سر به سر
( P-V )/ FC	Q

فرمول نقطه سر به سر تعداد واحد کالای فروش رفته

▪️ محاسبه قیمت در نقطه سر به سر

(( قیمت فروش هر واحد/هزینه متغیر هر واحد)-1)/هزینه ثابت کل	قیمت فروش در نقطه سر به سر
((V/P)-1) /FC	S

فرمول قیمت در نقطه سر به سر

معادلات ریاضی برای محاسبه سر به سر

در این روش برای محاسبه BEP با گذاشتن اعداد مربوط به هزینه ثابت کل، هزینه متغیر هر واحد و قیمت فروش هر واحد به دست می آید.

فرمول محاسبه تعداد فروش در زمان برابری درآمد و هزینه

پس از اینکه تعداد تولید در BEP به دست آمد می توانیم مبلغ فروش در این نقطه را نیز به دست آوریم:

فرمول محاسبه مبلغ فروش در زمان برابری درآمد و هزینه

حاشیه فروش برای محاسبه سر به سر

فرمول مبلغ فروش در سر به سر با توجه به نسبت حاشیه فروش

نحوه محاسبه نقطه سر به سر چند محصولی

برای محاسبه نقطه سر به سر برای چند محصول لازم است درصد ترکیب فروش محصولات را داشته و برای به دست آوردن سر به سر، سود تامینی هر یک از محصولات (حاشیه سود) را به دست آورده سپس سود تامینی هر محصول را در درصد ترکیب آن در فروش ضرب کرده تا سهم سود تامینی هر محصول در سود تامینی ترکیب به دست آید. سپس سودهای تامینی به دست آمده را با هم جمع کرده تا سود تامینی ترکیب به دست آید و آن را در فرمول مربوطه قرار میدهیم تا نقطه سر به سر کل محاسبه شود.

(درصد ترکیب هر محصول در نقطه سر به سر آن محصول ضرب شده تا سهم محصول در این نقطه به دست آید.)

عوامل کاهنده نقطه سر به سر

عواملی که نقطه سر به‌سر را کاهش می دهند منجر به سود دهی بیشتر بنگاه اقتصادی می شوند:

1- افزایش قیمت محصولات

2- تحلیل حاشیه سود

مثال محاسبه نقطه سر به سر در حسابداری

مثال 1: یک فروشگاه یک نوع کالا به قیمت هر واحد 400،000 ریال خریداری و انباری اجاره کرده که اجاره سالانه آن 12،000،00 ریال است این فروشگاه هر واحد کالا را به مبلغ 600،000 ریال به فروش میرساند. میخواهیم موارد زیر را حساب کنیم:

• چه تعداد کالا خریداری و به فروش رساند تا نه سود کند نه زیان؟

60 واحد کالا = ( 400،000-600،000)/ 12،000،000

• مبلغ فروش در نقطه سر به سر؟

36،363،636 ریال=((400،000/600،000)-1)/ 12،000،000

مثال: در شرکت آفتاب برای دوره ی مالی منتهی به 99/12/30 هزینه ی ثابت کل 1700,000 ریال و بهای فروش هر واحد 2000 ريال است. هزینه ی متغییر اداری 300 ريال و متغییر فروش 800 ريال است. مدیر شرکت آفتاب می خواهد بداند چه تعداد کالا تولید کند که:

الف) نه سود داشته باشد و نه ضرر؟ و با چه مبلغی؟

فرمول برابری فروش و هزینه

ب) مدیریت شرکت آفتاب بخواهد معادل 1000,000ريال سود داشته باشد؟

نکته ای که در اینجا مطرح است این استکه چون مدیریت شرکت قصد دارد سودی به مقدار 1,000,000ريال داشته باشد پس فرمول
نقطه سر به سر تغییر می کند:

فرمول نقطه سر به سر

دانلود فایل آموزش نقطه سر به‌ سر (pdf)

پیشنهاد عوامل کاهنده نقطه سر به سر ما

نقطه سربه‌سر، میزانی از تولید بنگاه اقتصادی است که میزان هزینه‌ها با میزان درآمدها یکی می‌شود و بنگاه در این سطح از تولید نه سود می‌کند و نه زیان. اگر تولید، بیشتر از این نقطه باشد، بنگاه سود خواهد کرد و اگر کمتر باشد، قطعا زیان خواهد دید.مهمترین مزیت نقطه سر به‌سر شناخت رابطه بین هزینه های ثابت و متغیر با قیمت فروش و میزان تولید است. آگاهی در این زمینه به تکنیک بودجه بندی کمک بسیاری زیادی به مدیران خواهد کرد. با آموزش حسابداری و بدست آوردن این نقطه از زیان شرکت و دیگر خطراتی که یک بنگاه اقتصادی در پیش رو دارد، جلوگیری خواهید کرد.

محاسبه نقطه سر به سر با مثال؛ مزایا و محدودیت‌ها

خیلی رک و راست بگوییم هدف نهایی شما در کسب و کار، به دست آوردن پول و کسب درآمد است. بله البته پیشرفت و توسعه‌ی جامعه هم جزو اهداف والای شماست، اما وقتی پول‌تان ته کشید و عوامل کاهنده نقطه سر به سر دچار ورشکستگی شُدید پیشرفت جامعه دیگر کیلویی چند؟! هدف شما هرچه که باشد در نهایت باید به دنبال راهی باشید که بفهمید پول‌تان تا کجای مسیر همراهی‌تان می‌کند و آخرش چقدر برای خودتان می‌ماند. این راهی که دنبالش می‌گردید، همان محاسبه نقطه سر به سر است.

چرا تحلیل نقطه سر به سر مهم است؟

وقتی محصول جدیدی را ارائه می‌کنید یا قطعه‌ای جدید از تجهیزات را می‌خرید، چطور می‌فهمید که آیا سرمایه گذاری بالقوه حداقل هزینه‌های مربوطه را پوشش خواهد داد یا نه؟

خب می‌توانید در دل‌تان آرزو کنید و امیدوار باشید که همه چیز به خوبی کار می‌کند؛ یا می‌توانید پروژه را دقیق‌تر بررسی کنید و ببینید آیا از نظر مالی منطقی هست یا نه. یکی از روش‌هایی که به شما کمک می‌کند تا پروژه را از نظر مالی ارزیابی کنید، تجزیه و تحلیل نقطه‌ سر به سر است.

تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر نقطه‌ای را که هزینه‌ها و درآمدتان با هم برابر می‌شود، تعیین می‌کند. در نقطه‌ سر به سر شما پولی به دست نمی‌آورید و چیزی هم از دست نمی‌دهید. به محض اینکه نقطه سر به سر را رد کنید، شروع می‌کنید به پول درآوردن و پایین‌تر از آن نقطه پول‌تان را از دست می‌دهید.

با استفاده از تجزیه و تحلیل نقطه‌ سر به‌سر، می‌توانید به چنین پرسش‌هایی پاسخ دهید:

• سودها و ضررها در هر سطح خروجی مفروض، چه میزان هستند؟
• حداقل میزان فروشی که می‌توانید مطمئن باشید ضرر نمی‌کنید، چه میزان است؟
• آیا میزان فروش‌تان برای یک محصول جدید، نقطه سر به سر را رد کرده است؟
• اگر محصولی را از رده خارج کنید، آیا نقطه سر به سر جابه‌جا می‌شود؟
• افزایش یا کاهش قیمت‌ها چه تأثیری روی سوددهی‌تان می‌گذارند؟
• اگر هزینه‌ها افزایش یابند، چه تأثیری روی وضعیت نقطه سر به سر می‌گذارند؟
• آیا سرمایه‌گذاری در بهبود تجهیزات، در وضعیت نقطه سر به سر تأثیرگذار است؟

محاسبه نقطه سر به سر

تعیین نقطه سر به سر یک معادله‌ی محاسباتی ساده است. وقتی هزینه‌های نهایی‌تان (TC) مساوی درآمدهای نهایی (TR) می‌شوند، به نقطه سر به سر دست یافته‌اید.

هزینه‌های نهایی دارای مؤلفه‌های ثابت و متغیر هستند:

• هزینه‌های ثابت (FC) بدون توجه به خروجی (تولید) شما یکسان می‌مانند. اجاره، بیمه و حقوق پایه پرسنل، نمونه‌هایی از هزینه‌های ثابت هستند.
• هزینه‌های متغیر (VC) متناسب با تعداد واحدهای تولیدی یا فروخته‌شده تغییر می‌کنند. نمونه‌هایی از هزینه‌های متغیر، مواد و کمیسیون‌های فروش و هزینه‌های کار مستقیم هستند. بنابراین هزینه‌های متغیر نهایی (TVC) مساوی هزینه‌های متغیر ضربدر تعداد واحدها هستند یا TVC = n x VC، وقتی n تعداد واحدهاست.
• مجموع هزینه‌ها مساوی هزینه‌های ثابت به اضافه‌ی هزینه‌های متغیر نهایی است: (TC = FC + (n x VC.

درآمد نهایی به صورت قیمت هر واحد ضربدر تعداد واحدهای تولید یا فروخته شده است. TR = n x P، وقتی P مساوی قیمت واحد است.

می‌توانید خط درآمد نهایی را در شکل ۱ همراه با نقطه سر به سر در جایی که خط TR، خط TC را قطع می‌کند، ببینید.

می‌توانید نقطه سر به سر را از طریق جایگذاری عبارت‌ها در معادله‌ی نقطه سر به سر محاسبه کنید.

FC + (n x VC) = n x P

با به دست آوردن n، تعداد واحدهای موردنیاز برای یافتن نقطه سر به سر مشخص می‌شود.

اگر هدف‌تان رسیدن به سودی مشخص است، می‌توانید از معادله‌ی نقطه سربه‌سر برای محاسبه‌ی تعداد واحدهایی که برای رسیدن به آن هدف باید بفروشید، استفاده کنید.

n x P = FC + (n x VC) + Profit

n = (FC + Profit)/(P – VC)

مثالی از محاسبه نقطه سر‌ به سر

تصور کنید که به عرضه‌ی محصول جدیدی فکر می‌کنید. تحقیقات بازار نشان داده است که مشتریان حاضرند مبلغ ۱۱۵,۰۰۰ تومان برای خرید آن بپردازند و گروه فروش شما مطمئن است که می‌تواند حداقل ۵۰۰ واحد در هر ماه بفروشد. تجهیزاتی که برای تولید محصول نیاز دارید ۹۰۰ میلیون تومان هزینه دارد و این هزینه برای سه سال محاسبه شده است. به عبارت بهتر ۲۵ میلیون تومان هزینه‌ی ثابت در هر ماه خواهید داشت. باید تصمیم بگیرید که آیا این محصول از نظر مالی ارزش تولید دارد یا نه.

هزینه‌های ثابت در ماه ۲۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان

هزینه‌های متغیر هر واحد

کار مستقیم ۲۰,۰۰۰ تومان

مواد اولیه مستقیم ۱۵,۰۰۰ تومان

حمل و نقل ۱۰,۰۰۰ تومان

کمیسیون فروش ۱۰,۰۰۰ تومان

VC نهایی به ازای هر واحد ۵۰,۰۰۰ تومان

قیمت هر واحد ۱۱۵,۰۰۰ تومان

برای محاسبه‌ی نقطه‌ سربه‌سر، از این معادله استفاده کنید:

n = 25,000/(115 – 50)

نقطه سربه‌سر ۳۸۵ واحد در هر ماه است. این مقدار، پایین‌تر از حداقل حجم فروشی است که گروه فروش فکر می‌کردند به آن دست پیدا می‌کنند، بنابراین این محصول فرصت خوبی برای سودآوری دارد.

تجزیه و تحلیل نقطه سربه‌سر می‌تواند درباره‌ی قیمت گذاری هم نکات مفید و کاربردی ایجاد کند. برای مثال، اگر شما قیمت را تا ۱۰۵,۰۰۰ تومان کاهش دهید، نقطه‌ سربه‌سر چقدر جابه‌جا می‌شود؟ برای این کار آیا باید حجم فروش را افزایش داد یا برای قیمت‌های پایین‌تر هم این میزان فروش (۵۰۰ عدد) سودآور خواهد بود؟ با استفاده از نقطه‌ سربه‌سر، می‌توانید هزینه‌ها و متغیرهای درآمد گوناگونی برای درک تأثیرات سناریوهای مختلف ارائه دهید.

محدودیت‌ها

بهترین استفاده از تجزیه و تحلیل نقطه‌ سربه‌سر، ابزاری برای برنامه ریزی است. در مثال ما، مسائل بسیار دیگری هم برای بررسی وجود دارند. هزینه فرصت صرف ۹۰۰ میلیون تومان برای تجهیزات به عنوان هزینه سرمایه، در برابر سرمایه‌گذاری این پول در موارد دیگر چیست؟ آیا محصول دیگری هست که بازده سرمایه‌گذاری (RoI) بهتری ارائه کند؟

تجزیه و تحلیل نقطه سربه‌سر در آنچه در معادله آمده است هم بسیار محدود و جزئی است. محاسبات هزینه و درآمد می‌توانند خیلی پیچیده‌تر از آنهایی باشند که در تجزیه و تحلیل نقطه‌ سربه‌سر وجود دارند. هزینه‌های مواد و هزینه‌های دیگر می‌توانند به طور قابل توجهی تغییر کنند و همیشه مشخص نیست عوامل کاهنده نقطه سر به سر که چه هزینه‌های ثابتی باید محاسبه شوند. برای مثال، از چه بخشی از هزینه‌های اجرایی باید استفاده کنید؟ تجزیه و تحلیل نقطه سربه‌سر مسئله‌ی جریان نقدی و اینکه پروژه‌ی پیشنهادی چه تأثیری روی صرفه به مقیاس می‌گذارد را هم در نظر نمی‌گیرد، ارزش پول را هم به حساب نمی‌آورد، چرا که ارزش پول در طول زمان مدام تغییر می‌کند.

به این دلایل و بسیاری دلایل دیگر، نقطه سر‌به‌سر اغلب در مراحل اولیه‌ی بررسی یک تصمیم استفاده می‌شود. از آنجا شما می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا به بررسی بیشتری نیاز هست یا نه.

سردرد بالای سر چه نوع سردردی است؟

هر کدام از سردردها علائم مخصوص خود را دارند.سردرد بالای سر یکی از انواع سردرد است که معمولاً مانند یک جسم بر روی سر سنگینی می‌کند. برای اینکه بتوانید درمان مؤثری برای این سردردها پیدا کنید در مرحله نخست باید قادر باشید تا نوع سردرد را تشخیص دهید. برای آشنایی با این نوع سردرد با مقاله‌ای دیگر از مجله هومکا همراه باشید.

علت به وجود آمدن سردردهای بالای سر چیست؟

متخصصین معتقد هستند هیچ دلیل ۱۰۰ درصدی برای بروز سردرد بالای سر وجود ندارد. ممکن است علل مختلفی همچون فشار ذهنی در مدرسه، محل کار، منزل، استرس شدید و اختلافات دوستانه یا خانوادگی در بروز این حالت ناخوشایند تاثیرگذار باشند. گاهی این سردرد منشأ در خود بدن دارد و در اثر انقباض عضلات پشت گردن و پوست سر بروز می‌کند. سردرد بالای سر منشأ ارثی ندارد و نمی‌تواند از والدین به فرزندان منتقل شود.

از دیگر دلایل بروز سردرد بالای سر می‌توان به خستگی ناشی از کار و فعالیت زیاد، گرسنگی کشیدن برای چند ساعت پی در پی، عدم استراحت کافی، اضطراب شدید، افسردگی و کاهش سطح آهن خون اشاره نمود. در ادامه به مهم‌ترین دلایل سردرد بالای سر اشاره می‌کنیم.

سردردهای عصبی

تنش‌های عصبی و استرس‌های روزانه شایع‌ترین عامل بروز سردردهای بالای سر هستند. سردردهای عصبی با ایجاد فشار و درد در دور سر و گاهی در بالای سر قابل‌تشخیص بوده و همانند طنابی که محکم دور سربسته شده باشد احساس می‌شوند. ممکن است این دردها را در گردن، درد پشت سر و نواحی گیجگاهی هم حس کنید. معمولاً سردردهای عصبی بالای سر مبهم و منتشر هستند و حالت تیز و ضربان‌دار ندارند. اگرچه این دردها آزاردهنده هستند اما اغلب مشکل جدی در امور روزمره ایجاد نمی‌کنند.

میگرن

در میگرن گاهی سردرد نواحی فوقانی سر را دربر می‌گیرد. معمولاً سردردهای میگرنی در یک ناحیه مشخص ساکن نمی‌مانند و از یک ‌طرف سر به طرف دیگر، گاهی پشت سر و بالای سر حرکت می‌کنند. اگرچه سردردهای میگرنی متحرک بوده و از نقطه‌ای به نقطه دیگر در حرکت هستند اما بیشتر در سمت چپ سر احساس می‌شوند. بیشتر دردهای میگرنی شدید و از نوع ضربان دار بوده و با علائم زیر همراه هستند:

• تهوع
• سردی دست‌ها (دیدن نقاط نورانی)
• حساسیت به نور و صدا

کم‌خوابی و سردرد بالای سر

هر فردی کم‌وبیش در معرض این نوع سردرد قرار دارد حتی افرادی که به‌طورمعمول دچار سردرد نمی‌شوند. کم‌خوابی، خواب آشفته، کابوس شبانه و یا از خواب پریدن باعث ایجاد فشار عصبی و بروز سردرد و سنگینی بر روی سر می‌شود.

از آنجایی که نخوابیدن و استراحت نکردن سبب کاهش سطح هوشیاری و تمرکز می‌شود و فشار زیادی به مرور زمان به بدن وارد می‌کند، می‌تواند در بروز و تشدید سردرد بالای سر موثر باشد. اغلب افراد درگیر به سردرد بالای سر در زمانی بخصوص در ساعات خواب شبانه دچار احساس درد در بالای پیشانی و سر می‌شوند.

سردرد ناشی از سرما

این نوع سردرد که به مغز یخ‌زده هم معروف است معمولاً در هنگام خوردن و یا نوشیدن غذایی سرد و یخی مثل بستنی و یا نوشیدن آب خیلی سرد ایجاد می‌شود. این سردرد تیز و ناگهانی بوده و در بالای سر حس می‌شود و معمولاً تنها چند ثانیه دوام دارد.

علت این سردرد تحریک شدن مجموعه‌ای از اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک به نام گانگلیون اسفنوپالاتین در سقف دهان و پشت بینی است. این اعصاب برای محافظت از مغز به تغییرات دمایی دهان بسیار حساس هستند و اگر تغییر دمای دهان بالا باشد پیام عصبی به شکل درد تیز و برنده به مغز ارسال می‌شود. وب‌سایت healthline در مورد معز یخ‌زده می‌گوید:

علائم مغز یخ‌زده شروع درد شدید، مبهم و ناگهانی در جلوی سر است. این درد می‌تواند با توجه به مقدار ماده غذایی سردی که خوردید از چند دقیقه تا چندساعت طول بکشد.

سردردهای مزمن

در برخی موارد سردردهای مزمن علائمی شبیه به سردردهای عصبی دارند و باعث ایجاد دردهایی در بالای سر می‌شوند. این سردردها احتمال بروز بر اثر صدای بلند، کم‌خوابی، خستگی و سایر محرک‌ها را دارند.

سردردهای ناشی از التهاب اعصاب پس‌سری occipital neuralgia

این نوع سردردها زمانی رخ می‌دهند که عصب‌های پس سری که از ستون فقرات به سمت مغز حرکت کرده‌اند تحت فشار بوده و یا براثر عاملی آسیب‌دیده باشند. این عوامل کاهنده نقطه سر به سر سردردها باعث درد پشت سر و گاهی باعث ایجاد فشار در بالا و دور سر می‌شوند. دیگر علائم این سردردها به‌صورت زیر است:

• دردهای ناگهانی و تیز مثل شوک الکتریکی
• دردهایی که با حرکت دادن سر و گردن شدیدتر می‌شوند

سندرم انقباض عروق مغزی برگشت‌پذیر

این سندرم یکی از اختلالات نادر عروقی در مغز است که در آن رگ‌های مغز به‌یک‌باره دچار انقباض شده و متعاقباً سردردهای صاعقه‌ای یا تاندرکلاپ در بالای سر بروز می‌کند. در برخی موارد چنین پدیده‌ای باعث بروز سکته و یا خونریزی در مغز می‌شود. از دیگر علائم آن می‌توان به ضعف، تشنج و تاری دید اشاره کرد.

سردردهای ناشی از فشارخون بالا

این سردردها زمانی رخ می‌دهند که افزایش فشارخون به حد شدید رسیده باشد. در فشارخون بالا به دلیل تغییرات جریان خون در عروق خونی مغز، جمجمه و بافت مغز تحت‌فشار قرار می‌گیرد. این سردرد علائم مشخصی دارد و درد آن همانند کشیده شدن موهای بالای سر است و همچنین هنگام رخ دادن سردرد صدای زنگ در گوش شنیده می‌شود. معمولاً سردردهای ناشی از فشارخون شدید بوده و درمان آن مستلزم انجام اقدامات اورژانسی است. از دیگر علائم این نوع سردردها می‌توان به گیجی و سردرگمی، تنگی نفس و تاری دید اشاره نمود.

سردردهای بالای سر چه عضلاتی تحت تاثیر قرار می‌دهند؟

در سردردهای بالای سر به‌ویژه از نوع عصبی و میگرنی تنها چند عضله کوچک در قسمت بالای جمجمه تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در تعدادی از سردردهای عوامل کاهنده نقطه سر به سر بالای سر ابتدا گروهی از عضلات به نام عضلات پس سری که در حد فاصل ستون فقرات و جمجمه قرار دارند تحریک می‌شوند. این عضلات با عواملی مثل دندان‌قروچه، اختلالات بینایی و وضعیت ارگونومی نامناسب بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

این عوامل به‌تنهایی پتانسیل تحریک سردردهای عصبی و میگرنی را دارند. اگر این عضلات بیش‌ازحد معمول منقبض شوند باعث تحت‌فشار قرار دادن اعصاب پس‌سری شده و درنتیجه باعث نورالژی اکسی پیتال یا سردردهای پس سری می‌شوند. ماهیچه نواری سر و گردن که از گردن به سمت سر کشیده شده است در صورت منقبض شدن توانایی برانگیختن سردرد بالای سر، خشکی و درد گردن را دارد.

چه کسانی دچار سردرد بالای سر می‌شوند؟

سردرد بالای سر و پیشانی معمولاً در افراد بزرگسال شیوع دارد. حدوداً ۸۰% از بزرگسالان این نوع سردرد را تجربه می‌کنند. اما از بین این آمار ۳% مبتلایان از سردردهای تنشی مزمن نیز رنج میبرند. خوب است بدانید که بانوان بیش از مردان در معرض ابتلا به سردرد بالای سر و پیشانی قرار دارند. این سردرد مزمن معمولاً بیش از ۲ تا ۳ ماه به طول می‌انجامد.

سردردهای بالای سر چگونه درمان می‌شوند؟

اولین راه برای مقابله با چنین سردردهایی استفاده از مسکن‌ها نظیر استامینوفن است که می‌توانند علائم را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهند. برای سردردهای میگرنی می‌توان از دم‌نوش‌های مؤثر گیاهی مثل دم‌نوش نعناع فلفلی استفاده کرد. اما اگر ریشه‌ای‌تر به موضوع سردرد و درمان آن بپردازیم بایستی به درمان و برطرف کردن عامل زمینه‌ای توجه کنیم.

سبک زندگی درست، تنظیم ساعات خواب‌وبیداری، یادگیری مهارت‌های کاهش استرس، تنظیم صحیح وضعیت بدن ازجمله مواردی هستند که به درمان انواع سردرد کمک می‌کنند. استفاده از یک صندلی ارگونومیک مناسب می‌تواند به قرارگیری صحیح بدن در هنگام کار کمک کند. اگر خشکی و گرفتگی عضلانی باعث بروز سردرد است بایستی از روش‌های ماساژ سردرد ، تکنیک‌های آزادسازی عضلانی و روش‌های آرام‌سازی ذهنی کمک بگیرید.

درمان سردرد بالای سر

درصورتی‌که سردردها تکرارشونده و شدید باشند پزشک داروهایی را برای بهبود آن‌ها تجویز می‌کند. درمان سردردها بستگی به عوامل زمینه‌ای دارد:

• سردردهای عصبی: با تجویز داروهای مسکن قابل‌درمان است
• میگرن: درمان این نوع سردردها به دو شکل درمان حاد علائم و درمان پیشگیرانه است. داروهای خانواده تریپتان برای برطرف کردن علائم حاد میگرن تجویز می‌شوند. داروهای مهارکننده بتا ، داروهای ضدافسردگی و داروهای ضد تشنج نیز به‌عنوان راهکارهای پیشگیرانه تجویز می‌شوند
• سردردهای اکسیپیتال نورالژی: این سردردها با فیزیوتراپی، ماساژ درمانی، داروهای ضدالتهابی و داروهای شل کننده عضلانی قابل‌درمان هستند. برای کاهش دفعات این سردردها، تجویز داروهای ضد تشنج به‌عنوان راهکار پیشگیرانه مورداستفاده قرار می‌گیرد
• سندرم واژینوز مغزی برگشت‌پذیر (RCVS): معمولاً این نوع سردرد پس از مدتی خودبه‌خود بهبود می‌یابد اما تجویز داروهای مهارکننده کانال‌های کلسیمی نیز در برطرف شدن این سردردها موثرند
• سردرد ناشی از فشارخون بالا: این نوع سردرد که در هنگام بالا رفتن شدید فشارخون ظاهر می‌شود نیازمند اقدامات فوری و اورژانسی به‌منظور جلوگیری از خونریزی مغزی و دیگر عوارض جدی است. داروهای بهبوددهنده چنین سردردی شامل داروهای کاهنده فشارخون به‌صورت زیرزبانی و درون وریدی است. برای پیشگیری از این نوع سردردها از خوردن غذاهای پرنمک پرهیز کرده و ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید

درمان خانگی سردرد بالای سر

شما گاهی می‌توانید با استفاده از درمان خانگی درد بالای سر را درمان کرده یا تا حدودی تسکین دهید. این روش‌ها برای مواقعی که دسترسی فوری به ارائه دهنده مراقبت‌های پزشکی ندارید مفید خواهند بود:

• کمی بخوابید و سعی کنید نور محل استراحت را کم کنید
• از کمپرس سرد کمک بگیرید
• آب بنوشید
• تا حد امکان مواد غذایی که حاوی هیستامین هستند مصرف نکنید
• مکمل ویتامین ب کمپلکس مصرف کنید
• از روغن‌های اسانسی مثل روغن اسطوخودوس و روغن نعناع برای ماساژ سر استفاده کنید
• تا زمانی که سردرد تسکین یابد مواد غذایی محرک مثل شکلات و مرکبات نخورید
• چای یا قهوه بنوشید، چراکه حاوی کافئین هستند و سردرد را تسکین می‌دهند
• از حرکات مدیتیشن و یوگا برای رهایی از سردرد کمک بگیرید
• از رژیم غذایی فاقد گلوتن پیروی کنید
• دوری کردن از رایحه‌های تند و بوی محصولات شوینده
• کوآنزیم کیوتن را با دستور پزشک مصرف کنید

چه زمانی برای سردردهای بالای سر به پزشک مراجعه کنیم؟

سردردهای خفیف با خود مراقبتی و درمان‌های خانگی برطرف می‌شوند و جای نگرانی نیست. اما برخی نشانه‌هایی که در برخی سردردها بروز می‌کنند نیازمند توجه بیشتر بوده و مراجعه به پزشک توصیه می‌شود. این علائم عبارت‌اند از:

• تغییر الگوهای سردرد، به‌ویژه نوع سردرد، محل بروز، شدت و دفعات بروز
• سردردهایی که با گذر زمان شدیدتر می‌شوند
• با مصرف مسکن برطرف نمی‌شوند
• سردردهایی که کیفیت زندگی شخص را تحت تأثیر قرار داده و در امور روزانه تداخل ایجاد می‌کنند

پزشک با معاینه دقیق، عوامل زمینه‌ساز سردرد را شناسایی کرده و دوره درمانی را شروع می‌کند. برخی علائم که در سردردها بروز می‌کنند نیازمند اقدامات اورژانسی بوده و بایستی بدون اتلاف وقت به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه شود. سردردهایی که:

سردرد سمت چپ سر + هر آنچه که باید از درد سمت چپ سر بدانید

آنچه در مورد سردرد سمت چپ سر باید بدانید در این مقاله از مجله هومکا گردآوری‌ شده است. برای شما هم پیش آمده که دچار سردرد شوید، اما درد و ناراحتی را تنها در یک سمت سر به‌ویژه سمت چپ سر احساس کنید؟ سردرد سمت چپ سر به چه علت بروز می‌کند و چه علائمی دارد؟ چگونه می‌توانیم سردرد سمت چپ سر را درمان کنیم؟

درک و شناسایی علل احتمالی و ثابت‌شده این سردرد و درمان آن‌ها بهترین کاری است که می‌توان برای مبتلایان به سردرد سمت چپ سر انجام داد. با برطرف کردن علل و علائم احتمالی فرد می‌تواند خیلی راحت‌تر درد را در خود مدیریت کند. ضمناً شناسایی محرک‌های سردرد سمت چپ سر کمک می‌کند که فرد خیلی زودتر به و پیش از آنکه مجدداً درگیر آن شود، به دنبال یافتن روش‌های مراقبت و جلوگیری این بیماری باشد.

شیوع سردرد سمت چپ سر و دیگر انواع سردرد

لازم است پیش از آنکه به‌صورت تخصصی درباره این نوع سردرد صحبت کنیم، به شما بگوییم که حدوداً ۵۰ درصد از بزرگ‌سالان در سراسر جهان به اختلال سردرد مبتلا هستند و این در نوع خود یک آمار بسیار وسیع است. برخی از انواع سردردها خیلی خفیف و زودگذر هستند. بیمار می‌تواند با استفاده از درمان‌های خانگی دردهای خفیف سر را برطرف کند.

اما برخی از سردردها با شدتی غیرقابل تحمل گریبان فرد مبتلا را می‌گیرند. این قبیل سردردها علاوه بر اینکه درد و فشار زیادی به جسم وارد می‌کنند، قدرت انجام فعالیت‌های پیش‌پاافتاده را نیز از بیمار سلب کرده و عملاً فرد را ناتوان می‌کنند. چنین سردردهایی نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند و حتماً باید تحت کنترل و درمان اصولی قرار بگیرند.

چه زمانی باید نسبت به بروز سردرد سمت چپ سر نگران شویم؟

اگر سردرد شما همراه با تاری دید، حالت عوامل کاهنده نقطه سر به سر تهوع و دیگر علائم اورژانسی همراه باشد، لازم است به دنبال یافتن علت بروز درد و سپس به‌کارگیری مراقبت‌های پزشکی اصولی و مؤثر باشید. اگر فردی به‌صورت ناگهانی دچار سردرد شدید و ضعف در یک سمت بدن شود و همراه آن احساس گیجی داشته باشد، نباید درنگ کنید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرد و یا بیمار را به اورژانس بیمارستان انتقال دهید.

علل بروز سردرد سمت چپ سر

انواع متفاوتی از سردردها می‌توانند تنها سبب بروز درد در سمت چپ سر شوند. به‌عنوان‌ مثال میگرن و سردردهای خوشه‌ای عمدتاً سمت چپ یا فقط یکی از دو سمت سر را درگیر می‌کنند. به‌صورت کلی متخصصین مغز و اعصاب سردرد را در دو گروه اولیه و ثانویه طبقه‌بندی می‌کنند.

• سردرد اولیه: اگر فرد مبتلا به سردرد اولیه شده باشد، درد اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین علامتی خواهد بود که در او می‌توان یافت
• سردرد ثانویه: سردرد ثانویه به حالتی اطلاق می‌شود که بیمار از مشکلات و اختلالات سلامت دیگری رنج عوامل کاهنده نقطه سر به سر می‌برد. عمده دلایل سردرد ثانویه بروز سکته مغزی، بروز و رشد یک تومور مغز و یا ایجاد و گسترش پیدا کردن یک نوع عفونت است. سردرد از نوع ثانویه می‌تواند در هر ناحیه از سر همچون سمت چپ سر بروز کند

• مدیریت استرس
• داشتن الگو خواب و تغذیه منظم
• دوری از محرک‌های سردرد

سردردهای میگرنی

این نوع سردرد می‌تواند علائم و شدت و ضعف متفاوتی داشته باشد. میگرن معمولاً باعث بروز سردرد متوسط تا شدید در سمت چپ سر می‌شود. آمار مبتلایان زن به میگرن از مبتلایان مرد بیشتر است. سردرد میگرنی امکان دارد سبب ایجاد نبض در یک سمت سر شود و به‌طورکلی در یک سمت سر شدت پیدا کند. گاهی سردرد میگرنی علاوه بر اینکه سمت چپ سر را درگیر می‌کند، به اطراف چشم یا شقیقه سمت چپ هم فشار وارد کرده و بعد در کل سر پخش می‌شود. عمده علائم شایع میگرن عبارت‌اند از:

• ایجاد اختلال و تغییر در بینایی
• احساس حالت تهوع و استفراغ
• حساس شدن شدید به صدا
• افزایش حساسیت به نور و بو
• حساسیت به لمس
• بی‌حس شدن یا سوزن سوزن شدن صورت یا اندام‌ها

هر دوره میگرن به‌طورمعمول بین ۴ تا ۷۲ ساعت به طول می‌انجامد. فرد مبتلا به میگرن دوست دارد از نور دور باشد و در تاریکی مطلق دراز بکشد. در این صورت با استراحت کردن در تاریکی علائم خیلی زودتر برطرف می‌شوند. محققین و متخصصین هنوز نتوانستند دلیل واضحی برای بروز میگرن پیدا کنند، اما عوامل کاهنده نقطه سر به سر علل مختلفی همچون ژنتیک و محرک‌ها با قوت بیشتری در مبتلایان به میگرن گزارش می‌شوند. برخی از محرک‌های شایع میگرن عبارت‌اند از:

سردردهای خوشه‌ای

یکی از ناخوشایندترین و وخیم‌ترین سردردها، سردرد خوشه‌ای است که کاملاً به‌صورت متمرکز یک سمت سر را درگیر می‌کند. این نوع سردرد ممکن است باعث درد در سمت راست سر و هم در سمت چپ شود، اما بیشتر در سمت چپ سر به وجود می‌آید. این سردرد با درد شدید در سمت چپ سر، چشم و اطراف آن همراه است.

فرد مبتلا به‌صورت میانگین بین ۴ تا ۱۲ هفته با این اختلال ناخوشایند مبارزه می‌کند. پس‌ازاینکه درمان می‌شود تا چند ماه یا حتی چند سال سردرد برنمی‌گردد. تفاوتی که سردرد خوشه‌ای با دیگر انواع سردرد دارد این است که هر دفعه یک سمت سر را درگیر می‌کند. فرد مستعد به سردرد خوشه‌ای نمی‌تواند حدس بزند دفعه بعد درد در کدام سمت سر به وجود می‌آید.

نکته جالب‌توجه در مورد سردرد خوشه‌ای این است عوامل کاهنده نقطه سر به سر عوامل کاهنده نقطه سر به سر که اغلب در زمان مشخصی از روز بروز می‌کند. گاهی تنها در یک فصل به‌خصوص اما بیشتر در بهار و پاییز به وجود می‌آید. این سردرد معمولاً در رده سنی بین ۲۰ تا ۵۰ سال شیوع بیشتری دارد. حدوداً ۸۰% مبتلایان به سردرد خوشه‌ای مردان هستند.

علائم سردرهای خوشه‌ای

علائم مشترک و شایعی که در مبتلایان به سردرد خوشه‌ای مشاهده می‌شود:

• درد پشت یک چشم، یک شقیقه و یک طرف پیشانی
• سردردی که در شب آغاز می‌شود، این درد معمولاً ۱ تا ۲ ساعت پس از خواب به وجود می‌آید
• دردی که بعد از ۵ تا ۱۰ دقیقه به شدیدترین حد ممکن می‌رسد
• درد شدیدی که ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به درازا می‌کشد
• دردی که تا ۳ ساعت طول می‌کشد

علائمی که مرتبط با سردرد خوشه‌ای هستند، اما شیوع کمتری دارند:

• آبریزش و قرمزی در یک چشم
• برافروخته شدن صورت
• تعریق زیاد
• افتادگی پلک
• آبریزش بینی
• احتقان بینی

سبک زندگی ناسالم و سردرد سمت چپ

گاهی بروز سردردهای پی‌درپی و کلافه‌کننده از انتخاب‌های نادرست ما در زندگی منشأ می‌گیرد. این نوع سردردها را می‌توان با ایجاد تغییراتی هرچند کوچک اما مؤثر در سبک زندگی درمان کرد و یا حداقل شدت و دفعات تکرار آن‌ها را کاهش داد. عوامل زیر از علل مهم سردرد به‌ شمار می‌روند:

• الکل
• حذف وعده‌های غذایی
• افت قندخون
• استرس
• محرک‌های غذایی
• کمبود خواب

مصرف خودسرانه داروها

اگر داروهای مسکن بیش از ۲ یا ۳ روز در هفته مصرف شوند نه‌تنها اثر تسکین‌دهنده خود را از دست می‌دهند بلکه به عامل تشدیدکننده سردرد مبدل می‌شوند. این نوع دردها قادرند هر دو طرف سر و یا گاهی یک‌طرف سر را تحت تأثیر قرار دهند. سردردهای ناشی از مصرف دارو در اوایل صبح پس از بیدار شدن شدت بیشتری دارند. داروهایی که در صورت مصرف نادرست باعث سردرد می‌شوند عبارت‌اند از:

• آسپیرین
• استامینوفن
• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• تریپتان‌ها مانند سوماتریپتان و زولمیتریپتان
• مشتقات ارگوتامین
• اکسی کدون، ترامادول و هیدروکودون

عفونت، ویروس و آلرژی

در برخی شرایط ابتلا به عفونت‌های تنفسی مانند کرونا، سرماخوردگی یا آنفولانزا باعث بروز سردرد می‌شود. تب و انسداد مجاری سینوسی ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی هر دو در بروز سردرد سهیم هستند. از سویی دیگر، آلرژی نیز با مسدود کردن سینوس‌ها باعث ابتلا به سردرد می‌شود که درد و فشار ناشی از آن در پیشانی و استخوان‌های گونه قابل احساس است.

علل دیگر سردرد سمت چپ

• مشکلات عصبی مانند نورالژی اکسیپیتال، آرتریت تمپورال، نورالژی سه‌قلو
• فشار فیزیکی در اطراف سر
• ضربه به سر
• گلوکوم (آب سیاه)
• فشارخون بالا
• سکته
• تومور مغزی

آنوریسم مغزی

آنوریسم مغزی یک نقطه‌ضعف در یک رگ خونی داخل مغز است. این عارضه معمولاً علامت ندارد مگر اینکه رگ پاره شود. در این حالت خونریزی در مغز رخ می‌دهد و زندگی بیمار در خطر است. فرد مبتلا به آنوریسم مغزی سردرد را در یک سمت سر تجربه می‌کند و یا اینکه یک سمت بدنش دچار ضعف می‌شود. البته این سردرد با درد رعدوبرقی و احساس ضربه سر نیز همراه است.

سردرد سمت چپ و حالت تهوع

اغلب مواردی که سردرد سمت چپ با حالت تهوع بروز می‌کند ناشی از میگرن است. این نوع سردرد که از متوسط تا شدید متغیر است ۱۲ درصد از افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سردردی که با حالت تهوع همراه است در یک طرف سر و به‌صورت ضربان دار احساس می‌شود. این درد معمولاً در اطراف چشم و شقیقه شروع ‌شده و سپس به سر نیز تسری پیدا می‌کند.

علت سردرد سمت چپ بالای گوش

سردردی که در یک طرف و یا در هر دو طرف سر در پشت گوش بروز می‌کند دلایل مختلفی مثل آسیب عصبی و یا مشکلات دندانی دارد. سه علت شایع این نوع سردرد به شرح زیر است.

نورالژی اکسیپیتال

نورالژی پس‌سری زمانی رخ می‌دهد که اعصاب پس‌سری یا اعصابی که از نخاع به سر متصل می‌شوند، آسیب‌دیده یا ملتهب شوند. این دردها معمولاً در یک طرف سر در بالای گردن، پشت سر و یا پشت گوش ظاهر می‌شوند.

عفونت استخوان ماستوئید

استخوان ماستوئید دقیقاً در پشت گوش قرار دارد. این عفونت در کودکان بسیار شایع‌تر از بزرگ‌سالان است و به‌طورکلی به‌خوبی قابل‌درمان است. این عفونت باعث سردرد پشت گوش، تب، ترشح از گوش و کاهش شنوایی در گوش آسیب‌دیده می‌شود.

مفاصل گیجگاهی فکی (TMJ) مفصل‌های توپی و کاسه‌ای فک هستند که در برخی شرایط ممکن است ملتهب و دردناک شوند. اگرچه بیشتر افراد مبتلا به التهاب TMJ درد را در فک و پشت گوش احساس می‌کنند، اما برخی دیگر سردرد را فقط در پشت گوش تجربه ‌می‌کنند. استرس زیاد، دندان‌قروچه، روماتیسم مفصلی، جراحت و مشکلات فک از دلایل بروز TMJ است.

درمان سردرد سمت چپ سر

برای درمان سردرد سمت چپ باید علت آن مشخص شود و با رفع آن سردرد درمان شود. اما به‌طورکلی برای درمان سردرد می‌توان از روش‌های خانگی و دارویی استفاده کرد. درمان‌های خانگی سردرد سمت چپ سر شامل موارد زیر است.

• استفاده از کمپرس گرم یا سرد در ناحیه درد
• کاهش استرس با دوش آب گرم، تکنینک‌های تنفسی و گوش دادن به موسیقی آرام‌بخش
• تنظیم ساعات خواب
• استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن

بسته به شدت و علت سردرد، داروهای مختلفی برای کاهش علائم و تکرار سردرد تجویز می‌شوند. برای درمان سردرد از داروهایی مانند بتا بلاکرها، آنتی‌هیستامین‌ها، شل کننده‌های عضلانی یا داروهای ضدافسردگی استفاده می‌شود. اکسیژن درمانی، بیوفیدبک و تجویز ویتامین سایر گزینه‌های درمانی هستند.

درد سمت چپ سر در کرونا

سردرد یکی از علائم رایج ابتلا به انواع سویه‌های کرونا است. سردردی که پس از بهبودی از کووید-۱۹ برطرف نشود، نشانه‌ای از سردردهای مزمن پساکووید است. سردرد مزمن پساکووید یک سردرد مداوم است که پس از ابتلا به کرونا ویروس ظاهر می‌شود و ممکن است تا هفته‌ها یا ماه‌ها پس از بهبودی نیز ادامه داشته باشد.

هرکسی که به بیماری کووید مبتلا می‌شود در معرض ابتلا به این نوع سردرد قرار دارد اما شدت آن در افراد مبتلا به میگرن ممکن است واضح‌تر باشد و باعث افزایش دفعات و شدت حملات میگرنی گردد. سردردهای پساکووید مانند حمله میگرنی ظاهر می‌شوند و حالت ضربان‌دار دارند و معمولاً در یک‌طرف سر احساس می‌شوند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سردرد سمت چپ سر همراه با علائم زیر بود، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:

ورم مغز ( ادم مغزی ) علائم و گزینه های درمان

آدم مغزی که به نام ورم مغزی نیز نامیده می‌شود، بیماری بسیار خطرناکی بوده که باعث تجمع مایع در مغز می‌شود. این مایع فشار داخل جمجمه را افزایش می‌دهد که به آن فشار داخل جمجمه (ICP) می‌گویند. افزایش فشار داخل جمجمه باعث کاهش فشار خون در مغز شده و همچنین اکسیژن دریافت شده توسط مغز را نیز کاهش می‌دهد. مغز برای عملکرد درست به جریان بی‌وقفه اکسیژن نیاز دارد. ورم عبارتست از پاسخ بدن به آسیب. گاهی می‌توان با دارو و استراحت، ورم را درمان کرد.

عدم درمان به‌موقع ورم مغز می‌تواند کشنده باشد

امکان دارد درمان ورم مغزی بسیار مشکل باشد. این آسیب ممکن است غیرقابل جبران باشد. ورم می‌تواند در سرتاسر مغز یا در نواحی خاصی رخ دهد. در صورت درمان نشدن، ورم مغزی می‌تواند مرگبار باشد. متخصصین مراقبت‌های پزشکی آماده برای کمک به شما در درمان این بیماری هستند. درحالیکه برخی از مشکلات در طول زمان کاهش پیدا می‌کنند، برخی دیگر نیاز به درمان مداوم دارند.

ورم مغز چیست؟

موارد مختلفی باعث ورم مغزی می‌شوند، مانند : افزایش حجم مغز در اثر تجمع بیش ازحد مایع در بطن‌ها، یا تجمع مایع درون بافت مغز. مایع اضافی در بطن‌های مغز منجر به ایجاد بیماری می‌شود به نام هیدروسفالی . این مایع فشار بیرونی به بافت مغز آورده و آن را به جمجمه فشار می‌دهد.

در جمجمه یک نوزاد یا کودک، در قسمتهای نرمی که فونتانل (ملاج) نام داشته و درزهای بین صفحات استخوانی که هنوز محکم نشده‌اند، ممکن است اندازه سر افزایش پیدا کند. تجمع مایع درون بافت مغز یا ادمای مغزی، ناشی از عوامل مختلفی است مانند: عفونت، آسیب، سکته ، تومور مغزی، موارد سمی، عوارض ناشی از دیابت، عدم تعادل شیمیایی، سوء مصرف مواد مخدر، فشار بسیار بالای خون (هایپرترمی بدخیم) و یا بیماری کوهستان (بیماری مربوط به ارتفاع زیاد)

علت ایجاد ورم مغزی

عوامل مختلفی باعث ایجاد ورم مغزی می‌شوند و در بعضی موارد علت آن مشخص نیست. ورم مغزی به دو حالت ایجاد می‌شود: هیدروسفالی که در آن این مورد مایع در بطنهای مغز تجمع یافته و ورم از درون به بیرون ایجاد می‌شود. نوع دیگر آدم مغزی بوده که در این مورد مایع در بافت مغز تجمع پیدا کرده و ورم حالت عمومی و کلی دارد.

علت ورم مغز در هیدروسفالی

علت ورم مغزی که در آن مایع اضافی در بطن‌های مغز تجمع پیدا می‌کنند (هیدروسفالی) همیشه مشخص نیست ولی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات مادرزادی
• آسیب به مغز یا طناب نخاعی
• تومور در مغز یا تومور نخاعی
• عوارض در هنگام تولد
• وجود کیست
• اختلالات ژنتیکی
• عفونت
• هیدروسفالی با فشار طبیعی

همچنین ورم مغز می‌تواند ناشی از عوامل مختلف دیگری نیز باشد از جمله:

سوالاتی که برای تشخیص علت ادما مغزی پرسیده می‌شوند

برای تشخیص بیماری شما، پزشک سؤالات گوناگونی در ارتباط با ورم مغزی می‌پرسد از جمله:

• • آیا متوجه علائم خاصی شدید؟
  • پیش از ایجاد علائم، دچار آسیب یا بیماری بودید؟
  • آیا قند خون خود را بررسی کرده‌اید؟
  • آیا در معرض ماده‌ای سمی بودید؟
  • آیا اخیراً از جایی کم‌ارتفاع به ارتفاعی بالا رفته‌اید؟
  • چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
  • همراه با ورم مغزی چه علائمی ظهوری می‌کنند؟

  ورم مغزی ممکن است همراه با نشانه‌های دیگری بروز کند که بسته به عوارض، اختلال یا بیماری اصلی، این نشانه‌ها متفاوت هستند. علائمی که مدام بر مغز اثر می‌گذارند، ممکن است دیگر دستگاه‌های بدن را نیز درگیر کنند.

  علائم عفونت که ممکن است همراه با ورم مغز ایجاد شوند

  ورم مغزی می‌تواند در اثر یک عفونت ایجاد شود. نشانه‌های دیگری از عفونت که باعث ورم مغزی می‌شوند شامل موارد زیر هستند:

  • گیجی یا از دست دادن هوشیاری
  • تب
  • اختلال در راه رفتن
  • سردرد
  • از دست دادن تعادل
  • کسالت یا لتارژی (کاهش هوشیاری)
  • سفتی یا سختی گردن
  • ضایعات پوستی
  • تشنج

  ورم مغزی می‌تواند در اثر تماس با مواد سمی یا عدم تعادل شیمیایی ایجاد شود. دیگر نشانه‌هایی که در اثر این عوامل همراه با ورم مغزی ایجاد می‌شوند عبارتند از:

  • • درد شکمی
    • ضربان غیرعادی قلب مثل ضربان تند (تاکی‌کاردی) یا ضربان کند (برادیکاردی)
    • گیجی یا از دست دادن هوشیاری
    • اشکال در تنفس یا تنفس سریع
    • اشکال در تکلم
    • خشکی پوست یا تغییر رنگ پوست
    • احساس تشنگی زیاد
    • تنفس بدبو
    • توهم
    • ضعف ماهیچه‌ها
    • حالت تهوع با یا بدون استفراغ

    سایر علائم ادم مغزی

    با توجه به سن شخص و علت ورم، امکان دارد ورم مغزی با علائم زیر همراه باشد:

    • برآمدگی نقاط نرم روی سر (فونتانل) در نوزادان و کودکان
    • اشکال در حافظه، تفکر، تکلم، درک، نوشتن و خواندن
    • سرگیجه
    • شل شدن اندام‌ها
    • گریه گوشخراش نوزادان یا کودکان
    • اختلال در تعادل و هماهنگی
    • افزایش اندازه سر نوزادان یا کودکان
    • تحریک‌پذیری، بی‌قراری، تغذیه بد و ناکافی، بی‌خوابی در نوزادان و کودکان
    • لتارژی (کاهش هوشیاری)
    • ضعف ماهیچه‌ها
    • بی‌حسی یا احساس گزگز در دستها یا پاها
    • فلج

    نشانه‌ها و علائم خطرناک

    ورم مغزی ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری مرگبار باشد که بایستی فوراً در مراکز اورژانس بررسی شود. چنانچه شما یا یکی از کسانی که می‌شناسید دارای یکی از علائم زیر هستند، سریعاً به مرکز مراقبتهای پزشکی مراجعه کنید:

    • • اندازه غیرعادی مردمک یا عدم واکنش به نور
      • تغییر سطح هوشیاری یا آگاهی مانند از هوش رفتن یا عدم واکنش
      • تغییر وضعیت ذهنی یا رفتارهای ناگهانی مانند گیجی، دلیریوم یا گیجی شدید، لتارژی و توهم
      • شل شدن اندام‌ها
      • گفتار نامفهوم یا عدم توانایی صحبت کردن
      • تب بالا ( بیش از ۱۰۱ درجه فارنهایت)
      • سفتی یا سختی گردن
      • تغییر ناگهانی دید، از دست دادن دید یا درد چشم
      • شدیدترین سردردهایی که تابه‌حال داشته‌اید.

      

      عوارض احتمالی ورم مغزی

      ورم مغزی می‌تواند به‌وسیله بیماری خطرناک دیگری ایجاد شود. درنتیجه عدم درمان منجر به عوارض شدید و صدمات جبران‌ناپذیر می‌شود. پس از تشخیص علت اصلی بیماری، بسیار مهم است که برنامه متخصص درمانی خود را جهت کاهش خطرات عوارض احتمالی دنبال کنید. این عوارض احتمالی شامل موارد زیر هستند:

      • اختلال شناختی
      • تأخیر در رشد
      • اختلال یادگیری
      • تغییر یا از دست دادن احساس در بدن
      • ضعف ماهیچه
      • فلج
      • تغییرات شخصیتی
      • بیهوشی و کما

      نحوه تشخیص بیماری

      بدون استفاده از آزمایش های مناسب، تشخیص ادم مغزی برای پزشکان مشکل می‌باشد. تشخیص بیماری بستگی به نشانه‌ها و دلیل اصلی ایجاد بیماری دارد. روش‌های متداولی که پزشکان برای تشخیص ورم مغزی استفاده می‌کنند شامل موارد زیر است:

      1. معاینه بدنی برای تشخیص درد یا نابهنجاری
      2. سی تی اسکن برای تعیین محل ورم
      3. ام آر آی از سر برای تعیین محل ورم
      4. آزمایش خون برای تشخیص علت ورم مغز

      انواع گزینه‌های درمانی

      ورم مغزی ممکن است به مشکلی مرگبار تبدیل شود و بایستی فوراً درمان شود. هدف گزینه‌های درمانی، بازگرداندن جریان خون و اکسیژن به مغز برای کاهش ورم هستند. همچنین باید برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر، علت اصلی بیماری درمان شود. شش گزینه درمانی متداول وجود دارند:

      دارو

      با توجه به شدت علائم و علت اصلی بیماری، پزشک برای کاهش ورم و جلوگیری از ایجاد لخته خونی، از دارو استفاده می‌کند.

      اسموتراپی (میکرو چینی)

      در اثر ورم مغزی، مایع اضافی تجمع پیدا می‌کند. اسموتراپی روشی است برای خارج کردن مایع از مغز. برای این کار از مواد اسمزی مانند مانیتول، یا محلول غلیظ نمک استفاده می‌شود. اسموتراپی برای بهبود جریان خون نیز مفید است و باعث کاهش ورم و ICP در جمجمه می‌شود.

      هایپر ونتیلیشن (تنفس سریع)

      بعضی از پزشکان از هایپر ونتیلیشن کنترل‌شده برای کاهش ICP استفاده می‌کنند. این کار باعث می‌َشود که بازدم بیشتر از دم بشود، و درنتیجه مقدار دی‌اکسید کربن در جریان خون کاهش پیدا کند. مقدار مناسب جریان خون در مغز به دی‌اکسید کربن بستگی دارد. کنترل این فرایند، جریان خون در مغز و ICP را کاهش می‌دهد.

      هایپوترمی (کاهش دمای بدن)

      روش دیگر استفاده از هایپوترمی است. کاهش دمای بدن باعث کاهش سوخت و ساز در مغز و همچنین کاهش ورم می‌شود. اگرچه موفقیتهایی با استفاده از این روش به‌دست آمده است، هایپوترمی کنترل‌شده همچنان در درست بررسی است.

      ونتریکولوستومی

      روشی تهاجمی برای خارج کردن مایع از مغز می‌باشد. پزشک برش کوچکی در جمجمه ایجاد کرده و لوله‌ای مخصوص جهت تخلیه در آن وارد می‌کند. این روش، فشار ICP را تسکین می‌دهد.

      جراحی

      در اکثر موارد شدید آدم مغزی، ممکن است برای تسکین ICP از جراحی استفاده شود. جراحی شامل برداشتن قسمتی از جمجمه یا منشأ ورم است، مانند برداشتن تومور.

      اثرات بلندمدت ورم مغزی

      در اثر آدم مغزی، معمولاً عوارض طولانی‌مدتی ایجاد خواهند شد. این عوارض بستگی به شدت و همچنین محل آسیب دارند. این عوارض ممکن است در ارتباط با موارد زیر ایجاد شوند:

      • خواب
      • مهارت‌های فکری و توجهی
      • سردرد
      • افسردگی
      • مهارت‌های ارتباطی
      • موارد حرکتی

      تیم مراقبتهای پزشکی برای کمک به شما جهت مقابله با این مشکلات آماده هستند. درحالیکه بعضی از عوارض با گذر زمان بهبود پیدا می‌کنند، بعضی دیگر نیاز به درمان مداوم دارند.

      چگونه می‌توان از ورم مغز پیشگیری کرد؟

      جهت محافظت از مغز خود، در طول انجام فعالیتهای روزانه به این نکات توجه داشته باشید: